Soạn bài 5 hoàng lê nhất thống chí-hồi thứ mười bốn

Bố cục:

   - Phần 1 (từ đầu ... năm Mậu Thân (1788)) : Nhận tin cấp báo, Nguyễn Huệ lên ngôi, cầm quân ra Bắc.

   - Phần 2 (tiếp ... rồi kéo vào thành) : cuộc hành quân thần tốc và những chiến thắng vẻ vang.

   - Phần 3 (còn lại) : thảm họa của bè lũ bán nước.

Đọc hiểu văn bản

Câu 1 (trang 72 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

   Đại ý của bài văn : Hình ảnh người anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ qua chiến công đại phá thần tốc quân Thanh, sự thảm bại của quân tướng nhà Thanh và số phận vua tôi Lê Chiêu Thống.

Câu 2 (trang 72 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

   - Hình ảnh người anh hùng dân tộc Quang Trung – Nguyễn Huệ :

       + Mạnh mẽ, quyết đoán (sau khi lên ngôi liền xuất chinh), có kiến thức, am hiểu lịch sử, bình dị, gần gũi (mở cuộc duyệt binh, phủ dụ tướng sĩ).

       + Có tài năng quân sự : hành quân thần tốc, có phán đoán tài tình, mưu kế kì diệu.

       + Sáng suốt trong việc dùng người, nhìn xa trông rộng : hiểu rõ bản chất Sở, Lân và kế lui quân của Ngô Thì Nhậm, định sẵn mưu lược, tính kế lâu dài.

       + Thấu tình đạt lí : tha tội cho tướng Lân, Sở dù họ thua trận, đánh giặc vì đại nghĩa.

   - Nguồn cảm hứng chi phối ngòi bút tác giả : tư tưởng trung quân của Nho giáo trong tác giả với nhà Lê. Cùng đó là sức mạnh của phong trào Tây Sơn và người anh hùng áo vải bên cạnh vua quan hèn hạ.

Câu 3 (trang 72 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

   * Số phận thảm bại của nhà Thanh và vua tôi Lê Chiêu Thống :

   - Quân tướng nhà Thanh :

       + Sầm Nghi Đống thắt cổ chết, Tôn Sĩ Nghị “sợ mất mật, ngựa không kịp đóng yên, người không kịp mặc áo giáp chuồn trước qua cầu phao”.

       + Binh lính thây nằm đầy đồng, máu chảy thành suối ; tan tác chạy tranh nhau sang sông, rơi xuống nước làm sông tắc nghẽn.

   - Vui tôi nhà Lê : trở thành kẻ phản động “cõng rắn cắn gà nhà” ; cướp thuyền bỏ chạy, mấy ngày không ăn mệt lử, cuống quýt, than thở, oán giận, chảy nước mắt.

Câu 4 (trang 72 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

   Nghệ thuật trần thuật của đoạn trích : không ghi chép sự kiện một cách gấp gáp qua từng mốc thời gian, còn miêu tả cụ thể hành động, lời nói. Miêu tả được thế đối lập giữa hai đội quân : xộc xệch, nhát gan với xông xáo, dũng mãnh, có tổ chức.

Luyện tập

Luyện tập (trang 72 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1): Dựa theo tác phẩm, hãy viết một đoạn văn ...

Đoạn văn ngắn :

   Sau khi lên ngôi vua, vào tối 30 Tết vua Quang Trung đã lập tức lên đường ra Bắc. Quân ra đến sông Gián làm tan vỡ nghĩa binh trấn thủ. Nửa đêm mồng 3 tháng giêng, nghĩa quân bao vây Hà Hồi. Mờ sáng mồng 5 tiến sát đồn Ngọc Hồi đánh bại quân Thanh làm nên chiến thắng oanh liệt.

   soạn bài hoàng lê nhất thống chí hồi thứ 14 

Câu 1

Trả lời câu 1 (trang 72 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

- Đại ý: Qua hồi này, tác giả đã dựng lên hình ảnh người anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ và sự thất bại thảm hại tất yếu của bọn xâm lược và lũ vua quan phản nước, hại dân một cách chân thực, sinh động.

- Bố cục:

- Đoạn 1: Bắc Bình Vương Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế và thân chinh cầm quân dẹp giặc.

- Đoạn 2: Cuộc hành quân thần tốc và chiến thắng lẫy lừng của vua Quang Trung.

- Đoạn 3: Sự đại bại của quân tướng nhà Thanh và tình trạng thảm hại của vua tôi Lê Chiêu Thống).

Câu 2

Trả lời câu 2 (trang 72 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

- Con người hành động mạnh mẽ, quyết đoán.

- Trí tuệ sáng suốt, nhạy bén:

- Ý chí quyết thắng và tầm nhìn xa trông rộng.

- Tài dụng binh như thần

Câu 3

Trả lời câu 3 (trang 72 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

a. Sự thảm bại của quân tướng nhà Thanh:

Khi quân Tây Sơn đánh đến nơi, tướng thì “sợ mất mật, ngựa không kịp đóng yên, người không kịp mặc áo giáp… Cả đội binh hùng tướng mạnh, chỉ quen diễu võ dương oai giờ đây mạnh ai nấy chạy, “đêm ngày đi gấp, không dám nghỉ ngơi”.

b.Số phận của bọn vua tôi phản nước, hại dân:

Lê Chiêu Thống vội vã cùng mấy bề tôi thân tín chạy bán sống bán chết, cướp cả thuyền dân để qua sông.

c. So sánh về hai cuộc tháo chạy:

Tất cả đều là tả thực, với những chi tiết cụ thể, nhưng âm hưởng lại rất khác nhau.

Câu 4

Trả lời câu 4 (trang 72 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1):

Nhận xét về nghệ thuật trần thuật: Ở đoạn trích này, lối kể chuyện thường xen kẽ miêu tả một cách cụ thể, sinh động và đầy cảm xúc. Chi tiết được chọn lọc tinh tế, gợi cảm. Cảm xúc của tác giả được bộc lộ thông qua những hình ảnh nghệ thuật.

Luyện tập

Sau khi lên ngôi vua, vào tối 30 Tết vua Quang Trung đã lập tức lên đường ra Bắc. Quân ra đến sông Gián làm tan vỡ nghĩa binh trấn thủ. Nửa đêm mồng 3 tháng giêng, nghĩa quân bao vây Hà Hồi. Mờ sáng mồng 5 tiến sát đồn Ngọc Hồi đánh bại quân Thanh làm nên chiến thắng oanh liệt.

ND chính

Qua hồi này, tác giả đã dựng lên hình ảnh người anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ và sự thất bại thảm hại tất yếu của bọn xâm lược và lũ vua quan phản nước, hại dân một cách chân thực, sinh động.