Chị Dậu là người phụ nữ nông dân tiềm tàng tinh thần phản kháng. Nhà nghèo, thuộc dạng nhất nhì trong hàng cùng đinh, không đủ tiền trả xuất sưu cho chồng, phải bán đàn chó còn chưa kịp mở mắt cùng đứa con gái mới bảy tuổi cho nhà Nghị Quế, mới gom góp được chút ít trả sưu, ấy vậy mà thói đời bất công, xã hội phong kiến nửa thuộc địa ác ôn bắt gia đình chị phải trả cả xuất sưu cho người em chồng đã mất năm ngoái, lại trói anh Dậu điệu ra đình đánh đập dã man. Bị dồn vào bước đường cùng, để bảo vệ chồng con, chị buộc phải đứng dậy phản kháng, chống lại bọn cai lệ, lí tổng, người phụ nữ nông dân đã thay đổi từ cách xưng hô cho đến giọng điệu và cuối cùng khi cơn giận lên đến đỉnh điểm, chị đã xông vào đánh lại bọn cường quyền cầm thú. Tại sao hành động này không nổ ra ở đoạn đầu, khi bọn cai lệ, sau khi đánh anh Dậu cả một đêm làm anh sống dở chết dở, lại quay lại đòi sưu, hay ở giữa tác phẩm, khi bọn chúng chửi bới, xúc phạm chị mà phải bùng nổ ở cuối tác phẩm, khi tên cai lệ sấn đến định trói anh Dậu ? Theo tôi, tác giả đã cực kì thành công trong việc thể hiện chủ đề đoạn trích thông qua sự phản kháng của chị Dậu. Hành động của chị không phải là sự ngông cuồng, không phải hành động hung hăng đáp trả, mà nó chỉ bộc phát ra sau những nỗ lực kìm nén sự tức giận, nỗi oán hờn vì bị áp bức, bóc lột đến thống khổ cùng cực, cuối cùng vỡ vụn, kéo theo ngọn lửa giận dữ bùng lên mạnh mẽ, dựng chị dậy, thôi thúc chị phải vùng lên đi, phải bảo vệ được gia đình, phải đòi lại công bằng và nhất định không chịu bị khuất nhục nữa.Hành động này không đột ngột mà ta có thể đoán trước được, thể hiện chân lí " con giun xéo lắm cũng quằn" hay như chính nhan đề văn bản: "tức nước vỡ bờ". Mặt khác, chị Dậu không phản kháng ngay khi bị xúc phạm, mà chị chỉ liều mạng cự lại khi tên cai lệ sấn đến để trói anh Dậu, điều này chứng tỏ chị không chỉ là người mẹ thương con mà còn là người vợ yêu và lo lắng cho chồng hết mực. Chị là đại diện cho người phụ nữ nông dân Việt Nam trước cách mạng tháng Tám với những phẩm chất tốt đẹp, sẵn sàng phản kháng lại cái ác, cái bất công tuy vẫn còn tự phát.