Lão Hạc trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao là một người có lòng tự trọng thật đáng kính. Ở cái tuổi già bệnh tật như lão Hạc thì ốm đâu kéo dài là chuyện tất yếu, một trận ốm như vậy đã đến và mang đi hết số tiền mà lão tiết kiệm được bấy lâu; cộng thêm cả mưa bão, mất mùa, rồi giá gạo lại ngày càng kém đã đẩy lão vào tình cảnh khốn cùng, khổ cực. Hằng ngày, lão còn chẳng được nổi một bữa ăn tử tế; lão chế được món gì, lão ăn món ấy. hôm thì củ khoai, củ chuối, hôm lại sung luộc, rau má... Nhưng rồi đồ ăn cũng hết, lão thật sự tuyệt vọng. Thói thường, khi lâm vào cảnh bi đát như vậy, con người ta rất dễ xơ cứng cề nhân cách, dễ "đói ăn vụng, túng làm liều" nhưng Lão Hạc lại khác. Dù cho lão nghèo nhưng lão cũng không hề hèn, lão sống bằng chính sức lao động của lão chứ chẳng ngửa  tay xin tiền ai. Lão đã từ chối mọi sự giúp đỡ của ông giáo có thể nói theo "một cách gần như là hách dịch". Khi không còn đủ sức làm việc, lão cũng không nhận lấy bất kỳ một đồng nào từ ai, lão lại lựa chọn cách giải quyết mà ai cũng bất ngờ-tự tử. Lão lựa chọn một cái chết thê thảm, khốc liệt chứ không lâm vào cảnh trộm cắp như Binh Tư. Lão chết vì để giữu lại mảnh vường cho con trai lão, hơn nữa là giữ lại chính nhân cách và phẩm giá của mình. Lão đã chết như một con vật để được sống như một con người. Cảm động hơn nữa, trước khi chết, lão còn nhịn ăn, dành tiền chuẩn bị chu đáo cho cái chết của lão mà không muốn gây phiền hà cho hàng xóm: "để phiền hà cho hàng xóm thì chết không nhắm mắt...". Lão không muốn phiền lụy ai cả khi sống cà cả lúc chết. Thật đáng thương cho số phận của lão!