Đôn-ki-hô-tê là một lão quý tộc nghèo ở nông thôn. Người lão gầy gò, cao lênh khênh, đang ở độ tuổi năm mươi. Lão say mê các truyện hiệp sĩ phiêu lưu, mạo hiểm, đàu óc ngày càng trở nên mụ mẫm, chìm đắm trong mộng tưởng hão huyền. Lão mơ ước trở thành một hiệp sĩ giang hồ đi khắp đất nước Tây Ban Nha, phò đời cứu nguy, diệt trừ lũ khổng lồ yêu quái, thiết lập lại trật tự và công lí, để lại bao chiến công oanh liệt cho đời.
"Chết nhưng cái nết không chừa" bị thảm bại nhục nhã trước những chiếc cối xoay gió mà vẫn còn khoát lác, trước lời an ủi của giám mã, ĐKHT đã chỉ cho anh kéo lừa biết rằng cái nghề cung kiếm thường biến hóa khôn lường, nghĩa là sự thắng bại là chuyện bình thường. Và nguyên nhân thất bại theo ĐKHT là do lão pháp sư đã cắp sách vở của ông bày trò. Hắn đã thâm thù ta, hắn đã tước đi phần vinh quang chiến thắng của ta! Phải chăng đó là khẩu khí của hiệp sĩ xứ Man-tra lừng danh thiên hạ!
Cảnh đánh nhau với cối xoay gió đã ghi được "chiến công hiển hách" của ĐKHT, hiệp sĩ xứ Man-tra....

Trong văn bản "Đánh nhau với cối xay gió" của nhà văn Miguel de Cervantes, ta thấy có hai nhân vật chủ đạo là Đôn-ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa. Có thể thấy rõ ở toàn thể câu truyện, Đôn-ki-hô-tê là một người gan dạ, có những ý nghĩ cao cả, nhưng lại suy nghĩ hoang tưởng. Hoàn toàn đối ngược với Đôn-ki-hô-tê, Xan-chô Pan-xa mặc dù là một người tỉnh táo, suy nghĩ thông suốt nhưng lại chỉ thích hưởng thụ. Khi nghe đến việc đi theo Đôn-ki-hô-tê là sẽ được trọng thưởng, Xan-chô Pan-xa đã không ngại mà đồng ý luôn. Tính đến thêm việc được sự cho phép của Đôn-ki-hô-tê là Xan-chô Pan-xa đã nằm im một chỗ ngồi uống rượu và thưởng thức bữa ăn. Có thể thấy Xan-chô Pan-xa chỉ là một người thực dụng, luôn quan tâm đến vật chất, bỏ mặc những thứ xung quanh, đồng thời là một người chỉ biết hưởng thụ, nhưng lại có suy nghĩ tỉnh táo. Chúng ta cần chau chuốt bản thân để không bị thiếu sót về tính cách như Đôn-ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa.