Đề bài: phân tích hình ảnh người phụ nữ trong bài 'Tự tình II'

Tìm hiểu đề:

- Nội dung nghị luận: Tâm sự của người phụ nữ (Hồ Xuân Hương). 

+ Buồn, cô đơn, chán nản.

+ Chán chường, phẫn uất.

+ Khao khát hạnh phúc lứa đôi.

- Thể loại: Nghị luận văn học 

- Phạm vi: Trong bài thơ tự tình II. 

- Thao tác lập luận: phân tích, chứng minh, bình luận.

Có ý kiến :"cho rằng thơ là thứ thơ làm cho người ta suy nghĩ đến tình người nghĩ đến sự sống khiến mỗi khi người đọc lên người ta như cảm thấy được cả thế giới tâm hồn tình cảm của người cầm bút". Tự tình 2 của Hồ Xuân Hương là một thi phẩm động thổ đến miền sâu xa nhất của trái tim khiến cho chúng ta xúc động nghẹn ngào trước duyên phận cay đắng của người phụ nữ phong kiến xưa. Đêm khuya vắng trốn canh đồn trơ cái Hồng nhan với nước non. Chén rượu hương dừa xay lại tỉnh vầng Trăng bóng xế khuyết chưa tròn. Chiên ngang mặt đất rêu từng đám đâm toạc chân mây đá mấy hòn Hồ Xuân Hương là một trong những tác giả tiêu biểu của văn học trung đại Việt Nam và được mệnh danh là bà chúa thơ nôm là thiên tài kỳ bút với tư tưởng bao trùm trong sáng tác của Hồ Xuân Hương là nói cảm thông với người phụ nữ là sự khẳng định đề cao vẻ đẹp khát vọng sống của họ. Tự tình 2 là một trong những bài thơ đặc sắc trong chùm thơ tự tình của Hồ Xuân Hương được viết theo thể thức ngôn bát cú đường luật dung lượng ngắn gọn xúc tích nhưng hàm chứa biết bao tâm sự nỗi niềm của thi nhân bài thơ có nhan đề tự tình là nhà thơ tự bộc bạch tình cảm cảm xúc của mình mỗi tác phẩm của bài thơ là những cung bậc cảm xúc tâm tư của thi sĩ. Mở đầu bài thơ Hồ Xuân Hương nói về cảnh ngộ hoàn cảnh sống của mình đêm khuya vâng vắng trốn canh đồn. Trơ cái Hồng nhan với nước non. Nhân vật trữ tình xuất hiện trong thời gian không gian đặc biệt thời gian đêm khuya là thời gian đã quá nửa đêm thời gian này dễ gợi cảm xúc nỗi niềm tâm sự trong lòng người đó còn là khoảng thời gian yên tĩnh để con người đối diện với chính mình sống thật với chính mình không ra nước non là không gian rộng lớn mênh mông âm thanh văng vẳng trốn canh đồn. Đó là tiếng cầm canh từ sao vọng lại văng vẳng có lúc dồn dập liên hồi vội vã nghe thấy tiếng trống cầm canh chứng tỏ Hồ Xuân Hương đã thao thức suốt đêm dài để đến nhịp thời gian. Trong không gian thời gian yên tĩnh vắng lặng ấy hình ảnh con người xuất hiện. Trơ cái Hồng nhan với nước non. Cho là chơi chọi cô đơn lẻ loi với cuộc đời sự cho lì trai đi không còn cảm giác không còn phản ứng gì . Hồ Xuân Hương thấy mình đơn độc trong đêm vắng thao thức trần trọc với nỗi hờn duyên tuổi thân Hồng nhan chỉ vẻ đẹp của người phụ nữ nhưng nhưng vẻ đẹp đó lại kết hợp với từ cái gọi thân phận bị thẻ rung coi thường tội nghiệp.bằng nghệ thuật đối lập giữa con người nhỏ bé trơ trọi giữa không gian rộng lớn cái Hồng nhan non nước nghệ thuật đảo ngữ càng làm nổi bật thân phận nhỏ bé nỗi cô đơn buồn tủi xót xa bẽ bàng nhưng cũng đầy thách thức của Hồ Xuân Hương trước cuộc đời số phận. Hai câu mở đầu bài thơ thấm đậm nỗi đau buồn cô đơn khủng khiếp của thân phận người phụ nữ có tình duyên lỡ dở lời thơ như lời chải lòng của Hồ Xuân Hương với bao buồn tủi xót xa với nỗi trống trải bẽ bàng. Hai câu thực Hồ Xuân Hương không giấu giếm không che đậy bày tỏ sự tâm trạng bất hạnh của cuộc đời mình. Chén rượu Hương đưa say lại tỉnh. Vầng Trăng bóng xế khuyết chưa tròn. Hồ Xuân Hương là người phụ nữ xinh đẹp tài hoa giao thiệp nhiều với các văn nhân tài tử nhưng tình duyên lại lận đận không toại nguyện trước sau vẫn cô đơn lẻ bóng có lúc Xuân Hương giận cái duyên phận của mình say giận vì duyên phận để mòn mỏi vì thế không không những giận mà xuân mà Xuân Hương còn tìm quên trong rượu những sự phũ phàng duyên phận bất hạnh không tìm ra lối thoát bởi xay lại tỉnh rồi quên rồi lại nhớ là đối diện với hiện tại đau buồn đó là nỗi đau của giai nhân ngắm vầng trăng thì Trăng bóng xế Trăng khuyết Trăng chưa tròn. Cảnh vật dưới cái nhìn Hồ Xuân Hương như nhuộm tình như diễn tả số phận lương duyên muộn màng giỏi giang. Tuổi xuân trôi đi mà tình yêu hạnh phúc chưa trọn vẹn tròn đầy với nghệ thuật đối câu thơ đã làm nổi bật bi kịch của nhân vật trữ tình. Câu thơ tả ngoại cảnh nhưng bộc lộ tâm cảnh Xuân Hương là người phụ nữ Hồng nhan má thắm dù đã Trăng sẽ chiều muộn nhưng mảnh tình vẫn bi thương vẫn chưa vẫn chưa trọn vẹn tròn đầy bởi quan niệm hà khắc của xã hội phong kiến trai năm thê bảy thiếp gái 9/1 chồng cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy không tạo cơ hội cho người phụ nữ được hưởng phụ tình yêu hạnh phúc. Hai câu luận là khách vọng sống khát vọng vùng lên trỗi dậy để thoát khỏi bi kịch cuộc đời. Xem ngang mặt đất rơi từng đám. đâm toạc chân mây đá mấy hòn trong thơ xưa rêu được miêu tả là rêu Lan rêu Phong là hình ảnh vốn nhỏ bé mềm yếu núi đá cũng thương được khắc họa với dáng núi cheo leo dập trùng với tư thế tĩnh lặng nhưng Hồ Xuân Hương đã miêu tả rêu là một tư thế tấn công siêng năng mặt đất núi đá được khắc họa trong động tác phá hủy đâm toạc chân mây. Nghệ thuật động đảo ngữ những động từ mạnh siêu nhân đâm toạc diễn tả tâm trạng bức bối như muốn vạch trời vạch đất mà hờn oán như muốn vùng lên thoát khỏi bi kịch cuộc đời. Lời thơ như sự khẳng định mình trước duyên phận xót xa bé bà người phụ nữ ấy vẫn muốn gắn gượng vươn lên không cúi đầu tuyệt vọng đó chính là ý chí nghị lực muốn vượt lên chính mình vượt lên hoàn cảnh bản lĩnh của Hồ Xuân Hương cũng gặp nhiều trong các bài thơ khác của bà. Vì đầy đối phận làm trai được. Thì sự anh hùng hả bấy nhiêu. Hay trong tự tình và cũng khẳng định. tài tử văn nhân ai cũng già thân này đâu đã chịu già toan. Hai câu kết là lời tâm sự của tác giả về duyên phận của mình với người phụ nữ trong xã hội xưa. ngắn lỗi Xuân đi xuân lại lại. mảnh tình san sẻ tí con con ngán là tâm trạng chán trường u buồn là sự tự nhận thức sâu sắc về cuộc đời của chính mình nhận thức rằng Xuân đi xuân lại lại nghĩa là mùa xuân của đất trời tuần hoàn qua đi không quay trở lại nhưng tuổi xuân của đời người thì ngắn ngủi hữu hạn một đi không trở lại vì vậy tình yêu hạnh phúc không toại nguyện không như ý muốn hạnh phúc tình yêu san sẻ chỉ nhận được một mảnh tình tí con con cuối cùng bài thơ với cách dùng từ theo cấp độ tăng tiến mảnh tình của thân phận lẻ loi đem san sẻ còn tí con con thành ra ít ỏi sốt ruột tội nghiệp. Cảnh lẻ muộn trong một bài thơ khác tác giả đã nhấn mạnh đáng lên án. Chém cha cái kiếp lấy chồng chung. kẻ đắp chăn bông kẻ lạnh lùng đoạn thơ Tuy ngắn nhưng đầy đủ về nội dung và hình thức nghệ thuật thể thơ thất ngôn bát cú đường luật ngôn ngữ dung dị đời thường sử dụng phong phú các biện pháp tu từ. Bước vào đời sống văn học là bước vào đời sống lần thứ hai vì văn học xây dựn dựng cho chúng ta tiêu những tiêu chí về cái đẹp để con người vươn tới. Cái đẹp trong tự tình 2 của Hồ Xuân Hương là bước chân dung về người phụ nữ xưa mặc dù buồn tủi trước duyên phận hắt hiu nhưng vẫn gắng gượng vươn lên vẫn tràn đầy khát vọng sống khát vọng tình yêu hạnh phúc bài thơ mang đến cho chúng ta bài học quý giá về lối sống lạc quan ý chí nghị lực vươn lên chính mình vượt lên hoàn cảnh