Đề 3: giải thích câu ca dao : “ Nhiễu điều phủ lấy giá gương DÀN Ý Người trong một nước phải thương nhau cùng” I. Mở bài - Giới thiệu truyền thống tương thân, tương ái của dân tộc: là truyền thống lâu đời, thể hiện những đạo lí tốt đẹp của dân tộc. - Trích dẫn câu ca dao. II. Thân bài 1. Đoạn 1: Giải thích ý nghĩa câu ca dao - Nghĩa đen: + “Nhiễu điều” tấm vải lụa tơ mềm, mịn màu đỏ, đẹp và đắt giá. + “Giá gương” là vật dụng bằng gỗ chạm khắc khéo léo dùng để đỡ lấy tấm gương. => Tấm nhiễu điều được phủ lên giá gương có tác dụng giúp cho giá gương luôn được sạch sẽ, không bị bụi bẩn và luôn bền đẹp. + “Người trong một nước” là những người có thể dân tộc khác nhau nhưng chung một nòi giống , sống trên cùng một đất nước, chảy chung một dòng máu... – Nghĩa bóng: Từ những hình ảnh ẩn dụ trên người xưa muốn nêu lên một lời khuyên: Là người trong một nước ta phải biết đoàn kết, yêu thương, đùm bọc, giúp đỡ lẫn nhau. Tinh thần đoàn kết thương yêu nhau là truyền thống của dân tộc. 2. Đoạn 2: Tại sao người trong một nước lại phải sống đoàn kết, thương yêu nhau? - Lí lẽ: + vì đó là đạo lí, truyền thống tốt đẹp được truyền dạy từ bao đời nay của dân tộc. Đó là tình cảm tự nhiên của mỗi con người. Vì đồng bào ta là anh em một nhà, chúng ta có chung cội nguồn, đều là con cháu của cha Lạc Long Quân và mẹ Âu Cơ... vì thế chúng ta phải biết yêu thương lẫn nhau. Đó chính là tình cảm và nghĩa vụ của mỗi con người. Nó là cơ sở của lòng yêu nước thương nòi. + Tình đoàn kết, yêu thương lẫn nhau không chỉ thể hiện trong nhận thức mà còn được thể hiện bằng những hành động cụ thể. Chúng ta giúp đỡ, đùm bọc lẫn nhau Để cùng chống giặc ngoại xâm. Đề cùng chia sẻ những khó khăn trong cuộc sống lao động, sinh hoạt, san sẻ những vất vả, những nỗi bất hạnh, bảo vệ cứu giúp nhau khi gặp khó khăn, nguy hiểm. An ủi , chia sẻ khi người khác gặp chuyện buồn... -> HS lấy dẫn chứng cụ thể: - Mọi người trong cộng đồng yêu thương, giúp đỡ nhau sẽ giúp cho mỗi cá nhân được sống tốt hơn, hạnh phúc hơn. Giúp cho cộng đồng đoàn kết , nhờ đó tạo nên sức mạnh của cả cộng đồng. Từ đó bảo vệ đất nước trước các thế lực khác... - Tình yêu thương, đùm bọc lẫn nhau được tỏa sáng trong nhiều câu ca dao, tục ngữ như: (Có thể dẫn một số câu tục ngữ, ca dao có nội dung tương tự) 3. Đoạn 3: Vậy chúng ta cần phải làm gì để thực hiện lời dạy của người xưa? - Thương yêu đùm bọc và sống có trách nhiệm với chính những người thân yêu trong gia đình, hàng xóm… - Sống có trách nhiệm với cộng đồng: tham gia các phong trào ủng hộ, các hoạt động từ thiện…. * Liên hệ bản thân Là học sinh, em có thể làm gì để thực hiện lời khuyên của dân gian (yêu thương đoàn kết với bạn bè trong lớp, tham gia các hoạt động ủng hộ, quyên góp…) 4. Mở rộng vấn đề Phê phán lối sống thờ ơ, vô cảm, thiếu tình thương, không biết quan tâm chia sẻ giúp đỡ người khác. Đó là biểu hiện của con người ích kỉ, chỉ nghĩ tới bản thân mình... III. Kết bài - Khẳng định giá trị của bài ca dao: thể hiện được truyền thống tương thân tương ái quý báu của dân tộc. - Khẳng định rằng truyền thống tốt đẹp ấy sẽ được thế hệ trẻ hôm nay tiếp nối và phát huy.