* Trước CTTG 2 : ngoại trừ Xiêm các quốc gia ĐNA đều là thuộc địa của CNTD Âu - Mĩ ( Đông Dương là thuộc địa của Pháp, Xingapo - Miến Điện - Mà lai là thuộc địa của Anh...), phong trào đấu tranh GPDT diễn ra mạnh mẽ

* Trong những năm CTTG 2 các nước ĐNA bị biến thành thuộc địa của quân phiệt Nhật Bản. Tận dụng thời cơ NB đầu hàng đồng minh, vào giữa tháng 8/1945 nhân dân ĐNA đứng lên đấu tranh, nhiều nước đã giành độc lập (VN, Lào, Indonexia) hoặc đã giải phóng phần lớn lãnh thổ Miến Điện, Mã lai...)

* Sau CTTG 2 các nước thực dân Âu - Mĩ quay trở lại tái chiếm ĐNA, nhân dân ĐNA lại phải tiến hành kháng chiến chống xâm lược. Trải qua cuộc đấu tranh kiên cường và gian khổ, năm 1954 cuộc kháng chiến chống Pháp xâm lược của 3 nước Đông Dương kết thúc thắng lợi, thực dân Hà Lan phải công nhận Cộng hòa liên bang Indonexia, Anh phải công nhận độc lập cho Miến Điện, Malaixia, Xingapo....Riêng Brunei tới tháng 1/1984 mới tuyên bố độc lập. Đông ti mo tới năm 2002 tách ra khỏi Indonexia trở thành quốc gia độc lập