"Kẻ bạc mệnh này duyên phận hẩm hiu, chồng con rẫy bỏ, điều đâu bay buộc, tiếng chịu nhuốc nhơ, thần sông có linh, xin ngài chứng giám. Thiếp nếu đoan trang giữ tiết, trinh bạch gìn lòng, vào nước xin làm ngọc Mị Nương, xuống đất xin làm cỏ Ngu Mỹ. Nhược bằng lòng chim dạ cá, lừa chồng dối con, dưới xin làm mồi cho cá tôm, trên xin làm cơm cho diều quạ, và xin chịu khắp mọi người phỉ nhổ."

a) Đây là lời nói của ai với ai ? Trong hoàn cảnh nào ?

- Đây là lời nói của Vũ Nương khi đang thề với trời đất. 

- Nói trong hoàn cảnh ngay sau khi nàng bị Trương Sinh đánh đuổi.

* Chi tiết hơn : Nói trong hoàn cảnh ngay sau khi nàng bị Trương Sinh đánh đuổi do Trương Sinh có nghe được những lời nói ngây thơ của bé Đản mà tính tình lại đa nghi nên nảy sinh ghen tuông, một phần cũng là do chế độ Nam quyền bất công, chiến tranh liên miên của xã hội phong kiến đương thời.

b) Là lời độc thoại hay đối thoại. Vì sao ?

- Đây là lời độc thoại.

- Vì Vũ Nương than vãn với trời đất để nói nỗi lòng của mình chứ thực chất là nàng không nói chuyện với ai cả.

c) Lời nói bộc lộ cảm xúc, phẩm chất gì ?

- Lời nói trên đã cho ta thấy được :

+ Nàng là người vợ chung thủy ( bày tỏ, minh oan với chồng )

+ Luôn khao khát hạnh phúc gia đình.

+ Thể hiện sự tuyệt vọng, như một lời thề của nàng đối với trời đất.

→ Cố gắng hàn gắn hạnh phúc nhưng không thể.

→ Nàng là người phụ nữ giàu lòng tự trọng.

d) Các câu liên kết với nhau bằng phép liên kết nào ?

- Phép thế : "Kẻ bạc mệnh" – "Thiếp".

- Phép nối : "Nhược bằng".

e) Có thể thay thế vị trí “kẻ bạc mệnh” và “thiếp” hay không ? Vì sao ?

- Chúng ta không nên thay thế vị trí từ "kẻ bạc mệnh và "thiếp" cho nhau, đơn giản là vì :

+ "Kẻ bạc mệnh" là Vũ Nương đang trong hoàn cảnh bất hạnh, duyên phận hẩm hiu, chồng con rẫy bỏ. Ở đây thể hiện sự đau đớn, tủi nhục, xót xa .

+ "Thiếp" là Vũ Nương đang trong hoàn cảnh "đoan trang giữ tiết, trinh bạch gìn lòng". Thể hiện sự trong sạch của nàng.

*** Nếu đổi chỗ hai từ này cho nhau sẽ không phù hợp với hoàn cảnh và trở nên vô lí.