`ADN` cấu tạo theo nguyên tắc bổ sung 

`→` `{(A = T),(),(G = X):}` ⇔ `{(%A = %T),(),(%G = %X):}`

*Công thức cơ bản 

    `N = A + T + G + X = 2.A + 2.G` 

`⇒ %A + %T + %G + %X = 2.%A + 2.%G = 100%`

    `A + G = N/2` 

`⇒` `%A + %G = 50%`

    `%A = %T = A/N . 100% = T/N . 100%`

    `%G = %X = G/N . 100% = X/N . 100%`

`-` Với `1` gen có `2` mạch là `m_1` và `m_2` 

    `A_1 = T_2` 

    `T_1 = A_2`

    `G_1 = X_2`

    `X_1 = G_2`

  `A = T = A_1 + A_2 = T_1 + T_2`  

  `G = X = G_1 + G_2 = X_1 + X_2`

    `%A_1 = %T_2 = (A_1)/(50% . N) . 100% = (T_2)/(50% . N) . 100%` 

    `%T_1 = %A_2 = (T_1)/(50% . N) . 100% = (A_2)/(50% . N) . 100%`

    `%G_1 = %X_2 = (G_1)/(50% . N) . 100% = (X_2)/(50% . N) . 100%`

    `%X_1 = %G_2 = (X_1)/(50% . N) . 100% = (G_2)/(50% . N) . 100%`

*Công thức nâng cao

`-` Tổng số `Nucl eotit` của gen 

    `N = C . 20 = M/300 = (2L)/(3,4)``(n u)`

`-` Số chu kì xoắn

    `C = N/20(`chu kì`)`

`-` Chiều dài của gen 

    `L = N/2 . 3,4(A^o)`

`-` Khối lượng của gen 

    `M = N . 300``(đvC)`

`-` Số liên kết `hidro` 

    `H = 2.A + 3.G = 2.T + 3.X` `(`liên kết`)`

`-` Số liên kết hóa trị

    `HT = N - 2` `(`liên kết`)`

*Công thức nhân đôi `ADN` với `1` gen nhân đôi `k` lần

`-` Số gen con tạo ra là: `2^k` 

`-` Số gen con có `2` mạch mới: `2^k - 2`

`-` Số gen con có `1` mạch mới: `2^k - 1`

`-` Tổng số `n ucl eotit` mà môi trường cung cấp cho gen nhân đôi `k` lần

    `N_(mt) = N . (2^k - 1)` `(n u)` 

`-` Số `n ucl eotit` mỗi loại mà môi trường cung cấp cho gen nhân đôi `k` lần

    `A_(mt) = T_(mt) = A . (2^k - 1) = T . (2^k - 1)` `(n u)` 

    `G_(mt) = X_(mt) = G . (2^k - 1) = X . (2^k - 1)` `(n u)` 

`-` Số liên kết `hidro` hình thành trong `k` lần nhân đôi `=` Số liên kết `hidro` bị phá hủy trong `k` lần nhân đôi `= H . (2^k - 1) = (2.A + 3.G)(2^k - 1) = (2.T + 3.X)(2^k - 1)` 

* Vd

   `1` gen có tổng số `n u` là `3000n u`, trong đó có `20%` `n u` loại `A`. Gen nhân đôi `3` lần

`-` Số chu kì xoắn của gen: `C = N/20 = 3000/20 = 150(`chu kì`)`

`-` Chiều dài của gen: `L = N/2 . 3,4 = 3000/2 . 3,4 = 5100(A^o)`

`-` Khối lượng của gen: `M = N . 300 = 3000 . 300 = 900000(dvC)` 

`-` Số `Nu` mỗi loại của gen: 

     `A = T = 20% . 3000 = 600(n u)`  

  mà `A + G = N/2 ⇔ 600 + G = 1500` 

`→` `G = X = 1500 - 600 = 900(n u)` 

`-` Số liên kết `hidro` của gen 

    `H = 2A + 3G = 2.600 + 3.900 = 3900(`liên kết`)`

`-` Số liên kết hóa trị `(phosphodieste)` của gen 

    `HT = N - 2 = 3000 - 2 = 2998(`liên kết`)`

`-` Số gen được tạo ra sau `3` lần nhân đôi: `2^3  = 8` gen

`-` Tổng số `n u` mà môi trường cung cấp cho quá trình nhân đôi 

     `N_(mt) = 3000 . (2^3 - 1) = 21000(n u)` 

`-` Số `n u` mỗi loại mà môi trường cung cấp cho quá trình nhân đôi

    `A_(mt) = T_(mt) = 600 . (2^3 - 1) = 4200(n u)` 

    `G_(mt) = X_(mt) = 900 . (2^3 - 1) = 6300(n u)` 

`-` Số liên kết hidro hình thành và bị phá vỡ

    `3900 . (2^3 - 1) = 27300(`liên kết`)`

Đáp án:

Giải thích các bước giải:

 Dạng 1 : Tính chiều dài(L) , số nu (N) ,khối lượng(M) và chu kì xoắn(C)

$+)$Chiều dài $L=\dfrac{N}{2}.3,4=C.34$ (tính theo đơn vị $A^0$)

$VD$ : Gen / một đoạn phân tử ADN có 20 chu kì xoắn ; 400 nu. Tính chiều dài

$L=\dfrac{N}{2}.3,4=$ $\dfrac{400}{2}.3,4=680A^0$

$L=C.34=20=34=680A^0

$+)$ Số lượng Nu $N=\dfrac{L}{3,4}.2=C.20=$ $\dfrac{M}{300}$ 

Gen có chiều dài $5100 A^0;150$ chu kì xoắn $ và $9.10^5dvC$. Tính số lượng nu

$N=\dfrac{L}{3,4}.2=$ $\dfrac{5100}{3,4}.2=3000$

$N=20.150=3000$

$N=$ $\dfrac{9.10^5}{300}=3000$ 

$+)$ Chu kì xoắn $C=N:20=L:34$

$VD:$ Một đoạn phân tử $ADN $ có  chiều dài $5100A^0$ và $3000$ nu. Tính chu kì

$C=L:34=5100:34=150$

$C=N:20=3000:20=150$

$+)$ Khối lượng $M=N.300$

$VD:$ GEN có $150$ cặp nu . Tính khối lượng

Có $150$ cặp nu $=150.2=3000$ nu

$M=3000.300=900000=9.10^5(đvC)$

$\color{red}{\text{Khi sử dụng công thức cần chuyển đơn vị của L về }A^0}$

Dạng 2 : Số lượng nu mỗi loại của mỗi mạch của gen và cả mạch

$*$ Đối với mỗi mạch

$A_1=T_2$

$T_1=A_2$

$G_1=X_2$

$X_1=G_2$

$*$ Đối với cả 2 mạch

$+)$

$A=T=A_1+T_1=A_2+T_2=A_1+A_2=T_1+T_2$

$G=X=G_1+X_1=G_2+X_2=G_1+G_2=X_1+X_2$

$+)$

Phần trăm mỗi loại nu :

$\%A=\%T=$$\dfrac{\text{Số lượng nu loại A}}{N}=$ $\dfrac{\text{Số lượng nu loại T}}{N}$ 

$\%G=\%X=$$\dfrac{\text{Số lượng nu loại G}}{N}=$ $\dfrac{\text{Số lượng nu loại X}}{N}$ 

Dạng 3: Tính số liên kết hidro , cộng hóa trị

$+)$ Số liên kết H(hidro)

$H=2A+3G=2T+3X$

$+)$Số liên kết cộng hóa trị

Tổng số liên kết cộng hóa trị trong cả phân tử  ADN là $2N-2$

Dạng 4 : Tính số nu tự do (môi trường cung cấp=mtcc)

Với $k$ lần nhân đôi

$+)$ Số ADN / gen được tạo thành là $2^k$

$+)$ Số ADN con có mạch mới hoàn toàn $2^k-2$

$+)$Số ADN con có $1$ mạch mới là $2^k-1$

$+)$Số nu tự do  / mtcc cần dùng là

$A_{td}=T_{td}=A.(2^k-1)=T.(2^k-1)$

$G_{td}=X_{td}=G.(2^k-1)=X.(2^k-1)$

$+)$Tổng số nu tự do là

$N_{td}=N.(2^k-1)$