"Ruộng nương anh gửi bạn thân cày

Gian nhà không mặc kệ gió lung lay

Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính

Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh

Sốt run người, vừng trán ướt mồ hôi

Áo anh rách vai

Quần tôi có vài mảnh vá

Miệng cười buốt giá

Chân không giày."

Đoạn thơ trên nói lên sự nghèo khổ của những người đi lính. Ruộng nương nhờ bạn thân cày, gian nhà trống vắng, gió luồn vào thổi không gian vắng lặng, yên tĩnh. Giếng nước nhớ người đi lính không dùng nước của mình nữa, gốc đa nhớ mỗi lần anh đi làm ruộng, chăn trâu về hay dựa vào gốc đa để chợp mắt. Giờ đây anh đã đi lính, ròi xa cảnh vật thường ngày. Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh, sốt run người vừng trán ướt mồ hôi, ở trong lúc canh chừng bọn địch thì bị muỗi đốt nên bị sốt rét. Run người, trán ướt mồ hôi là các biểu hiện của bệnh sốt rét. Áo anh rách vai, quần tôi có vài mảnh vá, chân không giày nói lên sự thiếu thốn, sự tàn khốc của chiến tranh, gian nan vất vả, khổ cực. Miệng nở một nụ cười để đồng đội của mình khỏi lo nghĩ về mình mà mất tập trung canh chừng địch.

       Chính Hữu là một nhà thơ của thời kì đầu của cuộc kháng chiến chiến chống Pháp. Dưới tư cách của một người lính tham gia chiến dịch Việt Bắc 1947, ông đã trải nghiệm những gian khổ, khó khăn của đời lính cũng như tình đồng chí, đồng đội sâu sắc. Chính vì thế mà ông đã sáng tác bài thơ “Đồng chí” như một lời tri ân gửi đến đồng đội của mình. Đoạn trích “Ruộng nương anh gửi bạn thân cày… Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.” từ bài thơ này đã nói lên những biểu hiện của tình đồng chí. Đây cũng là đoạn thơ đã để lại trong tôi nhiều ấn tượng sâu sắc nhất.

       Nhan đề “Đồng chí” là 1 cách xưng hô giữa người với người cùng tham gia cách mạng, kháng chiến và cũng là tiếng gọi thể hiện tình cảm gắn bó giữa những người cùng cảnh ngộ, cùng chí hướng. Qua đó có thể nhận ra tác giả muốn gửi gấm vào bài thơ tình cảm giữa những người lính cùng nhau chiến đấu và ngợi ca tình cảm cao đẹp ấy.

    Đoạn trích nằm ở phần hai từ câu thơ thứ tám đến câu thứ mười bảy theo bố cục ba phần của tác phẩm. Biểu hiện của tình đồng chí từ thấu hiểu, sẻ chia những tình cảm nỗi long đến khó khăn của đời lính được Chính Hữu thể hiện vô cùng rõ nét, sâu sắc qua đoạn trích này.

    Ba câu đầu của đoạn trích như lời tâm tình của các người lính với nhau. Họ trò chuyện về gia đình, về quê hương bởi họ đều là những người nông dân khoác áo lính, dù ra chiến trường nhưng vẫn đau đáu lo lắng chuyện nhà. Công việc họ không thể hoàn thành đành giao phó cho bạn, họ tự hứa với mình quyết tâm chiến đấu, dù “mặc kệ” nhưng vẫn kìm lòng không đậu mà nghĩ về gia đình khi bản thân rời đi cũng giống như căn nhà mất đi trụ cột mà trở nên trống vắng, yếu ớt bị gió đời lung lay chực đổ. “Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính” hay chính là tấm lòng của người ra đi không nguôi nhớ về quê hương? Chính Hữu hoán dụ hình ảnh các sự vật “giếng nước”, “gốc đa”, chọn cách để người lính nói về người thân nhằm khẳng định nỗi nhớ của người lính từ đó diễn tả nỗi nhớ từ 2 phía của người ở tiền tuyến và cả người ở hậu phương. 2 chữ “măc kệ” là lời đinh ninh của người lính nhưng cũng chính là sự hi sinh của họ: việc nhà còn dang dỡ, dù nặng lòng nhưng vẫn kiên quyết ra đi, hi sinh hạnh phúc của riêng bản thân đổi lấy muôn nhà ấm no, đất nước bình yên, đó là lí tưởng, là mục đích đã xác định rõ ràng của họ. Từ ba câu thơ ấy, vẻ đẹp và chiều sâu trong tâm hồn người lính hiện lên rất chân thực, tinh tế và tác động mạnh mẽ đến độc giả.

    Tình đồng chí không chỉ là thấu hiểu, chia sẻ nỗi lòng mà còn là đồng cam cộng khổ, san sẻ những khó khắn thiếu thốn của đời lính. Chiến khu rất lạnh, rất khắc nghiệt, người lính phải chiến đấu với giặc, còn phải chiến đấu với căn bệnh sốt rét. Chẳng những thế họ còn thiếu thốn vật chất, áo và quần đều chẳng có cái nào lành lặn. Cho dù như thế, họ vẫn “miệng cười buốt giá”, cười trong cái giá rét của buổi đêm, trong sự đau đớn bởi làn da nứt toác nhưng cũng cười trên những đau khổ, coi thường nó, chiến thắng nó bởi họ không chỉ là một người, họ là tập thể, là đồng đội. Tình đồng đội giúp họ vượt qua các khó khăn ấy, tình đồng đội sưởi ấm họ trong cái rét của rừng hoang. “Thương nhau tay nắm lấy bàn tay”, cái nắm tay ấm áp căng đầy tình thương, cái nắm tay tiếp thêm nghị lực, cái nắm tay chứng minh bản thân còn sống, cái nắm tay hứa hẹn cùng tiếp tục chiến đấu. Họ không cần lời nói, chỉ cần một cái nắm tay cũng đã gửi gắm đến nhau những tình cảm đẹp đẽ nhất. Bằng hình ảnh tả thực, sóng đôi, nhà thơ đã tái hiện chân thực những khó khăn thiếu thốn trong buổi đầu kháng chiến ở 6 câu thơ này.

    Với cái nhìn hiện thực và từ ngữ một mạc, giản dị, giàu tính tả thực, Chính Hữu đã ghi lại những nét chân thực nhất về cuộc đời đi chiến đấu của những người lính. Tuy nhiên, ông nói về cái khổ để qua đó nói về sự thấu hiểu và sẻ chia giữa người đồng đội để cùng nhau vượt qua khái khổ ấy. Người nông dân mặc áo lính với tình quê ấm áp trong tâm hồn đã biến nó thành nguồn động viên, an ủi, thành sức mạnh tinh thần giúp họ vượt qua mọi gian lao, thử thách suốt thời gian ngập trong máu lửa, đạn bom.

       Đoạn trích với hình ảnh thật đẹp và ấm áp của tình đồng chí, đồng đội giữa những người lính đã lay động trái tim bao độc giả. Dưới ngòi bút đầy những cảm xúc dồn nén của Chính Hữu, tình đồng chí hiện lên thật tự nhiên, bình dị mà sâu sắc, cảm động. “Đồng chí” không chỉ là tiếng xưng hô mà còn là sự tập trung tất cả những tình cảm, những phẩm chất của người lính. Bài thơ mang vẻ đẹp mộc mạc, giản dị nhưng rất thân thương và trong sáng, ấy là vẻ đẹp của long yêu nước, tình đồng đội gắn bó keo sơn, chia ngọt sẻ bùi.