Dưới tác động của cuộc khai khác thuộc địa, xã hội Việt Nam đã có sự biến động, bên cạnh các giai cấp cũ đang phân hóa, các giai cấp mới đã ra đời giai cấp địa chủ phong kiến : Đại địa chủ đã làm tay sai cho thực dân Pháp, đã mất hết vai trò lịch sử của mình. Trung, tiểu địa chủ có tinh thần yêu nước Gia cấp nông dân: là lực lượng đông đảo nhất trong xã hội, họ bị bóc lột nặng nề nên có tinh thần yêu nước, đây cũng là lực lượng chủ yếu của phong trào kháng chiên Giai cấp công nhân: Ra đời sau tác động của cuộc khai khác thuộc địa, ngày càng tăng mạnh Tầng lớp tư sản, tiểu tư sản : bao gồm chủ buôn, thương nhân, học sinh, sinh viên, trí thức, những người có học trong xã hội, chiếm số lượng ít. Họ bị giai cấp tư sản pháp chèn ép nên có tinh thần yêu nước nó Giai cấp công nhân có khả năng lãnh đạo cách mạng Giai cấp nông dân là lực lượng đông đảo nhất trong xã hội

Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ nhất của Thực dân Pháp (1897-1914) làm cho xã hội Việt Nam có nhiều biến chuyển. Bên cạnh giai cấp, địa chủ phong kiến và nông dân, trong xã hội xuất hiện các giai cấp, tầng lớp mới: Tầng lớp tư sản, tiểu tư sản thành thị và giai cấp công nhân. Mỗi tầng lớp, giai cấp có quyền lợi và địa vị khác nhau, nên cũng có thái độ chính trị và khả năng cách mạng khác nhau. 

- Giai cấp địa chủ phong kiến đã đầu hàng, làm chỗ dựa, tay sai cho thực dân Pháp. Tuy nhiên, có một bộ phận địa chủ vừa và nhỏ có tinh thần yêu nước.

- Giai cấp nông dân, số lượng đông đảo, bị áp bức bóc lột nặng nề nhất, họ sẵn sàng hưởng ứng, tham gia cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc. Một bộ phận nhỏ mất ruộng đất vào làm việc trong các hầm mỏ, đồn điền.

- Tầng lớp tư sản đã xuất hiện, có nguồn gốc từ các nhà thầu khoán, chủ xí nghiệp, xưởng thủ công, chủ hãng buôn... bị kìm hãm, chèn ép. Vì thế lực kinh tế nhỏ bé, lệ thuộc nên họ không dám mạnh dạn đấu tranh, chỉ mong muốn có những thay đổi nhỏ để dễ bề làm ăn sinh sống.

- Tiểu tư sản thành thị, bao gồm chủ các xưởng thủ công nhỏ, cơ sở buôn bán nhỏ, viên chức cấp thấp và những người làm nghề tự do. Đó là những người có trình độ học vấn, nhạy bén với thời cuộc nên đã sớm giác ngộ và tích cực tham gia vào cuộc vận động cứu nước đầu thế kỉ XX.

- Công nhân phần lớn xuất thân từ nông dân, làm việc trong các đồn điền, hầm mỏ, nhà máy, xí nghiệp, lương thấp đời sống khổ cực, có tinh thần đấu tranh mạnh mẽ chống giới chủ nhằm cải thiện đời sống.

Giai cấp nông dân là lực lượng đông đảo nhất của cách mạng

Giai cấp công nhân có khả năng lãnh đạo cách mạng