Ca dao là cây đàn muôn điệu của người dân quê Việt Nam; tiếng đàn thiết tha, âu yếm qua lời ru của người mẹ hiền hòa cùng nhịp võng kẽo kẹt :

“Công cha như núi ngất trời

Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển Đông

Núi cao biển rộng mênh mông

Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi”

Ngay ở hai câu thơ đầu tiên, công cha nghĩa mẹ được so sánh với “núi ngất trời” và ”nước ở ngoài biển Đông”, đó là hình ảnh lớn lao, mênh mông không kể xiết. Công cha được so sánh với núi cao ngất trời khiến chúng ta hình dung về vai trò lớn lao, vững chãi của người cha trong gia đình. Nghĩa mẹ được so sánh với nước biển Đông luôn dạt dào, đầy ắp, không bao giờ vơi cạn cho ta cảm nhận nghĩa mẹ luôn ấm áp, bao la, ngọt ngào. Ẩn chứa đằng sâu câu thơ là lòng biết ơn sâu sắc của con đối với cha mẹ kính yêu đã sinh thành và dưỡng dục. Những công lao sinh thành, nuôi nấng, dạy bảo, chăm sóc, che chở,…được viết ngắn gọn, súc tích qua cách nói “Cù lao chín chữ”. Để nuôi con thành người, người cha, người mẹ, phải trải qua muôn ngàn cơ cực, khó khăn. Bốn chữ “Ghi lòng con ơi” là lời khuyên nhủ nhẹ nhàng cũng là niềm mong mỏi con biết ghi lòng tạc dạ công ơn, hiếu thuận với cha mẹ. Bằng những câu thơ lục bát ngọt ngào, uyển chuyển cùng các biện pháp nghệ thuật đặc sắc, bài ca dao đã thể hiện một cách thấm thía công lao trời bể của cha mẹ, qua đó nhắc nhở mỗi chúng ta bài học về đạo làm con vô cùng sâu sắc.

*Chú thích:

- Quan hệ từ: của

-Đại từ: chúng ta

-Từ láy: thấm thía

-Từ Hán – Việt: hiếu thuận

-Từ ghép: công cha

$Chanh$ $gửi$

Bình minh vừa lên, em liền dậy chạy tập thể dục. Nắng nhè nhẹ chiếu lên những kẽ lá. Cùng với những chú chim hót líu lo trên những cành cây. Em đi qua những con đường có những hàng lúa thơm ngát. Chạy trên những bờ sông với cơn gió nhè nhẹ thổi qua. Mới sáng sớm, đã có mấy bác nông dân đi làm. Họ thật chăm chỉ! Sáng sớm ở quê thanh bình và yên tĩnh là vậy. Sướng nhất là cảm giác hít không khí mỗi sáng.

→ Quan hệ từ: với

→ Đại từ: chú

→ Từ láy: nhè nhẹ

→ Từ hán việt: Bình Minh

→ Từ ghép: bờ sông