Chị Dậu là hình ảnh đại diện cho số phận, phẩm chất người nông dân trước Cách mạng tháng tám 1945. Gia đình chịu Dậu nghèo nhất nhì trong hạng cùng đinh, chồng thì đau ốm liên miên. Chị là một người vợ, một người mẹ tảo tần. Trong cảnh thuế thúc sưu dồn, chị đã chạy ngược chạy xuôi để lo suất sưu cho chồng và người em chồng đã mất. Trong nhà có gì bán được, chị đành đem bán, ngay cả đứa con gái đầu lòng của mình. Đau như cắt da cắt thịt, chị vẫn đành làm vậy để cứu lấy gia đình, cũng là mong con được bán vào nhà giàu mà có cái ăn, cái mặc. Khi anh Dậu run rẩy từ ngoài đình về, chị rón rén bưng bát cháo cho chồng, nhẹ nhàng khuyên lơn chồng ăn lấy bát cháo. Chi tiết này đã thể hiện tình yêu thương và sự dịu dàng mà chị dành cho chồng. Khi cai lệ và người nhà lí trưởng sầm sập xông vào đòi bắt anh Dậu, chị cũng ngọt nhạt van xin. "Tức nước vỡ bờ", chị không thể nhịn nhục mãi, chị vùng dậy phản kháng. Dẫu có liều lĩnh xong hành động ấy đã thể hiện cho sức sống tiềm tàng của người nông dân.