1. Tự sự

2. Câu văn này có nghĩa con người cũng luôn phải đứng ở giữa những lựa chọn khác nhau trong cuộc sống: một là chấp nhận cuộc sống tầm thường của mình hoặc là chấp nhận những đau đớn, khắc nghiệt để có thể làm cuộc sống tốt đẹp hơn

3. 

Biện pháp tu từ liệt kê những hình ảnh lột xác đầy đau đớn của đại bàng. Tác dụng: người đọc có thể hình dung được những đau đớn, khắc nghiệt, thử thách mà co người cần phải trải qua để có thể đi đến những điều tốt đẹp hơn sau đó.

4,

Thông điệp có ý nghĩa nhất đối với em đó chính là thông điệp về sức mạnh ý chí trong cuộc sống. Có ý chí là có quyết tâm, ý chí mạnh thì quyết tâm mạnh và đam mê mạnh. Và ý chí giống như ngọn hải đăng soi sáng trên con đường về đích tiến đến thành công của bất cứ ai. Khi con người có ý chí, họ quyết tâm theo đuổi những gì mình mong muốn và cố làm mọi điều vì đam mê cháy bỏng ấy. Em chọn thông điệp này vì nó thực sự phù hợp với học sinh như chúng em, luôn cần phải có đủ ý chí để vượt qua những khó khăn phía trước của bản thân

5,

Trong cuộc sống, ý chí có vai trò tạo nên sức mạnh để chinh phục thành công. Ý chí là quyết tâm mà mỗi người xây dựng cho mình để theo đuổi một ước mơ, đam mê trong cuộc đời. Có ý chí là có quyết tâm, ý chí mạnh thì quyết tâm mạnh và đam mê mạnh. Và ý chí giống như ngọn hải đăng soi sáng trên con đường về đích tiến đến thành công của bất cứ ai. Khi con người có ý chí, họ quyết tâm theo đuổi những gì mình mong muốn và cố làm mọi điều vì đam mê cháy bỏng ấy. Và khi con người biết mình muốn gì, họ sẽ quyết tâm đi theo con đường họ đã chọn. Đây chính là nhân tố mà mọi sự thành công trong cuộc đời đều đòi hỏi. Bởi vì khi có ý chí, chúng ta sẽ không dễ dàng bị lung lay bởi những khó khăn trong cuộc đời này, chúng ta sẵn sàng làm mọi thứ vì đam mê. Khi có ý chí, chúng ta thấy được đích đến của mình ở đâu, ý chí và quyết tâm là sức mạnh đưa ta vượt qua mọi chướng ngại vật. Để thành công được chúng ta phải biết được bản thân muốn gì và quyết tâm thực sự để đạt được. Quyết tâm và ý chí cũng thực sự cần thời gian quá trình lâu dài đạt được ước mơ, không phải cứ gặp khó khăn là bỏ. Chính vì vậy ta nói ý chí là con đường về đích ngắn nhất. Từ xưa đến nay đã có biết bao nhiêu con người tài giỏi thành công nhờ ý chí. Trong số đó chúng ta phải kể đến câu chuyện luyện chữ của Cao Bá Quát từ chữ xấu thành chữ đẹp nhờ có chí. Hơn nữa, trên thực tế cũng có bao nhiêu tấm gương vượt khó nhờ ý chí. Tóm lại, ý chí dẫn ta tới thành công vì nó là nguồn sức mạnh giúp mỗi người vượt qua mọi chướng ngại trong cuộc đời. Tuy nhiên, ý chí là nhân tố cần nhưng chưa đủ vì để thành công chúng ta cần thêm những nhân tố khác cần trang bị cho mình: kiến thức, kỹ năng và năng lực.

Câu 1:                  

Phương thức biểu đạt của văn bản: thuyết minh, nghị luận.

Câu 2:

_ Nội dung chủ đạo: khẳng định lột xác là quá trình tất yếu của sự vật và con người nếu muốn tồn tại và trưởng thành. Qua đó, tác giả khuyên mỗi con người hãy dũng cảm lột xác, phủ định thói quen cũ mòn để tiếp thêm sức sống, làm mới mình.

_ Nhan đề: Thí sinh có thể lựa chọn nhiều cách đặt nhan đề khác nhau, miễn phù hợp với nội dung chủ đạo. Gợi ý: Lột xác; Lột xác để tồn tại; Lột xác để trưởng thành, Thay đổi cái tôi; Đổi mới bản thân để thích nghi,…

Câu 3:

_ Quá trình lột xác của chim ưng trải qua những việc: dùng mỏ của mình mổ vào đá, cho đến khi chiếc mỏ hoàn toàn rụng đi, sau đó chờ chiếc mỏ mới mọc ra; nhổ sạch từng móng vuốt đã lão hóa; nhổ sạch từng chiếc lông trên người.

_ Sự giống nhau trong quá trình lột xác giữa chim ưng và con người:

+ Quá trình lột xác diễn ra toàn diện từ những thay đổi về diện mạo, hành động bên ngoài đến đời sống bên trong: sức sống, thói quen, suy nghĩ,…

+ Quá trình lột xác diễn ra không hề dễ dàng mà phải trải qua một thời gian dài, đòi hỏi ý chí, sự kiên trì, dũng cảm đối diện với những đau đớn, thử thách,…

Câu 4:

Thí sinh có thể chọn rút ra các bài học khác nhau:

_ Trước những sự lựa chọn sinh từ, con người cần mạnh mẽ lựa chọn con đường sống tiếp.

_ Con người cần lột xác để tồn tại và trưởng thành.

_ Sự lột xác nào cũng phải trải qua quá trình đau đớn, thậm chí đổ máu.

_ Cần phải có ý chí, sự chịu đựng phi thường mới có thể lột xác.

(Các bài học kèm theo sự kiến giải hợp lý đều nên được khuyến khích, không phân biệt bài học chính/phụ).

II. LÀM VĂN

Câu 1:

_ Đảm bảo cấu trúc đoạn văn nghị luận 200 chữ: Có đủ các phần mở đoạn, phát triển đoạn, kết đoạn: Mở đoạn nêu được vấn đề, phát triển đoạn triển khai được vấn đề.

_ Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; rút ra bài học nhận thức và hành động.

*Giải thích nhận định:

_Lột xác, Phủ định cái tôi được xây dựng từ quá khứ: gạt bỏ những dấu ấn, đặc điểm cá nhân đã có từ trước để thay đổi, làm mới bản thân, để đạt đến một trạng thái mới mẻ về cả thể chất và tinh thần, cả diện mạo, suy nghĩ và hành động.

_ Nhận định khuyên con người trong quá trình phát triển cần phải dũng cảm thay đổi bản thân, gạt bỏ những điều đã cũ, là mới mình cả về thể chất và tinh thần.

*Bàn luận:

_ Nhận định đúng đắn khi cho rằng con người cần phải tự lột xác, cần phải phủ định cái tôi được xây dựng từ quá khứ, sau đó tiếp thêm sức sống mới cho mình. Bởi:

+ Cuộc sống luôn vận động, biến đổi không ngừng. Thay đổi để thích nghi với môi trường sống là quy luật tất yếu của sự sinh tồn.

+ Những diện mạo, thói quen suy nghĩ, hành động cũ nếu duy trì lâu sẽ trở thành lạc hậu, bảo thủ, lực cản của sự phát triển. Vì vậy, nó cần phải bị loại trừ, phủ định.

+ Chỉ có thông qua quá trình lột xác, con người mới hình thành những đặc điểm, phẩm chất mới tối ưu hơn, giúp bản thân thêm hoàn thiện. Quá trình lột xác cũng sẽ đem lại niềm cảm hứng mới, giúp mỗi người thêm yêu đời, yêu bản thân và hứng thú hơn với công việc,…

+ Bàn luận mở rộng: cần phải hiểu đúng bản chất của sự lột xác, sự phủ định cái tôi trong quá khứ để tránh những sai lầm, ngộ nhận đáng tiếc:

+ Không phải khi nào con người cũng cần lột xác, cần phủ định cái tôi đã được xây dựng trong quá khứ nếu những yếu tố cũ vẫn còn ý nghĩa, giá trị.

+ Sự lột xác không phải diễn ra vào bất kỳ lúc nào mà chỉ nên tiến hành khi con người đã chuẩn bị nền tảng cho những yếu tố mới tích cực xuất hiện.

+ Quá trình “lột xác” không phải là sự phủ định triệt để yếu tố cũ và làm mới bản thân hoàn toàn. “Lột xác” mà không có sự kế thừa, phát huy sẽ khiến con người dễ đánh mất mình.

Thí sinh liên hệ với thực tế, dẫn chứng để làm rõ hơn quan điểm của mình về nhận định.

*Rút ra bài học nhận thức và hành động đúng đắn, phù hợp.

c. Sáng tạo: có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận.

Câu 2:

a.Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài: nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề.

b.Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Cảm nhận về vẻ đẹp đẹp thiên nhiên và con người xứ Huế trong đoạn trích Ai đã đặt tên cho dòng sông? của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Từ đó, liên hệ với vẻ đẹp thiên nhiên và con người thôn Vĩ trong khổ 1 thuộc bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử để đánh giá nét độc đáo về nghệ thuật của hai tác giả.

c.Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; thể hiện sự cảm nhận sâu sắc và vận dụng tốt các thao tác lập luận (đặc biệt là thao tác phân tích, so sánh); kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng.

Thí sinh có thể triển khai bài làm theo nhiều cách nhưng phải đảm bảo các nội dung chính sau:

*Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm:

_ Hoàng Phủ Ngọc Tường là một trong những cây bút tiêu biểu của văn xuôi Việt Nam hiện đại, chuyên về thể loại bút kí. Nét đặc sắc trong sáng tác của ông là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và tính trữ tình, giữa nghị luận sắc bén với suy tư đa chiều được tổng hợp từ vốn kiến thức phong phú về triết học, văn hóa, lịch sử, địa lý… Tất cả được thể hiện qua lối hành văn hướng nội, súc tích, mê đắm và tài hoa.

_ Ai đã đặt tên cho dòng sông? là bài bút ký xuất sắc viết tại Huế, năm 1981, in trong tập sách cùng tên.

_ Đoạn trích miêu tả thủy trình sông Hương đoạn chảy qua cánh đồng Châu Hóa ra khỏi thành phố Huế để đổ về biển. Qua thủy trình đó, đoạn trích làm nổi bật vẻ đẹp của sông Hương, cảnh sắc thiên nhiên và con người xứ Huế.

* Vẻ đẹp thiên nhiên và con người xứ Huế trong đoạn trích:

_ Vẻ đẹp thiên nhiên:

Sự hòa quyện giữa thủy trình sông Hương với cảnh quan thiên nhiên xung quanh đã tạo nên vẻ đẹp biến ảo, đầy sắc màu, vừa hùng vĩ vừa nên thơ cho xứ Huế. Cụ thể:

+ Ở đồng bằng Châu Hóa

• Sông Hương trôi chảy giữa các cánh đồng đầy hoa dại đem lại vẻ đẹp thơ mộng, lãng mạn.

• Trên hành trình dòng chảy, nó tiếp tục phô khoe nhtững vẻ đẹp sinh động, quyến rũ. Đó là dòng chảy liên  t, ục vòng giữa những khúc quanh đột ngột, uốn mình theo những đường cong thật mềm, vẽ một hình cung thật tròn; nó đi trong dư vang của Trường Sơn, vượt qua lòng vực sâu để sắc nước trở nên xanh thẳm, khi trôi đi giữa những dãy đồi sừng sững. Sông Hương mềm như tấm lụa, và là quang nhiều màu sắc “sớm xanh, trưa vàng, chiều tím”…

+ Khi rời thành phố Huế: Sông Hương ôm lấy đảo Cồn Hến quanh năm mơ màng trong  sương khói, lưu luyến ra đi giữa màu xanh biếc của tre, trúc và của những vườn cau vùng ngoại ô Vĩ Dạ.

_ Vẻ đẹp con người:

+ Vẻ đẹp duyên dáng, yêu kiều song cũng thật dịu dàng, nữ tính của người con gái Huế qua các hình ảnh: sông Hương ở đồng bằng Châu Hóa được cảm nhận như người gái đẹp nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng đ ầy hoa dại; thủy trình của nó được khắc họa bởi những đường cong, khúc quanh uốn lượn mềm mại.

+ Chung tình: trong hành trình xuôi về Huế, sông Hương như người con gái đẹp đã nỗ lực vượt qua những khó khăn thử thách bằng tất cả sức trẻ, khao khát tình yêu, sự chung tình để tìm về người tình của nó. Phút chia tay đầy lưu luyến bịn rịn của sông Hương với thành phố Huế được ví như nàng Kiều chí tình trở lại tìm Kim Trọng để nói một lời thề: “Còn non, còn nước, còn dài, còn về, còn nhớ”. Lời thề ấy cũng chính là tấm lòng người dân Châu Hóa mãi chung tình với quê hương xứ sở.

* Liên hệ với vẻ đẹp thiên nhiên và con người thôn Vĩ trong khổ 1 bài Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử. Đánh giá nét độc đáo về nghệ thuật thể hiện của hai tác giả.

_ Vẻ đẹp thiên nhiên và con người thôn Vĩ:

+ Bức tranh thiên nhiên thôn Vĩ buổi ban mai hiện lên với vẻ đẹp trong trẻo, tinh khôi, thơ mộng, bừng sáng và ngập tràn sức sống: Nắng hàng cau nắng mới lên, vườn ai mướt quá xanh như ngọc…

+ Câu thơ “Lá trúc che ngang mặt chữ điền” là nét vẽ cách điệu hóa đã khắc họa sự kết hợp hài hòa giữa vẻ đẹp con người và cảnh vật con người phúc hậu, dịu dàng, duyên dáng; cảnh vật xinh xắn, nên thơ”.

_ Đánh giá nét độc đáo trong nghệ thuật thể hiện:

+ Nét tương đồng: Cả hai tác giả đều có phong cách nghệ thuật độc đáo, tài hoa; có tâm hồn lãng mạn, tinh tế, nhạy cảm. Cả hai tác giả đều lấy những địa danh nổi tiếng của xứ Huế để làm điểm nhấn và khơi nguồn cảm hứng; cùng khắc họa được vẻ đẹp thiên nhiên, cảnh sắc, con người xứ Huế. Qua đó bộc lộ tình yêu tha thiết, niềm tự hào đối với quê hương xứ sở.

+ Điểm khác biệt:

Đây thôn Vĩ Dạ được gợi cảm hứng từ mối tình đơn phương của Hàn Mặc Tử. Nên vẻ đẹp thôn Vĩ được hiện lên từ cái nhìn của kí ức, của hoài niệm. Qua đó, độc giả thấy được niềm khát khao giao cảm với cuộc đời, con người trong nỗi niềm đầy uẩn khúc, tiếc nuối, bất lực.

Về hình thức nghệ thuật: Sử dụng thể thơ thất ngôn, chịu ảnh hưởng khá rõ nét thơ tượng trưng siêu thực; hình ảnh thơ có tính biểu tượng cao; ngôn ngữ giản dị, trong sáng, gợi hình và biểu cảm…

_ Ai đã đặt tên cho dòng sông? của Hoàng Phủ Ngọc Tường: Vẻ đẹp của sông Hương được khắc họa bằng nguồn cảm hứng về đất nước, Tổ quốc và hiện lên nhiều góc độ, điểm nhìn nên rất sinh động, biến ảo.

Về hình thức nghệ thuật: Sử dụng thể loại bút kí giàu chất trữ tình, huy động vốn kiến thức phong phú trên nhiều lĩnh vực; ngòi bút tài hoa, uyên bác, lịch lãm; lối hành văn mê đắm, súc tích, hướng nội; sử dụng nhiều hình ảnh liên tưởng, so sánh độc đáo, bất ngờ, thú vị…

d.Sáng tạo: Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận.

e.Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu.