MB: .....
            KQ: - Khi nhắc đến Chính Hữu, ta thường nhắc đến một nhà thơ chiến sĩ trưởng thành trong kháng chiến chống Pháp.Tác phẩm của ông thường viết về chiến tranh và hình ảnh người lính với những ngôn từ hàm súc, giản dị.

     - Bài thơ “Đồng chí” là một trong những bài thơ tiêu biểu và thành công nhất của ông. Bài thơ được viết  (1948), dựa trên những trải ngiệm của Chính  Hữu cùng đồng chí đồng đội trong chiến dịch Việt Bắc thu đông (1947), đánh bại cuộc tấn công quy mô lớn của thực dân Pháp vào cơ quan đầu não của ta.
              - Bằng những câu thơ tự do, ngôn từ giản dị, bài thơ thể hiện ấn tượng hình ảnh người lính thời kì đầu chống Pháp và tình đồng chí đồng đội thắm thiết, keo sơn giữa các anh.

1. cơ sở hình thành tình đồng chí.

 * Mở đầu bài thơ là lời tâm tình trò chuyện của những người lính trong buổi đầu gặp mặt qua đó ta cảm nhận được Cơ sở ban đầu hình thành tình đồng chí  là chung cảnh ngộ, giai cấp xuất thân nghèo khó:

      -PT TS+ Giọng thơ thủ thỉ, tâm tình + hình ảnh thơ sóng đôi đối xứng -  gợi h/ảnh 2 người lính đối diện nhau thân tình cởi mở kể cho nhau nghe về quê

                      hương của mình trong buổi đầu gặp mặt.   - Họ ở những miền quê khác nhau: - Quê anh đồng chiêm nước mặn vùng duyên hải

                                                                                                                                                 -  Làng tôi đá sỏi bạc mầu nơi trung du miềm núi

     - Những câu thành ngữ   - Gợi h/ảnh những làng quê nghèo tiêu điều xơ xác. CS nghèo khó vất vả, lam lũ của những người lính   

                                            - Liên tưởng đến những làng quê của chị Dậu, Lão Hạc

                                             - Làm cho ý thơ bình dị, mộc mạc như tâm hồn của những anh trai cày cởi mở, chân tình khi kể cho nhau nghe về qh mình 

  -> Tuy khác nhau về quê hương bản quán nhưng người lính đều là những nông dân nghèo, chung hoàn cảnh xuất thân nghèo khó chung thân phận mất nước lầm than. Chính sự đồng cảnh, đồng cảm ấy là cơ sở ban đầu hình thành nên tình đồng chí.

* Tình đồng chí nảy nở  khi họ cùng chung lý tương    -  từ chỗ xa lạ, từ những miền quê khác nhau họ chẳng hẹn mà quen và gắn bó bên nhau.

                                                                                        - Chiến trường trở thành điểm hẹn cua những con người cùng lý tưởng của lòng yêu nước

*Tình đồng chí còn đc hình thành nơi chiến trường khi họ cùng trải qua những khó khăn thiếu thốn của cuộc đời người lính

   - Những hình ảnh thơ sóng đôi cụ thể mà gợi nhiều liên tưởng đã diễn tả thật cảm động và chân thực sự gắn bó keo sơn của những người lính

       +  H/ảnh  sóng đôi “Súng bên súng”,“đầu sát bên đầu”:- gợi liên tưởng h/ảnh những người lính sát cánh bên nhau chung chiến trường, chiến hào đánh giặc

                                                                                               - Còn là chung mục đích, lý tưởng, chung tâm sự sẻ chia buồn vui sướng khổ   

       + Hình ảnh thơ cụ thể, chân thực . “Đêm rét chung chăn”: - Vừa diễn tả cái khó khăn thiếu thốn một thời của cuộc đời người lính

                                                                                                     -  Vừa diễn tả cảm động sự gắn bó sẻ chia khó khăn, thiếu thốn                                                           

 - Từ "xa lạ" họ quen nhau và gắn bó thành “đôi tri kỉ”: -  Đôi - là một, là sự gắn kết, không thể tách rời

                                                                                         - Tri kỷ là bạn thân thiết, hiểu bạn như hiểu mình - >   sự gắn bó  bền chặt của những người lính

 - Cùng chiến hào đánh giặc, cùng đồng cam cộng khổ  nơi chiến tường là cơ sở hình thành tình đồng chí

   +Đ/c - là những người cùng chung chí hướng, lí tưởng.Tình đ/c là tình cảm mới, cao đẹp hình thành qua quá trình dài từ lạ đến quen rồi sát cánh bên nhau và

                                                                                              hiêu nhau coi như tri kỷ

           - Câu cảm, câu đặc biệt như nốt lặng trong bản nhạc  - Cảm xúc dồn nén lắng đọng,

                                                                                                   - sự xúc động  nghẹn lời niềm vui sướng rưng rưng tự hào khi lần đầu nghe gọi 2 tiếng đồng chí                                                                                    

          - Còn như tiếng gọi, thiêng liêng của người nông dân mặc áo lính vừa được gắn bó với nhau trong quan hệ mới.

     - Như một bản lề khép mở  gắn kết 2 đoạn thơ 2 chặng tình cảm - khép lại những bỡ ngỡ ban đầu hình thành tình đồng chí

                                                                                                          - mở ra những biểu hiện sức mạnh của tình đồng chí

      => Như vậy là cùng chung cảnh ngộ xuất thân, chung mục đích lý tưởng, chung những khó khăn thiếu thốn nơi chiến trường, những người lính từ

           xa lạ mà quen nhau, gắn bó thành đôi tri kỷ và  hình thành tình đồng chí thiêng liêng, cao đẹp.

1. Những biểu hiện của tình đồng chí (10 câu thơ tiếp).
2. Biểu hiện của tình đồng chí là sự cảm thông chia sẻ những tâm tư, nỗi lòng của nhau  chia sẻ nỗi nhớ quê da diết

  - Nhớ biết bao những hình ảnh quê hương: -  nhớ ruông nương, ban thân cày, gian nhà không giếng nước gốc đa -> h/ả nào trong nỗi nhớ cũng thắm thiết tình

                                                                       -  Vào lính là gửi ruộng nương để “bạn thân cày”,  là bỏ lại ngôi nhà trống trải “mặc kệ gió lung lay”.

                                                                            -> Đó là tài sản lớn của người lính nông dân, là nỗi lòng còn vương vấn nơi quê nhà

  - Hai chữ “mặc kệ” - Chứa đựng một thái độ quyết liệt, là sự “làm rắn” lòng mình để khỏi mềm lòng khi bước vào cuộc chiến.

                                  - Thể hiện sự quyết tâm hi sinh cái tôi nhỏ bé vì cái chung của đất nước -> đó là nhận thức mới của người lính cách mạng. là lý trí sắt đá

  - Nhưng trong sâu thẳm tâm hồn, người lính vẫn yêu, vẫn nhớ, vẫn hình dung ra cảnh vật nơi quê nhà

        + “Giếng nước gốc đa” đc nhân hóa gợi tả đc 2 đầu nỗi nhớ  - Đó là tâm trạng của cảnh vật, người thân nơi quê nhà đang ngóng theo người lính.

                                                                                                        -  Đó cũng là ty nỗi nhớ quê hương da diết của người lính nơi chiến trường

                       -> Tình yêu, nỗi nhớ quê hương họ chia sẻ với đồng đội nên họ hiểu tâm tư nỗi lòng của nhau, vì thế  họ càng gắn bó bên nhau.

1. Biểu hiện của tình đồng chí còn là cùng nhau chia sẻ những khó khăn thiếu thốn của cuộc đời người lính

- Cùng trải qua cái -  khắc nghiệt nơi chiến trường (2):-  cùng trải qua -  từng cơn ớn lạnh/ Sốt run người vừng chán ướt mồ hôi”.

                                                                                                                -  cảm giác rùng mình, ớn lạnh  kinh sợ của những cơn sốt rét rừng

                                                                                                                     -> Chính Hữu từng trải qua nên ông miêu tả cảm giác đó rất chân thực

                              -  khó khăn thiếu thốn của  người lính thời kỳ đầu chống Pháp  -  H/ảnh thơ  đậm chất hiện thực đã tái hiện chân thực, khắc họa rõ nét hình

                                                                                                                                      ảnh người lính thời kì đầu kháng chiến chống Pháp khó khăn thiếu thốn

-  Khó khăn, gian khổ nhưng họ đầy nghị lực để vượt qua, bản lĩnh người lính được tôi luyện, tình đồng chí càng gắn bó bền chặt:

       + “Miệng cười buốt giá”: - Cái cười trong khó khăn, gian khổ đầy nghị lực. - Cái cười sưởi ấm không gian, xua đi khó khăn, ấm áp tình đồng chí đồng đội.

       + Biểu hiện xúc động nhất cuả TĐC: “Thương … bàn tay”:   Cử chỉ: - Thân mật, lặng lẽ nhưng nói nhiều động viên, khích lệ, truyền cho nhau sức mạnh.

                                 => Sự đồng cam cộng khổ, sát cánh bên nhau, đồng lòng đã làm nên sức mạnh của tình đồng chí.      

1. 3. Khép lại Chính Hữu đã dựng được bức tượng đài bi tráng về tình ĐC giữa chiến trường khắc nghiệt. Sự kết tinh cao đẹp của người lính và tình đc

- 3Câu thơ đầy ắp chất hiện thực nơi chiến trường khắc nghiệt:  - có KG mênh mông hùng vỹ của núi rừng Việt bắc  - Có cái rét cắt da cắt thịt của mùa đông sương muối  - Có cái im vắng  rợn gai người của rừng hoang về đêm  - Có sự hồi hộp khi bước vào trận đánh.  Đó là những gian khổ mà người lính phải chịu                                                                                                               

- Trên hiện thực khắc nghiệt nơi chiến trường hình ảnh người lính hiện lên thật đẹp:

                                           + Họ “Đứng cạnh bên nhau” đoàn kết, gắn bó bền chặt, tạo nên sức mạnh  tạo thế đứng vững trãi thành đồng vách sắt trước kẻ thù                                               

                                          +  Trong tư thế “chờ giặc tới”: Hoàn toàn chủ động, bình thản trước thềm cuộc chiến. TĐC đã tiếp cho họ thêm sức mạnh.

  - Trước thềm trận đánh họ thấy chiến trường thật đẹp thật lãng mạn: “Đầu súng trăng treo”.

        + Câu thơ tả thực trong những đêm phục kích:  vầng trăng đầu tháng lên từ bao giờ người lính không hay  chỉ khi về khuya  trăng cứ xuống thấp dần và

                                                                                     có lúc tưởng như lơ lửng trên đầu mũi súng -> Đêm phục kích có trăng làm bạn, cùng chiến trường

        + Hình ảnh thơ đối lập mang nhiều ý nghĩa biểu tượng: - Súng: Chiến tranh, hiện thực khốc liệt mà người lính phải đối mặt gần ngay trước mặt, là chất

               thép, bản lĩnh thép, tinh thần thép của người chiến sĩ - Trăng: Hòa bình, ngày mai tươi sáng, tương lai phía trước, chất thơ, tâm hồn thi nhân.

          -> Hai hình ảnh tương phản mà thể hiện sự hòa hợp giữa hiện thực và lãng mạn, giữa chất thép và chất  tình, giữa ý chí và tâm hồn…Làm nổi bật, hoàn thiện vẻ đẹp người lính, cũng là biểu tượng về vẻ đẹp của con người Việt Nam trong kháng chiến.

III. Mở rộng Qua vẻ đẹp tình đồng chí của những người lính thời kỳ đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp  nhà thơ đã ca ngợi vẻ đẹp tình cảm của con người VN trong chiến tranh, đồng thời ghi lại một cách chân thực nhất một giai đoạn lịch sử chống Pháp đầy cam go thử thách

1. Nghệ thuật : - giọng thơ trầm lắng, sâu sắc xúc động như lời tâm tình tha thiết

 - ngôn ngữ thơ giản dị chân thực giầu sức biểu cảm như tâm tình chân thật mộc mạc của những người lính nông dân

 - h/a thơ tự nhiên mà sâu sắc, kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất hiện thực và lãng  mạn, giữa tả thực và biểu tượng làm hình ảnh người lính hiện lên vừa chân thực vừa lãng mạn - Thể thơ tự do sử dụng linh hoạt sáng tạo tạo sự hàm súc cô đọng

1. KB bài thơ đã tạo dựng chân dung người lính thời kì đầu kháng chiến Pháp và ngợi ca tình đồng chí đồng đội giữa họ.Bài thơ vẫn sống mãi trong lòng bạn đọc , nhắc nhở mọi người lý tưởng sống, về tình cảm cao đẹp của những người lính thời kỳ đầu chống Pháp     ( Mạc Thanh Hiền - TT Cao Thượng 2019 )

@hungdepchai7(hs trường thcs tt ct)

Chúc bạn học tốt!!!

Cho mình ctlhn ạ!