1. Mở bài

- Giới thiệu về tác giả Nguyễn Khuyến (những nét tiêu biểu về cuộc đời, sự nghiệp sáng tác…)

- Giới thiệu về bài thơ “Bạn đến chơi nhà” đã thể hiện rõ nét tình cảm bạn bè của ông.

2. Thân bài: Phân tích bài thơ để thấy rõ tình cảm bạn bè của ông

a. Cảm xúc khi bạn đến chơi nhà

- Cách giới thiệu giản dị, gần gũi với đời sống:

+ Đã bấy lâu nay: chỉ thời gian đã lâu lắm rồi

+ Bác tới nhà: chỉ sự việc bạn đến thăm

- Giọng điệu: vồn vã, chân thành, cởi mở.

- Cách xưng hô: bác – một danh từ chỉ người, được dùng như đại từ, qua đó thể hiện thái độ niềm nở, thân tình, quý trọng của tác giả đối với bạn.

- Hai vế câu sóng đôi như một lời reo vui, đón khách, thể hiện sự xúc động ngọt ngào. Qua đó, cho thấy mối quan hệ gần gũi, thân mật giữa chủ và khách.

⇒ Câu nhập đề tự nhiên như một lời nói mộc mạc, như một tiếng reo vui, thể hiện sự chân tình, niềm xúc động của tác giả khi bạn đến chơi nhà.

b. Hoàn cảnh của nhà thơ khi bạn đến chơi nhà

- Tác giả đã tạo ra một tình huống, một hoàn cảnh rất đặc biệt khi bạn đến chơi nhà:

+ Muốn ra chợ thì chợ xa

+ Muốn sai trẻ thì trẻ đi vắng

+ Muốn bắt cá thì ao sâu

+ Muốn đuổi gà thì vườn rộng, rào thưa

+ Những thực phẩm như thịt, cá, rau đậu của vườn lại chưa ăn được

+ Miếng trầu cũng không có

⇒ Tình huống được tạo ra có tính bông đùa, có sẵn nhưng hóa ra lại không có gì, từ đó cho thấy hoàn cảnh éo le của tác giả. Vật chất không có, chỉ có sự chân tình tiếp đãi bạn.

- Nghệ thuật;

+ Nhịp thơ 3/4: tạo âm hưởng nhịp nhàng, chậm rãi, khoan thai

+ Phép đối chặt chẽ, lặp cấu trúc cụm từ, sử dụng tính từ, từ phủ định…

⇒ Tạo dựng một tình huống éo le đó là cách nói hài hước, phóng đại về cuộc sống thiếu thốn vật chất của tác giả, qua đó thể hiện sự hóm hỉnh, hài hước của một nhà nho thanh bạch.

c. Tình bạn thắm thiết của tác giả

- Sử dụng từ nhiều nghĩa “ta”:

+ Ta (1): chủ nhà – nhà thơ

+ Ta (2): khách – bạn

- Sử dụng quan hệ từ “với” nối liền hai chữ ta, qua đó ta thấy giữa chủ và khách dường như không còn khoảng cách, tuy hai mà một, gắn bó, hòa hợp, vui vẻ, trọn vẹn.

⇒ Câu thơ đã đúc kết lại giá trị của toàn bài thơ, bộc lộ tình cảm sâu sắc của nhà thơ đối với bạn, khẳng định một tình bạn đậm đà thắm thiết, trọn vẹn mà trong sáng, vượt qua mọi thử thách tầm thường.

3. Kết bài

- Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ:

+ Nội dung: ca ngợi tình bạn chân thành, thắm thiết, mộc mạc của tác giả

+ Nghệ thuật: thể thơ thất ngôn bát cú, giọng thơ chất phác, hồn nhiên, tạo tình huống thú vị, bất ngờ, sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa ngôn ngữ bác học và ngôn ngữ đời thường…

- Cảm nhận về bài thơ và liên hệ với tình bạn của bản thân.

#nguyenvanhuy70

Mở đầu bài thơ " ông đồ " , Vũ Đình Liên có viết " Mỗi năm hoa đào nở - lại thấy ông đồ già ". Có thể thấy, khi hoa đào nở, báo hiệu Tết Đến xuân về, cùng với không gian "Bên phố đông người qua " đã diễn tả khung cảnh vui tươi, náo nức, tấp nập, nhộn nhịp. Qua đó ta thấy được ông đồ xuất hiện vào giữa mùa đẹp nhất, vui nhất, hạnh phúc nhất của con người, Cùng với hành động bày mực tàu giấy đỏ là viết câu đối, đây cũng là phong tục truyền thống của nước ta xưa kia, Ngoài ra, nghệ thuật cặp từ "mỗi ... lại " và hình ảnh sóng đôi "ông đồ - hoa đào" đã khẳng định sự tồn tại của ông đồ là không thể thiếu, góp phần làm nên nét đẹp văn hóa truyền thống dân tộc. Có thể nói, nếu hoa đào gợi sức sống tươi mới, trẻ trung thì ông đồ là trầm hương làm nên mùa xuân thêm thiêng liêng, ấm cúng. Bên cạnh đó tác giả cũng miêu tả tài năng viết chữ của ông đồ "Hoa tay thảo những nét - như phượng múa rồng bay". Biện pháp nghệ thuật so sánh độc đáo giúp người đọc hình dung nét chữ uốn lượn, mềm mại, bay bổng thể hiện tâm hồn phóng khoáng, đầy hoài bão, ước vọng đẹp đẽ của ông đồ. Chao ôi, nét chữ của ông đồ qua đó mới đẹp làm sao ! Trước tài viết chữ của ông đồ, mọi người đã thể hiện sự ngưỡng mộ, ngợi ca qua câu " Tấm tắc ngợi khen tài ". Cụm từ "bao nhiều người " cũng đã diễn tả sự đông đúc, tấp nập của những người muốn xin chữ ông đồ. Từ láy "tấm tắc" thể hiện thái độ của mọi người trước nét chữ tài hoa của ông đồ, đó là sự yêu mến, kính trọng. Với giọng thơ xôn xao niềm vui, dường như nhà thơ đang hòa mình vào những người xin chữ để bộc lộ niềm ngưỡng mộ, trọng vọng trước một con người sáng tạo ra cái đẹp với thú chơi chữ tao nhã. Tóm lại, bằng các yếu tố nghệ thuật đặc sắc, hình ảnh ông đồ thời đắc ý đã được Vũ Đình Liên tái hiện chân thực trong hai khổ đầu bài thơ "ông đồ".