Cây sấu toả bóng xanh mát đường phố Hà Nội.

Có cây sấu cao, to đến hai mươi mét, ba mươi mét, cành lá um tùm, xanh rì quanh năm. Sấu trùm lên đường phố. Sấu trùm lên cả mái nhà cổ. Trong mưa xuân, lá sấu như thì thầm. Trong mưa ngâu, sấu chín rụng lộp độp trên mặt đường, có lúc quả sấu rụng trúng đầu cậu học trò nhỏ.

Lá sấu mọc so le, xanh mượt mà, láng bóng. Hoa sấu nhỏ lăn tăn, màu vàng xanh hơi trắng, mọc thành chùm ở cành nhánh, ngọn cây. Mùa hè, sấu khai hoa trong làn mưa bụi. Hoa sấu kín đáo lấp ló trên cành cao, trong chùm lá xanh. Đầu tháng năm, từng chùm sấu bằng hạt ngô, bằng đầu ngón tay út, xanh thắm một màu, ngó cổ qua kẽ lá, mỉm cười với nắng hè. Quả sấu hình cầu, vỏ dày xanh bóng. Tháng sáu, tháng bảy là mùa sấu chín. Quả sấu chín màu vàng nhạt, có vị chua chua, cùi dày, trắng nõn và chỉ có một chiếc hạt màu nâu nhạt.

Sấu dầm đường bán quanh cổng trường học thật hấp dẫn và đông khách. Lúc nào cũng thấy bốn, năm cô cậu học trò vây quanh lọ sấu dầm đường của ông già nói tiếng lơ lớ. Sấu là một món ăn dân dã được nhiều người ưa thích: canh chua sấu nấu cá quả. Trên đường đi học về, vừa đi vừa nhặt sấu rụng, gói giấy đem về nhà làm kỉ niệm, là thú vui của chúng em.

Hà Nội ta là một rừng cây sấu mọc thành hàng dãy phố.

Cây sấu trông hình thù xấu xí. Hình thù cây sấu rất dễ lẫn với trăm cây khác, nhưng quả sấu chín có một hương ngọt. Nó thơm một cách khiêm tốn như cũng tự kiêu ngầm. Và ngay từ lúc nó còn là trái xanh non, đem ra làm tương giấm hoặc tan ra trong nước rau muống lúc nắng mới. Vị sấu có một hương chua chua cầu kì gớm lên ấy. Cây sấu ra quả là một nguồn cảm xúc mạnh cho những trẻ em nghèo lúc lấm lót trèo lên cây hoặc cầm súng cao su đứng dưới gốc. Cái lúc mà cây sấu biết nhường nhịn kia đã chịu ra lộc thì cũng là lúc cuộc đời đã xuân tàn, luống cà bát một xóm lao động cũng đang trổ những đóa hoa tím nhạt. Và từ đây, giữa đám lộc sấu đang chuyển nhanh sang màu xanh đen cố hữu rồi ngân lên cái tiếng thở dài đầu tiên của con ve sầu hát ngàn trong nắng non.

Hà Nội hôm nay, những gốc sấu vẫn tiếp tục rụng lá cũ, ra lộc mới, vừa nở hoa trên trời, vừa vãi hoa đầy đất. Trên các lề phố, trước cổng các cơ quan, trên mặt đường nhựa, từ khắp năm ô cửa trở vào, hoa sấu vẫn nở, vẫn vương vãi khắp Thủ đô. Trắng tròn như những hạt nếp hạt dẻ đầu mùa, hoa sấu kéo dài con đường hoa nhiều quãng cộm hẳn lên như cốt gạo nào của khu phố bung vãi ra. Tiếng ve sầu đầu mùa cưa đều vào không gian Hà Nội, căng thời gian ra mà cưa miết vào.