MB: Nguyễn duy là nhà thơ trưởng thành Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ . thơ ông mang vẻ dung dị hồn nhiên trong sáng nhưng suy tư về cuộc đời khiến bạn đọc sâu lắng suy nghĩ. bài thơ " ánh trăng" Là bài thơ tiêu biểu cho phong cách của Nguyễn duy với giọng thơ tâm tình thủ thỉ hình ảnh thơ mang tính biểu cảm bài thơ gợi nhắc  những năm tháng gian lao của cuộc đời gắn bó với thiên nhiên đất trời từ đó cũng có người đọc thái độ sống ân tình thủy chung qua những vần thơ:

             t  r  í   c   h          t  h  ơ 

TB: bài thơ anh trăng sáng tác năm 1978. in trong tập ánh trăng tại thành phố Hồ Chí Minh khi cuộc kháng chiến kết thúc được ba năm con người trở lại cuộc sống Hòa Bình quên đi quá khứ. bài thơ vs 6 khổ thơ hai khổ đầu là hình ảnh trăng trong quá khứ hai khổ tiếp là hình ảnh trăng trong hiện tại hai khổ cuối này những cảm xúc suy ngẩm của con người khi đối diện với vầng trăng. mạch cảm xúc từ quá khứ đến hiện tại nâng lên thành suy ngẩm rồi hướng về tương lai. xuyên suốt bài thơ là hình ảnh ánh trăng và cảm xúc của nhân vật trữ tình trăng trong bài thơ mang nhiều tầng nghĩa    

        hai khổ đầu là hình ảnh trăng trong quá khứ. khổ thơ Đầu của bài thơ là hình ảnh trăng gắn bó với con người từ tuổi ấu thơ đến lúc trưởng thành 

                        " trích thơ"

         giọng thơ trầm lắng như kể một câu chuyện tốt đẹp trong quá khứ chẳng hiện lên cùng với "đồng" "sông" " bể " cách gieo vần làm cho câu thơ trở nên mềm mại uyển chuyển đồng thời thấy một tuổi thơ tươi đẹp mà con người gắn bó với thiên nhiên với trăng. điệp từ " với" hồi"  phép liệt kê " đồng" " sông" " bể " " rừng" Gợi ra một không gian rộng thời gian dài con ng gắn bó thân thiết với thiên nhiên với trăng được đắm mình trong không gian tươi mát của làng quê.  Đến khi chiến tranh bùng nổ con người năm nào trưởng thành và tham gia kháng chiến vâng trăng cũng theo chân người lính trẻ đồng hành với con người từ những bước đầu gian khổ. Nhà thơ sử dụng từ "hồi" để nhấn mạnh hồi tưởng về quá khứ vầng trăng đối với người lính đã trở thành người bạn tri âm tri kỷ phép nhân hóa "vầng trăng thành tri kỷ" trang là người bạn không thể thiếu trong cuộc đời người lính cùng người lính vượt qua bao khó khăn thử thách nơi chiến trường con ngồi ăn dưới trăng ngủ dưới răng hành quân dưới trăng "đầu súng trăng treo" . đó là những năm tháng gian lao của đất nước gắn bó với con người

          khổ thơ thứ hai như một lời nhắc nhở về những năm tháng đã qua của cuộc đời người lính gắn bó với thiên nhiên đất nước hiền hậu, bình dị. vâng trăng và con người ân tình ân Nghĩa ngỡ  như không bao giờ quên được 

              " trích thơ"

          từ láy "trần trụi" biện pháp so sánh "hồn nhiên như cây cỏ " ấn dụ "cái vang trăng tình nghĩa" trang với con người gắn bó chan hòa thân thiết xong với con người hồn nhiên như trẻ thơ chân thành nhưng bạn hữu con người với trăng cũng hồn nhiên vô tư chân thành. trang mang vẻ đẹp hoang sơ mộc mạc bình dị như vẻ đẹp của thiên nhiên khiến cho nhân vật trữ tình cảm nhận dường như sẽ không bao giờ quên cái vầng trăng tri kỷ tình nghĩa ấy, tình cảm của con người ân tình anh Nghĩa thủy chung. vầng trăng không còn là vật vô tri vô giác mà đã trở thành người bạn ng đồng chí có linh hồn nhịp đập và hơi thở riêng. nhưng động từ "ngỡ "trong câu thơ dường như báo hiệu sự lung lay trong tình cảm sự đổi thay trong cách sống      

         nếu như hai khổ thơ đầu tác giả đưa người đọc về quá khứ xa săm thì đến với khổ thơ thứ ba thứ bốn Nguyễn duy lại đưa người đọc trở về hình ảnh vầng trăng trong hiện tại. trong đó khổ thơ thứ ba khi chiến tranh kết thúc con người trở về thành phố cuộc sống thay đổi tình cảm của con người đổi thay:

                 " trích thơ"

         lời thơ tự sự "anh điện"  "cửa gương" cách nói dụ hoán dụ cuộc sống tiện nghi hiện đại sang trọng nơi thành phố. từ  đổi thay trong hoàn cảnh sống lòng  ng rồi cũng dần đổi thay khó nhận ra. biện pháp nhân hóa "vầng trăng đi qua ngõ" biện pháp so sánh "như người dưng qua đường" Trang là người bạn thân thiết gắn bó trở thành "người dưng qua đường" Vâng trăng một mực chung thủy chung tình vẫn hiện hữu soi Đường đi lối về vẫn bên cạnh con người như Đợi người bạn cũ nhận ra thế nhưng con người năm xưa nay đã quen với ánh sáng của đèn giam mình trong không gian chật hẹp tù túng hưởng thụ cuộc sống sung sướng giàu sang đã quên đi cái  vầng trăng ân tình ân Nghĩa. con người trở nên thờ ơ lạnh lùng dửng dưng với trăng cách so sánh độc đáo người dưng là một người không có quan hệ họ hàng không thân thiết không quen biết tác giả không dùng người lạ ng ko quen vì lạ rồi sẽ quen không quen rồi sẽ biết cách dùng từ "người dưng "mới thấy hết sự vô tình bạc bẽo không cần biết không cần hay của con người với trăng. từ thái độ đó nhà thơ muốn chúng ta triết lý suy ngẩm khi chìm trong vinh hoa phú quý con người thường hay có thái độ quên quá khứ nhất là quên quá khứ gian khổ . quên trăng nào con người quên quá khứ quên bạn bè quên đồng đội đồng chí con người trở thành con người bạc béo vô tình thật đáng trách.

           sự lãng quên ấy có thể là mãi mãi nếu không có một chuyển biến bất ngờ : thành phố bị mất điện con ng gặp lại trăng.  hoàn toàn bài thơ là bước ngoặt tạo cảm xúc dâng trào giúp nhà thơ bộc lộ cảm xúc

             " trích thơ "

           tình huống bất ngờ xảy ra thành phố mất điện tưởng như không có gì mới mẻ lạ lẫm nhất là những năm đầu giải phóng như thời điểm sáng tác bài thơ năm 1978. nhưng đặt vào hoàn cảnh tác giả nó làm nổi bật lên sự đối lập tương phản giữa ánh sáng và bóng tối là bước ngoặt sự kiện để con người nhận ra cách sống chính mình.  các từ láy động từ phép đảo ngữ " thình lình " "vội " "bật tung" tạo nhịp thơ nhanh mạnh để nhấn mạnh khi thành phố mất điện con người vội vàng hoảng hốt tìm nguồn sáng bất ngờ sững lại nặng đi bởi một vầng trăng tròn" đột ngột " và lung linh. chính khoảnh khắc ấy đã làm nổi bật nên ý nghĩa định đem quân ngoài vội vàng gấp gáp với cuộc sống hiện tại khi nhận ra vẻ đẹp của thiên nhiên cuộc sống con người thay đổi khoảng tối trong tâm hồn con người đã được soi sáng bởi ánh sáng thuần khiết của vầng trăng đã của anh điện sáng trưng người ta đâu còn ánh trăng huyền diệu lờ mờ nữa chỉ đến khi thứ  ánh sáng nhân tạo kia mất đi con người mới nhận ra người bạn cũ tròn đầy nguyên vẹn thuỷ chung. Khoảnh khắc con người và trăng mặt đối mặt thì Tình xưa Nghĩa cũ dâng nên đến tràn đầy hội ngộ bất ngờ tạo rung động mạnh mẽ và thức tỉnh lương tâm con người cái "đột ngột" không phải ở trăng mà ở chính tâm trạng con người tâm trạng hoảng hốt ngỡ ngàng của con ng con người sự thay đổi của lòng mình và sự tròn vẹn của Trang để từ đó đi đến những dây rứt suy tư.

          hai khổ thơ cuối là những cảm xúc suy ngẩm khi con người đối diện với vầng trăng.  gặp lại trăng  con người nhớ về quá khứ

                  " trích thơ "

          nhà thơ gặp lại trăng trong tư thế đối diện đàm tâm "ngửa mặt lên nhìn mặt" từ "mặt" cuối câu thơ đc  với nhân hoá là từ nhiều nghĩa tạo Ý thơ gợi mở nhà thơ đối diện với trăng người bạn năm xưa hay với thiên nhiên và có lẽ cũng là đối diện với hiện tại đối diện với quá khứ đối diện với chính sự bạc bẽo vô tình của mình. Bất ngờ gặp lại người bạn cũ cố Nhân không bắt tay mặt mừng mà " rưng rưng" cảm xúc, từ láy gợi tả sự xúc động nghẹn ngào ngôn ngữ là dòng nước mắt con người tự hổ thẹn với chính sự đổi thay vô tình của mình. nhưng trong nỗi hổ thẹn đó sen lẫn một cảm xúc vui sướng đang len lỏi trong trái tim khô cằn bấy lâu nay của nhà thơ. gặp lại trăng người bạn cũ con người hồi tưởng về quá khứ một quãng thời gian với đồng với bể với sông với rừng nơi con người đã từng sống với tuổi thơ nơi người đã từng trải qua nơi con người đã để lại xương máu của mình chiến trường năm xưa qua biện pháp so sánh liệt kê. khổ thơ với nhịp nhanh dồn dập quá khứ ủa về khiến con người bừng tỉnh với những suy nghĩ

        khổ thơ cuối là những hồi tưởng và thức tỉnh nhà thơ đi đến những suy ngẫm và triết lý sâu sắc

                       " trích thơ"

         trong cuộc gặp mặt bất ngờ vâng trăng "cứ tròn vành Vạnh" " im phăng phắc " các từ láy gợi tả vẻ đẹp trong sáng của vầng trăng gợi không gian yên bình của làng quê.  trăng và người như có sự đối lập trang trở thành biểu tượng ẩn dụ cho sự vĩnh hằng bất biến vầng trăng "tròn vành Vạnh" Tượng trưng cho sự tròn đầy nguyên vẹn thuỷ chung tình nghĩa trăng nhân từ bao dung độ lượng ánh trăng được nhân hóa "im phăng phắc " gợi cái nhìn bao dung mà nghiêm khắc trong không một lời trách móc không đòi hỏi sự đáp đền. tấm lòng đáng trân trọng ấy là tấm lòng của những người đồng chí đồng đội một thời sống chết vì nhau của đồng bào dân tộc đã san sẻ "bát cơm sẽ nữa chăn sui đắp cùng" . nhưng sự im lặng của trăng khiến con người phải xáo động  tự thức tỉnh lương tâm sự thức tỉnh qua từ "giật mình" là phản xạ tâm lý của người biết suy nghĩ nhận ra sự vô tình bạc bẽo của mình là sự ăn năn hối lỗi về cách sống là lời thức tỉnh lương tâm không được lãng quên quá khứ phải sống ân tình thủy chung với quá khứ đúng với truyền thống đạo lý của dân tộc "uống nước nhớ nguồn" " ăn quả nhớ kẻ trồng cây" khổ thơ còn cho ta những triết lý con người có lúc vô tình lãng quên nhưng thiên nhiên luôn tròn đầy bất diệt con người có lúc vô tình nếu không có phút giây giật mình biết đâu ta đã trở thành kẻ bội bạc biết đâu đa đã đánh mất chính mình.

  KB: Bài thơ ánh trăng của tác giả Nguyễn duy bài thơ đã thức tỉnh mỗi chúng ta hãy biết trân trọng và giữ gìn quá khứ cảm xúc chân thành tha thiết giúp cho bài thơ sâu lắng nơi tâm hồn người đọc như một khúc ca da diết mãi ngân vang

Những chỗ " trích thơ " thì bạn trích vào nhé

Chúc bạn học tốt !!
@Katniss