Phép tu từ :

- Ẩn dụ : 

+ Con tằm : nhằm ẩn dụ những người lao động, ngày ngày cần cù, hy sinh thì nhiều nhưng hưởng thụ thì ít, đã vậy còn bị những đòn roi, bòn mót

+ Lũ kiến : chỉ những con người lao động vất vả nhưng cả đời vẫn nghèo khó

+ Hạc : chỉ những người có cuộc đời phiêu bạt, không biết mai sau như thế nào, lận đận trong xã hội cũ

+ Con cuốc : chỉ những người thấp cổ bé họng, dù có oan ức thế nào đi nữa cũng không thể minh oan được chi mình

- Điệp ngữ :

+ Thương thay : được lặp đi lặp lại ở 4 câu thơ nhằm nhấn mạnh nỗi thương xót của tác giả cho những người lao động ở xã hội cũ, song song cụm từ đã kết nối 4 nỗi thương xót lại với nhau

- Liệt kê : Diễn tả, thể hiện nỗi đau khổ trăm bề của người dân thường nơi xã hội phong kiến cũ

+ Con tằm

Kiếm ăn được mấy phải nằm nhả tơ

+ Lũ kiến li ti

Kiếm ăn được mấy phải đi tìm mồi

+ Hạc

Chim bay mỏi cánh biết ngày nào thôi

+ Con cuốc

Dầu kêu ra máu có người nào nghe