* PHONG TRÀO VĂN HÓA PHỤC HƯNG ( THẾ KỈ XIV-XVII ):
Xuất hiện nhiều nhà văn hóa, khoa học thiên tài. Bằng những tác phầm của mình, họ lên án nghiêm khắc giáo hội Ki-tô, đả phá trật tự p.kiến. Thần thánh không còn là những nhân vật trung tâm, kinh thánh nhà thờ không còn là chân lý. Giá trị của con người được đề cao; con người phải được tự do phát triển. Văn hóa Phục Hưng đề cao KHTN, xây dựng TG quan duy vật tiến bộ

* CẢI CÁCH TÔN GIÁO:
Nằm trong các cuộc tấn công đầu tiên, công khai và trực diện của giai cấp tư sản chống lại CĐPK cụ thể nhằm vào cư sở tồn tại của nó trên các lĩnh vực VN, T. giáo.
Phản ánh tính chất tư sản rõ nét, được phản ánh qua n/dung của các cuộc đấu tranh. Không nhằm xóa bỏ tôn giáo mà lên án CĐPK sử dụng tôn giáo như 1 công cụ để áp bức, khống chế quần chúng, nô dịch tri thức khoa học.

1. Phong trào văn hoá phục hưng ( Thế kỉ XIV- XVII )

* Nguyên nhân:

+ Sự kìm hãm, vùi dập của chế độ phong kiến với các giá trị văn hoá.

+ Sự lớn mạnh của giai cấp tư sản có thế lực kinh tế nhung không có địa vị chính trị, xã hội.

- Phục hưng: Khôi phục lại tinh hoa văn hoá Hi Lạp và Rô Ma cổ đại, sáng tạo nền văn hoá mới của giai cấp tư sản

- Nội dung

+ Lên án và Giáo hội, đả phá trật tự XHPK

+ Đề cao giá trị con người, đề cao khoa học, xây dựng thế giới quan duy vật .

- Ý nghĩa:

+ Phát động quần chúng đấu tranh chống lại chế độ phong kiến.

+ Mở đường cho sự phát triển của văn hoá châu Âu và nhân loại.

2. Phong trào cải cách tôn giáo

* Nguyên nhân

- G/c pk dựa vào Giáo hội để thống trị nhân dân về tư tưởng, giáo lí, là lực cản đối với giai cấp tư sản đang lên.

* Diễn biến

- Cải cách của M. Lu- thơ (Đức)

- Cải cách của Can

- vanh( Thuỵ Sĩ)

Hệ quả: đạo Ki- tô phân hoá thành hai giáo phái: Ki tô giáo cũ và Tân giáo, mâu thuẫn và xung đột với nhau.