1 Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau.
Súng bên súng, đầu sát bên đầu
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỷ
Đồng chí!

- Bài thơ : " Đồng chí " được sáng tác vào đầu năm 1948, sau khi tác giả đã cùng đồng đội tham gia chiến đấu trong chiến dịch Việt Bắc (thu đông 1947) đánh bại cuộc tiến công quy mô lớn của giặc Pháp lên chiến khu Việt Bắc.

2

- Tri kỷ: hiểu bạn như hiểu mình.

- Từ thuần Việt đồng nghĩa với từ tri kỷ là “bạn thân”

=>  Không thề thay từ “bạn thân” cho từ “tri kỷ” vì nếu thay sẽ làm mất đi sự trang trọng, thiêng liêng...

3 Hồi nhỏ sống với đồng
với sông rồi với bể
hồi chiến tranh ở rừng
vầng trăng thành tri kỷ

- Tên bài thơ là " Ánh Trăng "

1 . Chép thơ : 

Quê hương anh nước mặn, đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá
Anh với tôi đôi người xa lạ
Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau.
Súng bên súng, đầu sát bên đầu
Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỷ
Đồng chí!

- Khổ thơ trên trong bài " Đồng chí " của tác giả Chính Hữu .

- Hoàn cảnh sáng tác : Bài thơ được Chính Hữu sáng tác năm 1948 vào thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp . Khi ấy ông là chính trị viên Đại đội than gia chiến dịch Việt Bắc ( năm 1947 ) .

2 .

-Tri kỷ là thân thiết , hiểu bạn như hiểu mình . 

-Từ thuần Việt đồng nghĩa với " tri kỷ " : bạn thân . 

-Theo em , không thể thay từ thuần Việt đó cho từ " tri kỷ " được . Vì trong bài thơ , từ " tri kỷ " chỉ tình bạn cao cả , thiêng liêng , rất mực gắn bó . Nếu ta thay " tri kỷ " thành từ " bạn thân " thì lời thơ không còn thể hiện sự cao cả , thiêng liêng nữa . Mặt khác , từ " bạn thân " cũng giảm mức độ với từ " tri kỷ " đi rất nhiều , giá trị biểu cảm cũng giảm xuống .

3 . 

Một bài thơ trong chương trình Ngữ Văn lớp 9 - Tập I cũng có câu thơ dùng từ “tri kỷ” là :

-Bài thơ "Ánh trăng " của tác giả Nguyễn Duy .

“hồi chiến tranh ở rừmg

vầng trăng thành tri kỷ”