Thơ ca chính là biểu hiện rõ nhất nội tâm của con người "Thơ chỉ trào ra khi trong tim anh mọi thứ đã được ứ đầy". Nhà thơ xứ Gamzatov đã từng viết với lòng biết ơn "Thơ ca nếu khôgn có người tôi đã mồ côi". Thơ ca ra đời như một phương tiện đặc lực để người ta bộc lộ cảm xúc vào trong từng vần thơ. Qua những câu thơ của mình, các thi nhân đã bộc lộ được những gì sâu thẳm nhất trong trái tim. Nếu như khôgn có những vần thơ thì nỗi nhớ trào dâng của Tố Hữu với những người dân Việt Bắc sẽ biết gửi gắm vào đâu. Bài thơ Việt Bắc chính là nơi tác giả gửi gắm nỗi nhớ, kỉ niệm đẹp của mình với những người ở lại. Nó chính là tiếng lòng mà "lá cờ đầu trong thơ ca cách mạnh Việt Nam" đã gửi gắm qua từng vần thơ.

Trong những năm tháng oanh liệt của chiến tranh, thơ ca Việt Nam được thổi một luồng cảm hứng sử thi hào hùng. Đặc biệt là niềm tự hào dân tộc và niềm vui chiến thắng. Vì vậy, khuynh hướng sử thi là một trong những điểm nổi bật của thơ ca Việt Nam giai đoạn 1945 – 1975. Đó cũng chính là đặc điểm phong cách nghệ thuật nổi bật của Tố Hữu. Từ tập thơ Việt Bắc trở đi, Tố Hữu lấy cảm hứng từ sự nghiệp cách mạng của dân tộc ta. Thơ ông tập trung đề cập đến những vấn đề có ý nghĩa lịch sử có tính chất toàn dân. Có thể nói bài thơ Việt Bắc được coi là đỉnh cao trong sự nghiệp thơ ca của ông. Bài thơ này, song song với dòng chảy trữ tình dào dạt của nỗi nhớ niềm thương. Ta còn bắt gặp cái dòng cháy quặn xiết hào hùng đậm chất sử thi trong bức tranh ra trận của toàn dân tộc.