- Đầu năm 1945, Chiến tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn kết thúc, nước Pháp được giải phóng. Chính phủ Đờ-Gôn trở về Pa-ri.
- Ở mặt trận Thái Bình Dương, phát xít Nhật bị nguy khốn trước đòn tấn công dồn dập của quân Anh - Mĩ cả ở trên biển và trên bộ.
- Quân Pháp ờ Đông Dương ráo riết chuẩn bị, chờ thời cơ để giành lại địa vị thống trị cũ.
Tình thế trên buộc Nhật phải đảo chính Pháp, nhằm độc chiếm Đông Dương.

- Ban thường vụ trung ương Đảng họp hội nghị mở rộng:

+ Ra chỉ thị: "Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta"

+ Xác định  kẻ thù chính: Pháp, phát xít Nhật

- Giữa 5/1945: phong trào đấu tranh vũ trang khởi nghĩa từng phần nổ ra ở nhiều địa phương

- Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân và cứu quốc quân giải phóng nhiều châu, huyện, xã

- 15/4/1945: Việt Nam giải phóng quân đc thành lập

- Khu giải Việt Bắc đc thành lập 4/6/1945