Chị Dậu là nhân vật tiêu biểu cho hình ảnh người phụ nữ Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám. Trước tiên, có thể thấy chị có tình cảnh hết sức éo le: nhà nghèo  “nhất nhì trong hạng cùng đinh”, chồng đau ốm, sưu cao thuế nặng. Trong hoàn cảnh đó, chị phải đứng ra quán xuyến, chạy vạy chăm lo cho gia đình. Nhà có gì bán được, chị đành bán đi, thậm chí chị phải đứt ruột bán đi cái Tí - đứa con đầu lòng để cứu lấy gia đình. Dù trong lòng rất day dứt và đau đớn, chị cũng không thể làm khác được. Khi chồng đau ốm, chị hết sức dịu dàng, khuyên lơn chồng. Từ những hành động trên, có thể thấy chị là một người vợ, người mẹ hết sức đảm đang, tháo vát. Nhưng đâu chỉ có vậy, trong chị còn tiềm tàng sự phản kháng mạnh mẽ. "Con giun xéo lắm cũng quằn", không thể chịu đựng được nữa, chị vùng dậy đấu tranh. Chị "túm cổ tên cai lệ, ấn dúi ra cửa... lẳng người nhà lí trưởng ngã nhào ra thềm". Hành động này dù cho có liều lĩnh nhưng là kết quả tất yếu của việc bị đè én, áp bức quá đáng. Thông qua nhân vật chị Dậu, ta thấy được hiện thực đen tối của xã hội Việt nam nửa phong kiến trước Cách mạng cùng những phẩm hạnh đáng quý của người nông dân Việt Nam.