Sự suy yếu nhà nước phong kiến tập quyền bắt đầu diễn ra ở thế kỉ XVI với  biểu hiện rõ rệt được thể hiện như sau: Vua quan ăn chơi sa đọa, nội bộ triều đình lục đục, chia bè kéo cánh và tranh giành quyền lực thậm chí đâm giết, đe dọa lẫn nhau.

Từ sự suy yếu đó đã gây ra 2 sự kiện lớn :

- Cuộc xung đột Nam - Bắc triều từ năm 1533 – 1593 

Hậu quả: Làng mạc, gia đình li tán, người chết rất nhiều, hàng vạn người bắt đi lính, di phu. Sản xuất nông nghiệp đình trệ, mùa màng bị tàn phá,… Cùng với đó, chế độ binh dịch ngày càng đè nặng lên đời sống nhân dân.

- Cuộc xung đột Trịnh - Nguyễn  từ 1545 đến năm 1592

Hậu quả :  đất nước bị chia cắt thành hai miền Đàng Trong và Đàng Ngoài kéo dài suốt hai thế kỉ. Nhân dân hai miền li tán, đói khổ, ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của đất nước

⇒ Từ những sự kiện trên đã nổ ra phong trào khởi nghĩa của nông dân đầu thế kỷ XVI

Một số phong trào tiêu biểu :

- Khởi nghĩa Trần Tuân, năm 1511 ở Sơn Tây.

- Khởi nghĩa Trịnh Hưng, Lê Hy, năm 1512 ở Thanh Hóa, Nghệ An.

- Khởi nghĩa Phùng Chương, năm 1515 ở Tam Đảo.

- Khởi nghĩa Trần Cảo, năm 1516 ở Đông Triều tỉnh Quảng Ninh (đây được xem là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất).

Kết quả của những phong trào :Các cuộc khởi nghĩa giai đoạn này đều thất bại.

Ý nghĩa: Những phong trào khởi nghĩa của nông dân đều góp phần khiến triều đình nhà Lê nhanh chóng sụp đổ. 

Sự suy yếu của nhà nước phong kiến tập quyền diễn ra từ nhà Lê ở đầu thế kỉ XVI, đến khi phân tranh Nam - Bắc Triều và rõ rệt dần và thể hiện ở các cuộc phân tranh Trịnh - Nguyễn vào thế kỉ XVII:

- Đầu thế kỉ XVI, nhà Lê bắt đầu suy thoái dần :
+ Vua không lo việc nước, triề đình chia bè kéo phái

+ Quan lại bóc lột dân chúng

+ Đời sống nhân dân khốn khổ tột cùng

⇒ Dẫn tới các cuộc khởi nghĩa nông dân

- Xung đột Nam - Bắc triều :

+ 1527, Mạc Đăng Dung cướp ngôi nhà Lê, lập ra triều Mạc

+ 1533, Nguyễn Kim vào Thanh Hóa lập một người dòng dõi nhà Lê lên làm vua, lấy danh nghĩa Phù Lê diệt Mạc lập ra Nam triều

⇒ Chiến ranh kéo dài hơn 50 năm gây cho đời sống nhân dân nhiều cơ cực

- Trịnh - Nguyễn phân tranh :

+ 1545, Nguyễn Kim mất, con rể là Trịnh Kiểm lên thay
+ Nguyễn Hoàng được cử vào trấn thủ Thuận Hoá, Quảng Nam, xây dựng lực lượng riêng

⇒ Chiến tranh Trịnh - Nguyễn làm đất nước bị chia cắt Đàng Trong - Đàng Ngoài, nhân dân cực khổ, kinh tế không phát triển.

Xin hay nhất