Câu 1:

1. - Đoạn thơ trên trích từ tác phẩm “Truyện Kiều” của tác giả Nguyễn Du

-Tác phẩm này có tên gọi khác là Đoạn trường tân thanh

2.Phương thức biểu đạt chính: biểu cảm

3.-Nội dung: Đoạn thơ thể hiện niềm thương xót, đáng thương cho thân phận, tình cảnh bẽ bàng, xa cách người thân của nhân vật trữ tình.

   -Nghệ thuật: điệp từ

 -Điệp ngữ “buồn trông” được lặp lại 4 lần trong đoạn thơ trên. Buồn trông có nghĩa là buồn nhìn ra xa, trông ngóng điều gì đó vô vọng.

• Điệp ngữ này được kết hợp với những hình ảnh đứng sau nó như: cửa bể, con thuyền, cánh buồm, ngọn nước, hoa trôi, cỏ nội, chân mây mặt đất, gió, sóng,… vừa gợi thân phận cô đơn, lênh đênh, trôi dạt trên dòng đời vô định, vừa diễn tả nỗi buồn ngày càng tăng tiến, chồng chất ghê gớm, mãnh liệt hơn.
• Các điệp ngữ còn kết hợp với các từ láy: thấp thoáng, xa xa, man mác, rầu rầu, xanh xanh, ầm ầm tạo nên nhịp điệu ào ạt của cơn sóng lòng, khi trầm buồn, khi dữ dội, xô nỗi buồn đến tuyệt vọng.

=> Phép điệp tu từ lặp lại một yếu tố diễn đạt (vần, nhịp, từ, cụm từ, câu) nhằm nhấn mạnh, biểu đạt cảm xúc và ý nghĩa, có khả năng gợi hình tượng nghệ thuật và tạo nhịp điệu cho câu thơ, tác động mạnh mẽ tới cảm xúc người đọc.

Câu 2:

Đề 1:                Bài làm

Truyện Kiều là kiệt tác bất hủ của nền văn học dân tộc từ xưa đến nay. Không những thành công về nội dung, Truyện Kiều còn đạt được những giá trị nghệ thuật chưa từng có, góp phần nâng cao sức mạnh biểu đạt ngôn ngữ dân tộc và đưa thể thơ lục bát lên đỉnh cao chói lọi.

Nguyễn Du đã dồn hết tâm lực để gợi tả vẻ đẹp của Thúy Vân. Nhưng nhà thơ lại khiến cho người đọc ngạc nhiên hơn khi miêu tả bức chân dung miêu tả vẻ đẹp Thúy Kiều. Bằng cách nhấn thêm mấy chữ: “Kiều càng sắc sảo, mặn mà”, Nguyễn Du làm người đọc thích thú, háo hức đi tìm vẻ đẹp ấy. Nghệ thuật tả khách hình chủ khéo léo gợi ra bức chân dung người chị với vẻ đẹp hơn hẳn người em gấp bội lần:

“Kiều càng sắc sảo, mặn mà
So bề tài sắc lại là phần hơn
Làn thu thủy, nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh”.

Thủ pháp ước lệ được vận dụng tài tình. Nguyễn Du không tả mà chỉ gợi ra trước mắt người đọc một pho tuyệt sắc. Dường như tất cả những gì tinh túy nhất của đất trời đã hội tụ vào hình dung ấy. Nhân vật không chỉ đẹp về hình thức mà còn đẹp cả trong phẩm chất và tài năng. Vẻ đẹp ấy thu hút mạnh mẽ ánh nhìn, càng ngắm càng thấy say mê.

Phụ từ “càng” nhấn mạnh và làm tăng tiến mức độ của vẻ đẹp và tài năng ấy. Cái tài của Nguyễn Du thể hiện ở sự linh hoạt trong ngôn ngữ khi miêu tả nhân vật. Ông không lặp lại cách tả chi tiết như đã tả thúy Vân. Ở Kiều có tất cả vẻ đẹp mà Thúy Vân có. Nhưng nàng sắc sảo, mặn mà hơn. Thúy Kiều không những xinh đẹp mà còn có nhiều tài năng.

Thiên tài họ Nguyễn tập trung gợi tả đôi mắt và hàng chân mày của Kiều: “Làn thu thủy, nét xuân sơn”. Đôi mắt Kiều trong veo như mặt nước hồ thu êm ả. Đôi mắt ấy lại được điểm tô bằng hàng chân mày thanh tú và đầy dặn như dáng núi mùa xuân. Đôi mắt thể hiện vẻ đẹp tâm hồn và trí tuệ của người con gái đang độ tuổi phơi phới thanh xuân.

Một lần nữa người đọc nhận ra sự sáng tạo của nhà thơ. Nếu ở Thúy Vân, nhà thơ dùng những hình ảnh nhẹ nhàng, đằm thắm (mây, hoa, nguyệt, tuyết…) thì ở Thúy Kiều, Nguyễn Du lựa chọn hình ảnh cao lớn, rộng dài, sâu thẳm hơn (thu thủy, xuân sơn, hoa, liễu,..). Thủ pháp tăng tiến về mức độ khiến cho vẻ đẹp của Thúy Kiều càng thêm sinh động. Qua đó, tác giả muốn khẳng định, đó là vẻ đẹp toàn mĩ, không gì sánh bằng. Không dừng lại ở đó, Nguyễn Du một lần nữa nâng vẻ đẹp của Thúy Kiều lên hạng tuyệt đỉnh, chưa từng nhìn thấy ở trên đời:

“Một hai nghiêng nước, nghiêng thành
Sắc đành đòi một, tài đành họa hai”.

Thành ngữ “nghiêng nước nghiêng thành” khẳng định vẻ đẹp của Thúy Kiều có thể làm chao đảo mọi tâm hồn. Nếu tài năng của nàng có thể có hai người thì sắc đẹp của nàng là duy nhất, chưa từng có ở trên đời này. Có thể nguyễn Du đã phóng đại sắc đẹp ấy lên nhiều lần. Song qua đó giúp ta thấu hiểu được tình cảm lớn lao mà tác giả đã cho nhân vật của mình.

Thúy Kiều được xây dựng như một con người toàn mĩ: kì tài và tuyệt sắc. Thế nhưng, thật đáng tiếc thay, vẻ đẹp ấy lại không thể hòa hợp với vẻ đẹp của thiên nhiên, đất trời. Nó khiến cho thiên nhiên phải “hờn ghen”, lòng người muôn phần đố kị: “Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh”.

Qua bức chân dung của Thúy Kiều, người đọc không khỏi bồi hồi dự cảm về một số phận đầy trái ngang, trắc trở của nàng về sau. Một cuộc đời đầy nghiệt ngã đang đón đợi nàng phía trước. Tấm lòng thương người của thiên tài Nguyễn Du là ở đây.

Đề 2:                           Bài làm

"Đánh cho để dài tóc

Đánh cho để đen răng

Đánh cho chúng chích luân bất phản

Đánh cho chúng phiến giáp bất hoàn

Đánh cho sử tri Nam Quốc anh hùng chi hữu chủ"

     Bài hịch với khí thế hào hùng của trận chiến là lời của vị vua anh hùng áo vải Nguyễn Huệ - Quang Trung. Người anh hùng ở mảnh đất Tây Sơn là một biểu tượng về một vị vua hiền triết, anh minh, sáng suốt, có tài thao lược, cầm quân tuyệt diệu. Hồi thứ mười bốn trong "Hoàng Lê nhất thống chí" là biểu hiện rõ nhất trong việc khắc họa hình ảnh vị vua này.

     Nguyễn Huệ được biết đến là một vị thần trong cách dùng quân. Khi hay tin quân Thanh đóng chiếm thành Thăng Long, Nguyễn Huệ tức giận, vội cầm quân đi ngay. Thế nhưng ông đã bình tĩnh làm lễ tế thần rồi mới xuất quân ra trận. Việc này chứng tỏ ông là một người tướng tài giỏi, biết lắng nghe ý kiến người khác.

     Tiếp đến, Nguyễn Huệ đưa quân đi đánh vào đúng thời điểm cũng thể hiện rõ sự anh minh, sáng suốt của ông khi lưa chọn thời cơ. Đánh giặc vào dịp Tết, đây là thời điểm quân địch lơ là nhất, lo ăn chơi, hưởng lạc, sẽ có nhiều lỗ hổng để quân ta lợi dụng thời cơ. Bài Hịch để khích lệ, động viên tinh thần quân nhân có tác dụng to lớn về mặt tinh thần, khích lệ quân nhân tham gia đánh giặc. Nguyễn Huệ còn rất tài tình trong cách dùng người, tiêu biểu là việc sử dụng Ngô Thời Nhậm.

     Nguyễn Huệ cũng thể hiện được cái tài, cái tâm, sự anh minh, sáng suốt của mình trong việc hết mực lo nghĩ cho nhân dân, không muốn quân nhân, đất nước phải chịu cảnh đầu rơi máu chảy, li tán, loạn lạc, thiệt hại về con người và tài sản nên ông đã bày binh bố trận đánh giặc bằng mưu trí, hạn chế tối đa tổn thất về người.

     Việc thực hiện từ suy nghĩ đến hành động của người anh hùng áo vải này được thể hiện rất rõ từ việc ông chiêu mộ nhân tài, cứ 3 suất đinh thì lấy 1 suất đi lính, tạo nên một đội quân tinh nhuệ chỉ trong vòng thời gian ngắn tuyển quân. Bên cạnh đó, ông cũng không hề trách phạt đội quân mà khích lệ tinh thần, động viên khi quân bại trận tại Tam Điệp. Ông đã nhìn rõ vận mệnh của đất nước 10 năm tới và thấy được chiến thắng trong tương lai của đất nước.

     Trận chiến diễn ra rất nhanh gọn, rạng sáng mùng ba tết, đội quân tiến sát và đánh sạch đồn Hà Hồi, đến mùng 5 tết thì tiến đến đồn Ngọc Hồi, tiến vào đến Thăng Long mà ngay cả đến quân đich cũng không hề hay biết, đề phòng, Ngay cả đến vua tôi Tôn Sĩ Nghị và lũ vua chúa nhà Lê đều hưởng lạc trong những ngày tháng ăn chơi mà không hề có chút đề phòng với đội quân áo vải do Nguyễn Huệ khởi nghĩa. Trận chiến kết thúc với sự thắng lợi tuyệt đối cho Nguyễn Huệ - Quang Trung cùng với sự thất bại nhục nhã, ê chề được khắc họa của lũ vua chúa, giặc Thanh. Tôn Sĩ Nghị sợ chạy mất mật, ngựa chưa kịp đóng yên cũng không kịp mặc chiếc áo giáp chạy theo hướng về phương Bắc. Đám giặc chạy tán loạn, hỗn độn, rơi xuống sông Nhị Hà chết gần hết. Vua Lê thì vội vã đưa thái hậu và tùy tùng bỏ chạy trốn, cướp đồ, cướp thuyền của dân... Cảnh tan tác của lũ giặc được khắc họa rõ nét và chi tiết hơn bao giờ hết.