Bài thơ là lời tưởng niệm đầy xúc động về sự hi sinh của người thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn những năm chiến tranh chống Mỹ. Bài thơ viết trên đường hành quân, khi nhà thơ đang cùng đồng đội vượt qua những trọng điểm đầy bom đạn ác liệt:

"Đơn vị tôi hành quân qua bao con đường mòn

Gặp hố bom nhắc chuyện người con gái ...."

Hố bom kia như một chứng tích đau thương về cái chết của người con gái. Người con gái đã ngã xuống trong bom đạn quân thù còn trẻ lắm, được nhà thơ nữ 23 tuổi gọi bằng "em" với tất cả tình yêu thương. Câu thơ mở đầu dung dị, tự nhiên như lối kể chuyện dân gian, giọng điệu tâm tình, chứa chan xúc động:"Chuyện kể rằng em cô gái mở đường" ...Bốn câu thơ tiếp theo nói về sự hy sinh vô cùng cao cả của em:

"Để cứu con đường đêm ấy khỏi bị thương Cho đoàn xe kịp giờ ra trận Em đã lấy tình yêu Tổ quốc của mình thắp lên ngọn lửa Đánh lạc hướng thù, hứng lấy luồng bom"

"Em" đã xả thân để cứu con đường, giữ vững mạch máu giao thông "cho đoàn xe kịp giờ ra trận". Dũng cảm, mưu trí và anh hùng biết bao! Em tự giác, tự nguyện chấp nhận hy sinh: Em đã lấy tình yêu Tổ quốc của mình thắp lên ngọn lửa- Đánh lạc hướng thù, hứng lấy luồng bom". Em đã được điều như em mong muốn. Ngọn lửa em thắp lên đã đánh lừa được lũ giặc lái Hoa Kỳ, con đường "khỏi bị thương", nhưng em đã hi sinh. "Hứng" nghĩa là đón lấy. Cô gái mở đường đã "hứng lấy luồng bom". Hành động ấy diễn ra một cách thầm lặng, vô cùng cao cả và anh hùng. Ngọn lửa mà cô gái thanh niên xung phong thắp sáng lên trong đêm tối để đánh lừa máy bay giặc Mỹ bằng một thứ nhiên liệu đặc biệt "Tình yêu Tổ Quốc".

Quê hương có một vị trí quan trọng trong lòng mỗi người. Thật vậy, mỗi người dân  đều có tình cảm thiêng liêng gắn bó với quê hương xứ sở của mình. Không ngoại lệ, các cô gái mở đường ấy cũng mang trong mình tình yêu quê hương nồng nàn khi đã "mở đường để cho đoàn xe kịp giờ ra trận", "cứu lấy con đường ấy bị thương", và quan trọng hơn cả là "đánh lạc hướng quân thù".  Những hành động ấy cao cả biết nhường nào, vì đất nước mà các cô gái đã hy sinh, đánh đổi bản thân mình để mang về sự độc lập cho dân tộc. Những việc đó khiến chúng ta nể phục các cô gái và trân trọng công lao của họ nhiều hơn. Qua đó, chúng ta cần không ngừng nỗ lực để góp phần đưa đất nước sánh vai với các cường quốc trên thế giới. Bảo vệ, gìn giữ các nét đẹp truyền thống của văn hóa dân tộc. Và hãy sẵn sàng khi đất nước cần ta