Văn chương thì muôn màu muôn vẻ nơi đâu cũng có nó tồn tại ở khắp mọi nơi trên thế giới . Đó là một loại hình nghệ thuật đặc sắc , khơi dậy cho ta những điều ta chưa biết và những tình cảm ta chưa có . Và cũng do đó , Hoài Thanh đã nhận định rằng “Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có “ Văn chương khó có ai có thể định nghĩa được nó lớn tới mức nào , nó ra sao ? Văn chương thì lúc nào cũng vậy cũng bát ngát và mang cho ta những cảm xúc khó nói như buồn vui khóc cười . Văn chương trao cho ta những tình cảm đẹp nhất tuyệt vời nhất , những con người có tâm hồn nghệ sĩ chân chính đã phải rèn công khổ luyện chắt chiu những gì tinh tuý nhất của văn học vào văn chương để tạo nên những cung bậc cảm xúc khác nhau tạo cho ta những tình cảm ta không có rèn rũa cho ta những tình cảm ta sẵn có . (1) Văn chương giúp cho ta có thêm tình cảm về quê hương đất nước , các đức tính tốt , tạo cho ta được lòng thương người tương thân tương ái . (2) Trong những câu hát than thân thì giúp cho ta đồng cảm với những số phận hẳm hiu , trong bài cuộc chia tay của những con búp bê thì giúp ta rèn rũa được lòng yêu thương con người , trong bài phò giá về kinh hay nam quốc sơn hà thì lại giúp ta thể hiện được lòng yêu nước nồng nàn .  Quả không sai khi Hoài Thanh nhận định rằng "Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có “ . Văn chương quả thực muôn màu muôn vẻ . Như vậy khi được học về văn chương ta trải nghiệm qua được các cung bậc cảm xúc khác nhau của cuộc sống , mọi thứ thật tuyệt vời và đẹp đẽ đến kỳ diệu . 

Có 2 phép liệt kê :

- Phép liệt kê 1 : Liệt kê những công dụng của văn chương 

- Phép liệt lê 2 : Lấy ví dụ về những tình cảm trong văn chương

Văn chương là món ăn tinh thần không thể thiếu của nhân loại. Bàn về văn chương, có ý kiến cho rằng: “Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện những tình cảm ta sẵn có”. Quan niệm trên đã cho thấy chức năng giáo dục tuyệt diệu của văn chương. Mỗi người sẽ có "những tình cảm ta không có" và "những tình cảm ta sẵn có" riêng. "Những tình cảm ta không có" là những điều còn mới mẻ, ta chưa được trải nghiệm, còn những tình cảm ta sẵn có" là những tình cảm đã được hình thành từ trước đó, ta đã có cơ hội được tiếp xúc. Điều tuyệt vời là văn chương sẽ ru vỗ tâm hồn con người, hun đúc cho con người lối sống đẹp, hướng con người tới ánh sáng của giá trị chân - thiện - mĩ. Đọc tác phẩm "Sống chết mặc bay" (Phạm Duy Tốn), tình cảm ta học được chính là sự thương xót dành cho nhân dân bất hạnh và sự căm ghét cái xấu, cái ác. Hay khi học "Tinh thần yêu nước của nhân dân ta" (Hồ Chí Minh), trong lòng mỗi con người sẽ dấy lên niềm tự hào và tình yêu thiết tha dành cho quê hương, đất nước. Tuy nhiên, để cảm nhận được những điều hay ý đẹp mà văn chương đem lại, mỗi độc giả cần nâng cao vốn tri thức và khả năng cảm thụ văn học của mình. 

* Gạch chân: phép liệt kê