Câu 1. Bài tuỳ bút nói về cái gì? Đế nói về đối tượng ấy, tác giả đã sử dụng những phương thức biểu đạt nào (miêu tả, thuyết minh, bình luận)? Phương thức biểu đạt nào là chủ yếu? Bài văn có mấy đoạn? Nội dung chính của mỗi đoạn là gì?

- Bài tùy bút nói về: một thức quà truyền thống của dân tộc là cốm.

- Để nói về đối tượng ấy, tác giả đã sử dụng phương thức biểu đạt: miêu tả

- Bài văn có ba đoạn, nội dung của mỗi đoạn là:

• Đoạn 1: Từ đầu đến “vút lên như những chiếc thuyền rồng”. Giới thiệu khái quát về cốm và sự hình thành của cốm.
• Đoạn 2: Tiếp theo đến “những kẻ mới giàu vô học có biết đâu mà thưởng thức được những vẻ cao quý kín đáo và nhũn nhặn”. Ca ngợi những giá trị của cốm.
• Đoạn 3: Còn lại. Bàn về cách thưởng thức cốm.

Câu 2. Đọc đoạn văn từ đầu đến “trong sạch của trời đất” và cho biết:

- Tác giả đã mở đầu bài viết về cốm bằng những hình ảnh, chi tiết nào?

- Những cảm giác, ấn tượng nào của tác giả đã tạo nên tính biểu cảm của đoạn văn.

- Tác giả đã mở đầu bài viết về cốm bằng những hình ảnh chi tiết:

• Hương thơm của lá sen trong cơn gió mùa hạ.
• Mùi thơm mát của bông lúa non trên cánh đồng xanh
• Giọt sữa trắng thơm, phảng phất hương vị ngàn hoa cỏ.
• Những cảm giác, ấn tượng của tác giả đã nêu nên tính biểu cảm của đoạn văn:
• Hình ảnh tinh tế đầy sức gợi cảm: hồ sen, đồng, lúa, bông lúa, giọt sữa lúa và ngào ngạt hương thơm: hương sen, hương lúa, hương sữa.
• Liên tưởng với một tấm lòng trân trọng: “Trong vỏ xanh kia, có một giọt sữa trắng thơm, phảng phất vị ngàn hoa cỏ. Dưới ánh nắng, giọt sữa dần đông lại, bông lúa ngày càng cong xuống, nặng vì cái chất quý trong sạch của Trời”.

Câu 3. Tác giả nhận xét như thế nào về tục lệ dùng hồng, cốm làm đồ sêu tết của nhân dân ta? Sự hoà hợp, tương xứng của hai thứ ấy đã được phân tích trên những phương diện nào?

- Lời nhận xét: Không có gì hợp hơn với sự vương vít của tơ hồng, thức quà trong sạch, trung thành như các việc lễ nghi.

- Sự hòa hợp, tương xứng của hai thứ ấy đã được phân tích qua sự hài hòa về màu sắc: “màu xanh tươi của cốm như ngọc thạch quý, màu đỏ thắm của hồng như ngọc lựu già”; về mùi vị: “một thứ thanh đạm, một thứ ngọt sắc, hai vị nâng đỡ nhau để hạnh phúc được lâu bền”.

Câu 4. “Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ An Nam”. Em cảm nhận như thế nào về nhận xét ấy của tác giả?

- Nhà văn đã có những nhận xét tinh tế về:

• Giá trị: Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước.
• Ý nghĩa: Cốm là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh.
• Hương vị: Cốm mang trong mình hương vị tất cả cái mộc mạc giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ An Nam.

- Cảm nhận về lời nhận xét: ngắn gọn, đầy đủ và sâu sắc.

Câu 5. Đoạn văn sau của bài văn (từ “Cốm không phải thức quà của người vội” đến hết) bàn về sự thưởng thức cốm. Sự tinh tế và thái độ trân trọng của tác giả đối với việc thưởng thức một món quà bình dị đã được thể hiện như thế nào trong bài?

- Không phải thức quà của những người ăn vội mà phải ăn chút ít, thong thả để cảm nhận hương vị kết tinh của đất trời.

- Nhẹ nhàng, nâng đỡ từng hạt cốm.

- Phải biết kính trọng cái lộc của Trời, cái khéo léo của người và sự cố sức tiềm tàng, nhẫn nại của thần Lúa.

=> Thưởng thức cốm phải trang nhã, đẹp đẽ thì cái vui cũng sẽ tươi sáng hơn nhiều.

Câu 6. Bài văn thể hiện nét đặc sắc của ngòi bút Thạch Lam là thiên về cảm giác tinh tế, nhẹ nhàng mà sâu sắc. Em hãy tìm và phân tích một số ví dụ cụ thể trong bài văn để chứng minh nhận xét đó.

* Ví dụ: đoạn mở đầu của bài viết

* Phân tích:

- Cách dẫn dắt vào bài: “Cơn gió mùa hạ lướt qua vừng sen trên hồ, nhuần thấm cái hương thơm của lá, như báo trước mùa về của một thứ quà thanh nhã và tinh khiết”, cảm nhận về cốm qua khứu giác.

- Nguồn gốc của cốm:

• Xuất phát từ những cánh đồng xanh, với những hạt thóc nếp đầu tiên trĩu nặng với mùi thơm mát của bông lúa non.
• Trong cái vỏ xanh kia là giọt sữa trắng thơm, phảng phất hương vị hoa cỏ.
• Dưới ánh nắng, giọt sữa dần đông lại, bông sữa ngày càng cong xuống, nặng vì cái chất quý trong sạch.

=> Được tạo ra từ những gì tinh túy nhất của thiên nhiên, trời đất.

- Cách chế biến cốm:

• Đợi đến lúc vừa nhất thì gặt mang về.
• Cách chế biến được truyền từ đời này sang đời khác - là một sự bí mật
• Không đâu làm cốm dẻo, thơm và ngon như cốm làng Vòng.

=> Cốm là sản phẩm của bàn tay khéo léo, tinh tế.

Xin hay nhất ạ