Thời điểm đoàn thuyền ra khơi là một bình minh lí tưởng: "trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng". Bầu trời trong sáng, không một gợn mây, gió nhè nhẹ thổi, ánh hồng bình minh phớt hồng chân trời. Khung cảnh ấy dự báo một chuyến ra khơi gặp trời êm biển lặng. Những chiếc thuyên buồm là biểu tượng cho sức mạnh và khí thế ra khơi đánh cá của đoàn trai tráng làng chài: "Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã Phăng mái chèo vội vã vượt trường giang". "Hăng" nghĩa là hăng hái, hãng say gợi tả khí thế ra khơi vô cùng mạnh mẽ, phấn chấn. Con thuyền được so sánh "hăng như con tuấn mã" là một so sánh độc đáo. Tuấn mã là ngựa tơ, ngựa khỏe, ngựa đẹp và phi nhanh. Những con thuyền lướt sóng như đoàn tuấn mã phi như bay với khí thế hăng say, với tốc độ phi thường. Những chiếc mái chèo từ cánh tay của "dân trai tráng" như những lưỡi kiếm dài, to lớn chém xuống, "phăng" xuống mặt nước, đẩy con thuyền vượt tnrờng giang một cách "vội vã", "mạnh mẽ". Trước đây, nhà thơ viết: "Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang", nhưng sau này, tác giả thay chữ "mạnh mẽ" bằng chữ "vội vã". Có lẽ vừa diễn tả một chuyến ra khơi hối hả, khán trương, vừa để hiệp vần: tiếng "vã" vần với tiếng "mã" làm cho vần thơ giàu âm điệu gợi cảm. Hình ảnh thứ ba là cánh buồm. Cánh buồm nâu dãi dầu mưa nắng, sương gió biển khơi nên đã trắng bạc, thành "chiếc buồm vôi": "Cánh buồm trương to như mảnh hồn làng Rướn thân trắng bao la thâu góp giỏ". "Trương" là "giương" lên cao, được gió thổi căng phồng để "bao la thâu góp gió". Lần thứ hai, Tế Hanh sáng tạo nên một hình ảnh so sánh tuyệt đẹp: "Cánh buồm trương to như mảnh hồn làng". Cánh buồm tượng trưng cho sức mạnh và khát vọng ra khơi đánh cá, chinh phục biển để xây dựng cuộc sống ấm no hạnh phúc. Cánh buồm - mảnh hồn làng - ấy còn là niềm hi vọng to lớn của làng chài quê hương. Chữ "rướn" là từ gợi tả, đặc sắc. Con thuyền, cánh buồm như ưỡn ngực ra, hướng vẻ phía trước, xốc tới với sức mạnh to lớn, với khí thế hăm hở phi thường, vượt qua mọi trở lực, khó khăn.

“Chiếc thuyền hăng như con tuấn mã”: “hăng” ở đây là hăng hái, “tuấn mã" chỉ con ngựa đẹp, khoẻ mạnh và phi nhanh. Đó là để miêu tả những con thuyền lướt sóng như đoàn tuấn mã phi như bay với khí thế hăng say, với tốc độ phi thường: "phăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang". Tác giả đã sử dụng những biện pháp tu từ đặc sắc như: so sánh, nhân hoá, sử dụng những cụm động từ mạnh. Con thuyền tựa như chú ngựa chiến sẵn sàng xông pha. Nó mạnh mẽ, kiên cường và bản lĩnh ra khơi. Khoảng cách biển khơi mênh mông trong tư thế của con thuyền cũng khiến nó trở nên nhẹ nhàng. "Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng / Rướn thân trắng bao la thâu góp gió." Con thuyền cũng là một phần của quê hương, mang theo niềm tin của người làng chài. Hình ảnh cánh buồn căng gợi như mảnh hồn làng quê thể hiện tâm hồn phóng khoáng, hoà nhập với biển khơi. Nó như một sinh thể căng lồng ngực để đón nhận một cách nồng nàn nắng khó, không khí biển khơi.

#BTS

xin ctlhn