Câu 1: 

Nội dung:

- Bức tranh chân dung tự họa của Dế Mèn

- Dế Mèn trả giá cho sự ngông cuồng, thiếu suy nghĩ của bản thân

Bài học:

-Không nên kiêu căng, tự phụ, hống hách, ngông cuồng, hành động thiếu suy nghĩ

- Không nên trêu ghẹo, chê bai, khinh miệt những kẻ yếu ớt hơn mình
- Cố gắng giúp đỡ mọi người xung quanh

Nghệ thuật:

- Ngôi kể: Thứ nhất xưng "tôi", chú Dế Mèn tự kể về câu chuyện của mình khiến lời kể trở nên tự nhiên, chân thực.

- Nghệ thuật miêu tả ngoại hình, tính cách nhân vật đặc sắc, sinh động.
- Ngôn ngữ tự nhiên, gợi hình, gợi cảm.

Câu 2:

Nội dung:

- Cây tre là người bạn gắn bó, sát cánh với con người Việt Nam trong cuộc sống hàng ngày, trong chiến đấu, là bản sắc dân tộc của đất nước Việt Nam kể cả trong quá khứ, hiện tại, tương lai

Nghệ thuật:

- Miêu tả từ bao quát đến cụ thể.
- Lựa chọn từ ngữ gợi hình, chính xác kết hợp với việc sử dụng các phép tu từ.
- Sử dụng ngôn ngữ địa phương.
- Kết hợp miêu tả và thuyết minh

- Biện pháp: nhân hóa, điệp từ, so sánh, ẩn dụ

Câu 3:

Nội dung:

+ Cảnh thiên nhiên: Sông nước Cà Mau hoang sơ, hùng vĩ

+Cảnh sinh hoạt, con người: Chợ Năm Căn tấp nập, trù phú

Nghệ thuật:

- Miêu tả từ bao quát đến cụ thể.
- Lựa chọn từ ngữ gợi hình, gợi tả, phong phú
- Sử dụng ngôn ngữ địa phương.
- Kết hợp miêu tả và thuyết minh

- Tác giả sử dụng mọi giác quan để cảm nhận vẻ đẹp của vùng sông nước Cà Mau

- Sử dụng linh hoạt các biện pháp nghệ thuật: liệt kê, so sánh... 

Câu 4: Sự thay đổi tâm trạng của người anh khi đứng trước bức tranh:

Đầu tiên là sự ngỡ ngàng, hãnh diện rồi cuối cùng là xấu hổ

+Anh ngỡ ngàng và xúc động vì không nghĩ rằng cô em gái Kiều Phương lại vẽ chân dung cho chính anh hai của mình

+Hãnh diện vì mình có được người em gái tài giỏi, vì mình là người được vẽ trong bức tranh đoạt giải Nhất

+ Xấu hổ vì mình đã đối xử tồi với em gái, rằng mình không xứng đáng với những tình cảm yêu thương mà em gái đã giành cho mình, và vì mình không đẹp và hoàn hảo như người anh trong bức tranh và trong tâm trí của người em Kiều Phương.