Người đồng chí của tôi đã cùng tôi vượt qua bao gian khổ, thử thách ở những năm đầu cuộc kháng chiến chống Pháp. Khi tôi nóng sốt do cơn sốt rét rừng hành hạ trong hoàn cảnh thiếu thốn thuốc men, anh đã chăm sóc tôi chu đáo, anh lấy khhăn ướt lau trán cho tôi để hạ sốt. Khi tôi ré runt, anh chẳng ngại nhường chiếc chăn duy nhất của mình cho tôi giữ ấm mình. Rồi anh cũng ngã bệnh vì cơn sốt rét rừng hoành hành ở Việt Bắc, tôi cũng chăm sóc anh bằng cả tấm chân tình..Làm sao có thể quên được những ngày tháng cơ cực ấy! Áo rách vai, quần vài mảnh vá, chân không giày nhưng chúng tôi vẫn mỉm cười vui vẻ, lạc quan. Chúng tôi yêu thương nhau, hiểu nhau thật nhiều. Chỉ cần bàn tay nắm lấy, chúng tôi hiểu mình đã có đồng chí ở bên cạnh cùng chia ngọt sẻ bùi, đồng cảm với mình, cùng đoàn kết chiến đấu. Bàn tay nắm lấy động viên nhau vượt qua gian khổ đối với tôi còn quý hơn lòi nói. Có ai hỏi tôi kỉ niệm nào đáng nhớ nhất của tình đồng chí, tôi không cần phải suy nghĩ Đó là những đêm phục kích nơi rừng hoang sương muối, chúng tôi vẫn đứng cạnh bên nhau chờ giặc đến, tay cầm chắc súng, tinh thần vững mạnh vì cảm thấy có đồng chí bên cạnh. Lúc đó, mũi súng di động quan sát, đầu súng chênh chếch hướng lên trời. Chao ôi! Ánh trăng , vầng trăng nơi núi rừng Việt bắc mới sáng rõ làm sao! Ánh trăng vằng vặc như chiếc đĩa bạc to đang lung linh như treo đầu ngọn súng. Mũi súng hướng dến đâu, trăng cũng theo đến đó. Giữa núi rừng tĩnh mịch chỉ có chúng tôi :“ đôi bạn lính, súng và cả ánh trăng trên cao”. Chúng tôi như được gắn kết với nhau. Thật tuyệt diệu. Tình đồng chí đã tiếp thêm sức mạnh cho chúng tôi chiến đấu, quyết tâm giành thắng lợi về cho Tổ quốc.

Người đồng chí của tôi ơi! Chúng ta đã cùng nhân dân viết nên những trang vàng lịch sử trong quá trình giữ nước.. Từ chiến dịch Việt Bắc thu đông đến chiến dịch Điện Biên Phủ vẻ vang, hai tiếng đồng chí luôn cất lên trên bước đường hành quân của người lính. Quá khứ sẽ qua đi nhưng lịch sử vẫn còn mãi những âm vang hào hùng của một thời chống giặc. Chính tình đồng chí, tình yêu nước đã giúp cho những người lính đa phần gốc nông dân đã làm nên chiến thắng vang dội. Đó là chân lí, là sức mạnh của dân tộc tộc. Tình đồng chí đã được phát huy trong thời chống Mĩ và cả thời hòa bình. Hai tiếng đồng chí thật thiêng liêng, cao đẹp luôn gợi nhiều xúc động trong tôi- người lính đã tham gia cuộc kháng chiến chống giặc Pháp năm xưa..

      Chiến tranh đã qua đi nhưng kỉ niệm về những năm tháng quân ngũ vẫn vẹn nguyên trong kí ức tôi. Trong những năm tháng gian khổ mà hào hùng ấy, điểm tựa tinh thần vững chắc của những người lính chúng tôi chính là tình đồng chí đồng đội. Tôi sinh ra ở một làng quê nghèo vùng đồi núi trung du. Ở cái nơi đất chỉ cày lên toàn sỏi đá ấy, cuộc sống của những người nông dân chúng tôi tuy nghèo khổ nhưng bình yên dưới những nếp nhà tranh. Rồi kháng chiến chống Pháp bùng nổ, nghe theo tiếng gọi của Tổ quốc, tôi cùng bao trai tráng trong làng lên đường ra lính. Hành trang của những người lính nông dân chúng tôi chẳng có gì ngoài lòng yêu nước nồng nàn cháy bỏng. Đơn vị chúng tôi phần lớn là những người nông dân mặc áo lính. Trong thời gian tham gia chiến dịch Việt Bắc tôi đã gắn bó thân thiết với một người đồng đội tên Nam. Quê anh ở Hà Nam, vùng chiêm trũng nước mặn đồng chua. Cùng cảnh nông dân nghèo nên chúng tôi dễ thân nhau. Cuộc sống thật kì diệu, tôi với anh từ những con người xa lạ, chẳng hẹn mà quen nhau. Chính tình yêu Tổ quốc lớn lao, sự đồng lòng, đồng chí hướng đánh giặc đã gắn kết chúng tôi trong cùng một chiến hào chống Pháp. Rồi từ những đêm đồng rét mướt nơi chiến trường Việt Bắc, sẻ chia với nhau tấm chăn ấm áp mà chúng tôi đã trở thành tri kỉ của nhau. Chúng tôi thường tâm sự với nhau về gia đình, quê hương và cả những ước mơ khi giải ngũ. Nam cũng như tôi đã để lại sau lưng ruộng nương, gian nhà, giếng nước, gốc đa , đó là tất cả những gì gần gũi, thân thiết nhất với người nông dân chúng tôi. Khi ra lính, chúng tôi đều hi vọng sẽ có ngày trở về để tiếp tục cấy cày trên mảnh ruộng xưa. Hi vọng này không chỉ của tôi, của Nam mà còn là của tất cả những người lính nông dân. Mặc dù Nam không nói ra nhưng tôi hiểu trong lòng người đồng chí luôn thường trực nỗi nhớ gia đình, quê hương. Tôi biết bạn cũng như tôi thường mơ về thửa ruộng mới cày, về những buổi hẹn hò bên gốc đa đầu làng, về những nếp nhà bình dị ẩn mình sau lũy tre xanh. Chính nỗi nhớ ấy đã giúp những người lính chúng tôi thêm vững vàng tay súng nơi chiến trường. Những ngưòi lính chúng tôi đã đồng cam cộng khổ, chia ngọt sẻ bùi nơi chiến trường ác liệt. Chiến đấu nơi rừng thiêng nước độc, ám ảnh nhất với những người lính chống Pháp chúng tôi chính là những cơn sốt rét rừng. Tôi và Nam đã trải qua những cơn sốt đến run người khiến vầng trán ướt mồ hôi. Trong cơn sốt mê man, tôi vẫn cảm nhận được bàn tay ấm áp của người đồng chí đang nắm chật lấy tay tôi và cả ánh mắt đầy lo lắng, thương cảm của bạn. Cuộc đời người lính dù ốm đau, bệnh tật, dù áo rách, quần vá, chân không giày song chúng tôi vẫn nở nụ cười lạc quan trong mọi hoàn cảnh. Bởi chúng tôi tin rằng một ngày không xa, đất nước sẽ hòa bình, chúng tôi sẽ được trở về nhà. Những đêm cùng đồng đội phục kích chờ giặc nơi rừng hoang biên giới đã cho tôi cảm nhận được sự thiêng liêng của tình đồng chí. Tôi và Nam đứng cạnh bên nhau, khẩu súng trên tay, đạn đã lên nòng, ngón tay đặt vào cò súng. Dù thời tiết khắc nghiệt, sương muối giá lạnh song chúng tôi vẫn thấy ấm áp vì có người đồng chí kề vai sát cánh trong chiến đấu. Đêm khuya, vầng trăng trên cao như treo trên đầu ngọn súng. Tôi nhìn vầng trăng rực sáng và mơ về một ngày mai thanh bình và tôi biết ngưòi đồng chí bên cạnh cũng mơ ước như tôi. Rồi ngày đất nước hòa bình cũng đã đến. Tôi chia tay Nam trở về quê hương. Cuộc chiến đã lùi xa nhưng những năm tháng hào hùng ấy mãi khắc ghi trong tâm khảm tôi. Trong những năm tháng ấy, chính nhờ tình đồng chí đồng đội mà cuộc đời người lính chúng tôi đã trở thành bài ca không bao giờ quên.