Niềm ao ước lớn lao nhất với mỗi đứa trẻ là có cuộc sống hạnh phúc trong gia đình đầy đủ cha mẹ. Thế nhưng, có những số phận bất hạnh của trẻ thơ khiến chúng ta không khỏi xót xa. Nhân vật Thủy trong truyện ngắn Cuộc chia tay của những con búp bê là một đứa con hiếu thảo, ngoan hiền và thương anh nhưng số phận của Thủy cũng như số phận của hai anh em lại vô cùng éo le, đau khổ.Thủy là một em bé rất ngoan ngoãn, hiếu thảo và yêu thương anh trai của mình. Dù mới học lớp 4, ở cái tuổi hồn nhiên ấy nhưng em đã rất khéo léo và biết quan tâm, chăm sóc người khác. Khi anh trai bị rách áo, em đã khâu vá rất thành thạo, từng mũi kim được đưa thoăn thoắt. Mỗi tối sau khi học bài xong, em lại đưa con Vệ Sĩ vào cah giấc ngủ cho anh. Khi biết bố mẹ chia tay, gia đình phải li tán, hai anh em phải chia số đồ chơi, Thủy đã nhường hết cho anh. Khi thấy Thành chia hai con Vệ Sĩ và Em Nhỏ thi Thủy đã giận dữ vì em không muốn chia rẽ chúng. Nhưng rồi cuối cùng, hai anh em quyết định để lại chúng khi nhìn thấy chúng quàng lên vai nhau..Vì Thủy không muốn những món đồ chơi vốn gắn bó thân thiết giờ phải chia lìa như hai anh em. Như vậy, em không chỉ là một đứa trẻ hồn nhiên và yêu thương anh mà còn có tấm lòng vị tha. Và khi biết phải về quê sống với mẹ, phải sống xa anh trai và không còn được đi học nữa nhưng em vẫn ngoan ngoãn vâng lời mẹ. Qua những chi tiết đó, người đọc thấy được em là cô bé rất chu đáo và biết suy nghĩ sâu sắc, một tâm hồn nhạy cảm và yêu thương gia đình.Giây phút chia li cuối cùng cũng đến, em theo mẹ lên chiếc xe đi về một nơi rất xa. Trước khi đi, em vẫn mếu máo dặn anh trai mình phải để hai con búp bê luôn ở gần nhau. Có lẽ đó cũng là mong ước lớn nhất của Thủy, không bao giờ phải xa cách anh trai. Nỗi đau của người lớn có thể rồi sẽ xoa dịu bởi sự trưởng thành và mạnh mẽ nhưng những tổn thương sâu sắc trong lòng đứa trẻ sẽ còn mãi trong cuộc đời.Câu chuyện để lại cho người đọc nhiều cảm xúc lớn lao để tình cảm gia đình nhất là tình cảm anh em. Truyện cũng là lời nhắn đến mỗi chúng ta, hãy nâng niu và trân trọng những giây phút hạnh phúc bên gia đình.

1. Mở bài

- Dẫn dắt, giới thiệu ngắn gọn về nhà văn Khánh Hoài và truyện ngắn Cuộc chia tay của những con búp bê.

- Giới thiệu về hai anh em Thành và Thủy.

2. Thân bài

- Hoàn cảnh, tình huống tội nghiệp của hai anh em Thành và Thủy:

• Từ trước đến nay luôn yêu thương, gắn bó thân thiết với nhau.
• Hiện nay, bố mẹ ly hôn, Thành ở lại với bố, Thủy theo mẹ về quê, và không biết đến bao giờ mới được gặp lại.

- Cảm nhận về nhân vật Thành: là một người anh trai hết sức yêu thương, che chở cho em gái. Thể hiện qua các chi tiết:

• Khi sắp phải xa em: cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng khóc to, nhưng nước mắt cứ tuôn ra như suốt, ướt dầm cả gối và hai cánh tay áo, lạy trời đây chỉ là một giấc mơ.
• Hằng ngày Thành giúp em học, chiều nào cũng đến đón em về; Hai anh em lúc đi về thường vừa nắm tay vừa trò chuyện.
• Khi chia đồ chơi, Thành nhường hết cho em.
• Lúc chia tay em, để em theo mẹ về quê Thành mếu máo, chân như chôn xuống đất, hứa với em sẽ để con Vệ Sĩ và Em Nhỏ cạnh nhau.

- Cảm nhận về nhân vật Thủy: là một người em gái ngoan ngoãn, yêu thương, quan tâm chăm sóc anh, đồng thời em còn rơi vào hoàn cảnh vô cùng đáng thương đó là không được tiếp tục đi học. Được thể hiện qua các chi tiết:

• Khi biết sắp phải xa anh Thủy bất giác run lên bần bật, kinh hoàng và tuyệt vọng, khóc cả đêm, mất hồn, loạng choạng, không cho chia rẽ hai con búp bê, buồn thăm thẳm…
• Thương ngày, có lúc Thủy mang kim ra tận sân vận động vá áo cho anh, lúc thì sửa soạn cho con vệ sĩ gác đêm cho anh.
• Khi phải chia tay lớp học, bạn bè và cô giáo Thủy cắn chặt môi im lặng, mắt nhìn đăm đăm khắp sân trường để khắc ghi những hình ảnh, kỉ niệm về ngôi trường yêu dấu.

→ Cảm nhận về tình cảm anh em sâu đậm của hai anh em Thành và Thủy: đó là tình cảm vô cùng thiêng liêng và cao quý. Hai anh em luôn yêu thương, quan tâm, chăm sóc cho nhau. Nhưng hoàn cảnh nghiệt ngã lại buộc hai anh em phải xa nhau.

→ Cảm nhận về hoàn cảnh của hai anh em Thành và Thủy: hai số phận tội nghiệp, khi vì những khúc mắc của người lớn mà họ phải rời xa nhau trong đau khổ, dù hai anh em rất yêu thương nhau.

3. Kết bài

- Nêu những nhận xét, đánh giá, suy nghĩ chúng của em về tình cảnh anh em của Thành và Thủy.

- Bài học: khẳng định vai trò, ý nghĩa to lớn của mái ấm gia đình đối với hạnh phúc của trẻ em. Vì vậy, hãy cố gắng gìn giữ, đừng vì lý do gì mà làm tổn thương tình cảm trong sáng của trẻ thơ.

Bài làm:

“Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn biết ngủ, biết học hành là ngoan.”

Đấy là những lời Bác Hồ đã nói về trẻ thơ. Thế nhưng trong cuộc sống thực tế, vẫn còn rất nhiều đứa trẻ phải sống trong cảnh thiếu thốn tình thương do hoàn cảnh đưa đẩy. Hình ảnh những đứa trẻ tội nghiệp ấy phần nào được nhà văn Khánh Hoài truyền tải vào tác phẩm Cuộc chia tay của những con búp bê, qua hình ảnh hai nhân vật Thành và Thủy.

Thành và Thủy là hai anh em rất yêu thương nhau. Từ nhỏ tới lớn, họ luôn ở bên cạnh nhau, giúp đỡ, sẻ chia cho nhau. Thành thì luôn quan tâm đến việc học tập của em, chiều nào cũng đón em về nhà. Thủy thì luôn quan tâm đến anh, có hôm còn mang kim chỉ ra tận sân vận động để vá áo cho anh. Hai anh em lúc nào cũng gắn bó với nhau, vô tư, trong sáng.

Ấy vậy mà, sự chia xa lại tự nhiên ập đến. Bố mẹ của hai em ly hôn. Thế là, hai anh em buộc phải tách nhau ra. Các em phải chịu nỗi đau khổ chia xa người thân. Một gia đình bốn người nay bị chia đôi xẻ nửa. Thành sẽ không được sống cùng mẹ và em gái nữa. Còn Thủy sẽ không được sống cùng bố và anh trai. Hai anh em từ trước đến nay luôn bên cạnh nhau, giờ lại phải chia xa, không biết ngày gặp lại. Đau đớn đến nhường nào.

Khi biết được hai anh em phải xa nhau, cả Thành và Thủy đều vô cùng bất ngờ và đau khổ. Thủy bất giác run lên bần bật, kinh hoàng và tuyệt vọng. Em khóc suốt cả đêm. Lúc nào cũng như người mất hồn. Còn Thành, em cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng khóc to, nhưng nước mắt cứ tuôn ra như suốt, ướt dầm cả gối và hai cánh tay áo, lạy trời đây chỉ là một giấc mơ. Những chi tiết ấy, lột tả đến tận cùng nỗi đau, sự xót xa đến tuyệt vọng của những tâm hồn ngây thơ, đáng lẽ ra chỉ cần biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan. Thật xót xa làm sao.

Tình cảm anh em thiêng liêng giữa Thành và Thủy được thể hiện rất rõ qua cảnh chia đồ chơi của hai em. Với những đứa trẻ thơ thì đồ chơi là thứ vô cùng quan trọng. Vậy mà, Thành quyết để lại hết đồ chơi cho em. CÒn Thủy, dù rất đau khổ, nhưng vẫn luôn lo nghĩ cho anh, sợ nếu không có Vệ Sĩ thì ai sẽ gác cho anh ngủ đây. Dù bản thân rất đau buồn, khóc đến sưng cả mắt, nhưng hai anh em vẫn luôn suy nghĩ hết lòng cho nhau. Chính vì thế, người đọc lại càng xót xa, đau khổ hơn trước khung cảnh Thành đứng như chôn chân xuống đất nhìn em và mẹ rời xa.

Hình ảnh hai anh em Thành và Thủy là đại diện cho rất nhiều những số phận tội nghiệp của trẻ em ở ngoài xã hội. Khi các em không được sống trong hạnh phúc, sum vầy của mái ấm gia đình. Luôn phải chịu đựng những buồn bã, cô đơn, xa cách trong cuộc sống. Tác phẩm Cuộc chia tay của những con búp bê, đã truyền tải thông điệp mang tính nhân văn sâu sắc: Hãy để những đứa trẻ được sống hồn nhiên, vô tư, hạnh phúc đứng với lứa tuổi của mình. Đừng làm gì khiến các em phải đau khổ, bất hạnh như Thành và Thủy.