Ở một làng nọ, có hai vợ chồng ông lão tuy đã có tuổi mà vẫn chưa có nổi một mụn con. Một hôm, bà lão ra đồng nhìn thấy một vết chân rất to liền ướm thử, về nhà liền mang thai. Mười hai tháng sau, bà sinh ra một câu con trai. Cậu bé tuy đã lên ba tuổi mà vẫn không biết nói, biết cười. Ít lâu sau, giặc Ân đến xâm lược nước ta. Nhà vua muốn tìm người tài đánh giặc cứu nước. Sứ giả đi đến làng Gióng thì kì lạ thay, cậu bé bỗng cất tiếng nói: “Mẹ mời sứ giả vào đây”. Cậu yêu cầu sứ giả về tâu với vua sắm cho một con ngựa sắt, một cái roi sắt và một tấm áo giáp sắt để đánh giặc. Từ sau hôm đó, cậu bé lớn nhanh như thổi, cơm ăn mấy cũng không no, áo mặc mấy cũng không vừa. Giặc đến nơi cũng vừa lúc sứ giả mang ngựa sắt, roi sắt và áo giáp sắt đến, cậu bé vươn vai biến thành tráng sĩ đánh tan quân giặc. Tráng sĩ đánh giặc xong cởi bỏ áo giáp sắt, cưỡi ngựa bay lên trời. Để tưởng nhớ công ơn của Thánh Gióng, vua cho lập đền thờ ở quê nhà và phong là Phù Đổng Thiên Vương.

~Xin hay nhất ọ-ọ~

tóm tắt sự tích Thánh Gióng:

Vào đời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có hai vợ chồng ăn ở phúc đức, mãi không có con. Một hôm ra đồng, bà vợ bỗng thấy một vết chân to liền lấy chân ướm thử nào ngờ về nhà thụ thai hạ sinh ra một câu bé khôi ngô, tuấn tú lên ba tuổi không biết đi không biết nói cũng không biết cười. Mãi tới một hôm nhà vua sai sứ giả đi loan tin tìm người đánh giặc, thật kì lạ thay cậu bé Gióng bỗng cất tiếng nói xin mẹ đi đánh giặc. Cậu xin nhà vua chuẩn bị cho mình một chiếc roi sắt, một con ngựa sắt và một chiếc áo giáp sắt để đi đánh giặc. Gióng được bà con láng giềng góp gạo rồi lớn nhanh như thổi, vươn vai thành một tráng sĩ rồi cưỡi ngựa xông vào đánh, giết giặc. Roi sắt gãy, Gióng liền nhổ bụi tre bên đường đánh giặc. Giặc tan, Gióng cưỡi ngựa bay về trời