Về tới đầu làng, thấy cảnh xóm làng tuy còn xơ xác, tiêu điều, nhưng khí thế cách mạng sôi nổi, anh bồi hồi nhớ lại những kỉ niệm xưa... Anh tìm gặp ông Giáo, được nghe kể về cha mình, rồi theo ông đi viếng mộ cha. Sau mấy ngày thăm hỏi bà con làng xóm và bạn bè cũ, anh gửi lại ông giáo những di vật của cha, tạm biệt quê hương, nhưng không như lần trước, lần này anh đi làm nhiệm vụ của người cách mạng.

+Anh bồi hồi nhớ lại những kỉ niệm xưa, khi anh từ biệt người cha già và mái nhà đơn sơ để vào đồn điền ca su. - Lão Hạc bất ngờ, đau đớn khi nhận tin con trai sẽ đi đồn điền cao su. - Nhận số tiền mà anh con trai “gửi thầy ăn quà”, lòng lão đau như cắt, nước mắt cứ trực trào ra mà lão lại cố nén xuống, chẳng thể cản được quyết định của con. - Lão Hạc đã dằn vặt biết bao nhiêu khi không thể có điều kiện lo cưới vợ cho con, khiến nó quẫn chí mà bỏ đi.- Lão ôm niềm đau khổ, dằn vặt và cô đơn ấy, không biết san sẻ cùng ai. + Anh tìm gặp ông Giáo, được nghe kể về cha mình- Nói về Lão Hạc với những năm tháng vất vả của đời mình, dù chịu đủ cơ cực, vất vả nhưng vẫn cố gắng giữ lấy mảnh vườn và chút hoa lợi để sau này anh con trai có chút vốn liếng mà làm ăn và lấy vơ. - Anh con trai tỏ ra hận vì đã quẫn chí bỏ ra đi, không biết thương người cha già đã yếu và phải sống cô đơn.- Anh con trai lão Hạc đứng trước mộ cha, hứa với ông sẽ sống sao cho xứng đáng với sự hi sinh thầm lặng nhưng cao quý mà ông đã dành cho anh.+ Anh con trai lão Hạc một lần nữa ra đi- Anh gửi lại ông giáo những di vật của cha, tạm biệt quê hương- Cảm ơn ông giáo vì đã quan tâm, giúp đỡ cha mình; cảm ơn ông vì đã lưu giữ mảnh vườn và  những kỉ vật mà lão Hạc để lại.- Kể cho ông giáo biết anh đã giác ngộ và trở thành một người lính cách mạng.- Anh con trai xin phép gửi lại ông giáo những kỉ vật của cha để lại, tiếp tục ra đi chiến đấu.- Hứa hẹn ngày trở về và mang những tư tưởng tiến bộ, giúp ích cho dân làng.