- Tâm trạng của người mẹ : Thao thức, bồn chồn triền miên trong suy nghĩ. Người mẹ bồi hồi thao thức mẹ lo lắng cho ngày đầu tiên con tới trường của con. Mẹ hoài niệm về ngày tựu trường của mình và lo lắng cho tương lai của đứa con.

- Tâm trạng của người con : Háo hức thu xếp đồ chơi, tối lên giường mẹ chỉ dỗ một lát là con đã ngủ. Đứa bé ngây thơ, hồn nhiên, vô tư

- Những chi tiết thể hiện tâm trạng của mẹ :

+ Mẹ không ngủ được.

+ Mẹ đắp mền cho con, buông mùng… rồi bỗng không biết làm gì nữa

+ Mẹ không tập trung được vào việc gì cả.

+ Nhìn con ngủ… đi xem lại những thứ đã chuẩn bị cho con

+ Mẹ lên giường trằn trọc… Nhớ lại ngày khai trường đầu tiên của mình.

+ Mẹ lên giường trằn trọc, đêm nay mẹ không ngủ được dù con đã đi tới trường cách đây 3 năm nhưng năm nay mẹ cảm thấy khác hoàn toàn

- Người mẹ không ngủ được :

+ Trằn trọc nghĩ tới ngày khai trường đầu tiên của con

+ Bồi hồi nghĩ về những kỉ niệm trong ngày khai trường của bản thân

-Đêm trước ngày khai trường, hai mẹ con có tâm trạng khác nhau. Mẹ thì cứ trằn trọc không ngủ được, suy nghĩ miên man, nhớ lại những kỉ niệm xưa. Còn người con, tuy háo hức nhưng lại thanh thản, nhẹ nhàng đi vào giấc ngủ

- Ngày khai trường đã để lại dấu ấn sâu đậm trong tâm hồn người mẹ đến nỗi cứ nhắm mắt lại là nhường như vang bên tai tiếng đọc bài trầm bổng: "Hằng năm cứ vào cuối thu....Mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp"

-Người mẹ không ngủ được, một phần do háo hức ngày mai là ngày khai trường của con mình, một phần do nhớ lại những kỉ niệm thuở cắp sách đến trường của mình