I/. Đọc - hiểu.

    Câu 1: - Sự ra đời của một dòng sông: Từ những kẽ hở trên mặt đất, nước trào lên, mát lạnh và trong lành. Từ một dòng nước nhỏ, nước hòa vào với nước tươi mát rơi từ trên trời và nước thấm vào đất để tạo nên một dòng suối nhỏ cứ chảy mãi xuống cho tới khi, một dòng sông ra đời.

    Câu 2: - Món quà cuối cùng nước dành tặng cho loài người trước khi hòa vào biển cả: những vùng châu thổ màu mỡ hình thành nên những vùng nông nghiệp vĩ đại nhất trên thế giới.

    Câu 3: - Dòng chảy của nước: chậm rãi, hiền hòa.

                - Dòng chảy của con người: thanh bình, yên ả.

                - Dòng chảy của nước và cuộc sống của con người: gắn bó, hiền hòa.

    Câu 4: - Hành trình từ sông ra biển của nước: hình thành lực đẩy, mạnh mẽ xuyên qua núi; chứng kiến cuộc sống của con người; hình thành nên vùng châu thổ trước khi đổ ra biển. 

- Bài học về lẽ sống.

+, Sống phải biết cống hiến.

+, Sống phải có khát vọng, ước mơ, hoài bão, lý tưởng cao đẹp.

+, Cuộc sống cần có trải nghiệm, vì thế con người cần dũng cảm đối diện với khó khăn, thử thách để trưởng thành.

II/. Làm văn. 

    Câu 1: 

       "Đừng hỏi Tổ quốc đã làm gì cho ta/Mà hãy hỏi ta đã làm gì cho Tổ quốc hôm nay".