Trong đoạn trích hồi thứ 14 của “Hoàng Lê nhất thống chí” , hình tượng vua Quang Trung qua ngòi bút của Ngô Gia Văn Phái đã được khắc họa rất rõ nét . Ông là người có trí tuệ nhạy bén và sáng suốt vô cùng . Trí tuệ nhạy bén của ông được thể hiện rõ nét nhất trong khi đại phá quân Thanh . Khi giặc ngoại xâm chiếm được thành Thăng Long , ông đã không hề nao núng mà còn" định thân chinh cầm quân đi luôn " . Ngoài ra , ông còn là một người tài ba và sáng suốt trong việc dùng binh lính hợp lí . Cuộc hành binh thần tốc trong năm ngày hẳn đến giờ vẫn khiến nhiều người nhạc nhiên . Ông còn là một người có tài nhìn xa trông rộng qua câu nói : " Lần này ta ra thân hành cầm quân, phương lược tiến đánh đã có tính sẵn. Chẳng qua mươi ngày có thể đuổi được người Thanh." Ông đã tiến hành cuộc hành quân thần tốc khiến 20 vạn quân xâm lược tan tác .Cuộc hành binh của ông đã khiến quân Thanh thảm bại trong năm ngày và giành chiến thắng hào hùng cho nghĩa quân Tây Sơn . Qủa là một vị vua không những anh minh mà còn có tài cầm quân xuất thần ! Qua đó , ta có thể thấy về trí tuệ nhạy bén , sáng suốt của người anh hùng Quang Trung – Nguyễn Huệ qua ngòi bút chân thật của tác giả .

chú thích : 

in đậm + nghiêng : câu trực tiếp 

in đậm : câu gián tiếp 

Vua Quang Trung rất sáng suốt trong việc nhận định thời cuộc, ông không chỉ tính sẵn "phương lược tiến đánh" mà còn tính sẵn cả kế hoạch ngoại giao sau khi chiến thắng để "dẹp việc binh đao"; sáng suốt trong việc xét đoán và dùng người, khen chê đúng người đúng việc. Lời phủ dụ quân lính của ông như một bài hịch ngắn, ý tứ chặt chẽ, sâu xa, có tác dụng khích lệ lòng yêu nước của nghĩa quân. Quang Trung đặc biệt sáng suốt, nhạy bén trong việc dùng binh: Cuộc hành binh thần tốc do nhà vua chỉ huy cho đến nay vẫn làm chúng ta không khỏi kinh ngạc. Chỉ trong 5 ngày, ông vừa tuyển quân, vừa tổ chức đội ngũ, duyệt binh, vừa hành quân đi bộ từ Huế ra Thăng Long, ông hoạch định trong 7 ngày sẽ vào ăn mừng chiến thắng ở Thăng Long, nhưng chỉ mới 5 ngày, quân Thanh đã đại bại, quân Tây Sơn thắng lợi lẫy lừng. Tài dụng binh như thần đã chứng tỏ trí tuệ phi thường của người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ.Từ đó, ta có thể thấy được Vua Quang Trung là người có trí tuệ sáng suốt, có tầm nhìn xa trông rộng.