Thác Dải Yếm ở thị trấn Mộc Châu, Sơn La, hay còn gọi là thác Nàng, thác Bản Vặt, nhằm ví vẻ đẹp của thác nước như xuân sắc của người con gái tuổi trăng tròn. Cũng có một cách giải thích về cái tên Dải yếm, theo truyền thuyết, thác chính là dải yếm của cô gái khi cứu chàng trai thoát khỏi dòng nước lũ. Cách trung tâm thị trấn Mộc Châu chưa đầy 10km, vẻ đẹp của thác Dải Yếm cũng như những câu chuyện xoay quanh  dòng thác này luôn cuốn hút du khách khi đến với Mộc Châu. 

Đổ xuống từ độ cao trên 100m, dòng nước đổ xuống trông mềm mại, nhẹ nhàng tung những làn nước trắng xóa. Bao quanh thác là những tán cây xanh xum xuê tạo lên một bức tranh thiên nhiên đẹp hùng vĩ. Thác Dải Yếm khởi nguồn từ 2 khe nước Bó Co Lắm và Bo Tá Cháu, chảy từ hang đá ở địa đầu bản Vặt, nơi có lịch sử lâu đời nhất ở vùng đất này khi tộc người Thái đến định cư ở đây. Nước từ nguồn trong núi chảy ra tạo thành suối Vặt khoảng 5 km thì hòa vào dòng chảy của suối Bó Sập giáp biên giới Việt Lào chảy về đất Yên Châu tạo thành thác nước hùng vĩ. Tên Dải Yếm bắt nguồn từ truyền thuyết dòng thác là dải yếm của người con gái cứu chàng trai thoát khỏi dòng nước lũ. Anh Phạm Minh Chiến, hướng dẫn viên của Công ty du lịch Khánh Sinh, giải thích về điều này: Ngoài cái tên Dải yếm ra, nó còn có một số tên khác nữa như thác Ta Lét. Ta Lét theo tiếng của dân tộc Thái có nghĩa là trơn tuột. Tại sao lại có tên là thác Dải Yếm, chỉ cái tên thôi nói lên tất cả. Khi mùa nước lên, những sợi nước chảy xuống giống như sợi chỉ để đan thành dải yếm. Ngoài ra nó còn liên quan đến một truyền thuyết là khi cô gái đến đây thăm thác thì thấy một chàng trai đang gặp nguy hiểm, cô gái đã lấy dải yếm của mình tung ra để cứu chàng trai. 

Đứng trên đỉnh thác phóng tầm mắt ra xa, du khách thấy được cả một vùng núi rừng bao la và cảm nhận sự hùng vĩ của mảnh đất nơi đây. Dưới chân thác là cả một khoảng rộng mênh mông nước và vô vàn những mô đá nhấp nhô dọc theo bờ suối còn có rất nhiều những tảng đá bằng phẳng, những thảm thực vật xanh mướt, những cây cổ thụ to hơn một người ôm và các cây dây leo mọc đan xen nhau thành từng tầng hoà quyện vào dòng chảy. Dòng thác chia làm hai nhánh, nằm cách nhau khoảng 50 m. Thác nước thứ nhất có diện tích gần 4000m2, có độ cao gần 100m2, được tạo thành từ nhiều dòng thác lớn, nhỏ hội tụ đổ xuống vực sâu. Thác nước thứ hai rộng khoảng 3000m2. Thác Dải Yếm đẹp nhất vào tháng 4 đến tháng 10 hàng năm, bởi lúc này lượng nước đổ về nhiều, toàn bộ thác là một màn nước trắng xóa, vừa hùng vĩ vừa thơ mộng. Anh Vũ Thành Công, du khách ở Hà Nội cho biết: Ở đây cũng có 4 mùa tự nhiên nhưng thác óc 2 mùa chính tạo ra hai hình ảnh khác nhau là mùa khô và mùa nước. Mùa này đang là mùa nước thì nước rất là lớn, thấy bụi nước tung trắng xóa lên cả bờ thác. Còn vào mùa khô thì dòng nước trên thác chảy xuống liu riu thành từng sợi như sợi chỉ chảy xuống, nó lại có vẻ đẹp riêng rất mềm mại, rất hấp dẫn, theo một dáng vẻ khác nhẹ nhàng hơn, nó không mạnh mẽ, hùng vĩ như mùa nước to.

Với những người thích cảm giác mạnh thì đến thác vào mùa nước sẽ thích thú với âm thanh ào ào, dòng nước chảy cuộn. Thác nước rộng chảy mạnh đổ từ trên cao xuống, tung bụi nước vào người đem lại cảm giác mát lạnh. Còn với những người đam mê nhiếp ảnh như anh Vũ Thành Công thì thác nước mùa khô lại có sức hấp dẫn riêng: Tôi thích vào mùa khô hơn thứ nhất tôi chụp ảnh thì không bị bụi nước. Còn về góc độ kỹ thuật chụp ảnh thì thích chụp ở chế độ phới sáng tức là tốc độ chậm để tạo được dòng nước như sợi chỉ mềm, chảy xuống mềm mại xốp như mây. Vậy vào mùa đó chụp thác sẽ cho ra những tác phẩm được ví như bồng lai tiên cảnh. 

Dòng nước đêm ngày đổ xuống tung những bụi nước trắng xóa, không chỉ mang đến cho du khách sự thích thú trước một khung cảnh kỳ vĩ của đất trời mà còn đem lại một cảm giác sảng khoái khi được hòa mình vào những ngọn gió mang hơi nước mát lành. Hãy một lần đến đây để cảm nhận vẻ đẹp mềm mại của những thác nước Dải Yếm hoang sơ giữa núi rừng Tây Bắc. 

Thác Dải Yếm với cảnh thiên nhiên đẹp, hùng vĩ được tạo bởi hai con suối to từ Bản Vặt và Bản Lùn (dòng suối thứ nhất chảy từ Khe Bó Co Lắm, mó nước này ngày xưa có cây Đa to gọi là Cọ Lắm; Dòng suối thứ hai chảy từ Khe Bó Tá Cháu là mó nước sạch dùng để lấy nước về Chùa Vặt Hồng, ngày xưa dân bản chỉ dùng nguồn nước này về tắm cho Tượng Phật tại chùa Vặt Hồng, bản Vặt, Mường Sang).

 Hai dòng nước hòa vào một đổ dồn xuống điểm tập trung “Văng xốm Pọn – Khu có cây lá chua rừng” xuống thác Ta Lét trắng xóa như Dải lụa trắng (Vì vậy mà thác được gọi là Thác Dải Yếm), thác chảy xuống suối Sặp, ở đó có lùm cây xanh cao, Đàn chim con đậu con bay đến ăn quả rừng, đàn cá bơi lội lúc ẩn lúc hiện.
 

Thác Ta Lét đẹp nhất về mùa mưa khi nước ở thượng nguồn đổ xuống tung bọt trắng xóa. Mùa hè ở ngoài nóng nực vã mồ hôi khi vào đến khu vực thác Ta Lét mát rượi, ráo mồ hôi liền.

Và câu chuyện kể về thác Dải Yếm.

- Đã lâu lắm rồi, người già nhất và minh mẫn nhất của Bản Vặt cũng không thể nhớ nổi vào thế kỷ thứ mấy. Thủa ấy,  vùng đất bản Vặt thuộc Mường Sang là vùng đất trù phú, giầu có và đẹp tươi với nhiều đồng bào các dân tộc sinh sống hạnh phúc. Lúc đó bên Lào bỗng có quân giặc tràn từ phương Bắc xuống hung hãn cướp phá, bắt giết dân lành các bản mường. Việt Lào, hai nước đã có truyền thống hữu nghị từ lâu đời vì vậy Vua Lào nhờ Vua nước Việt cho quân sang giúp sức đánh quân giặc cướp nước. Là một miền quê gần biên giới với nước Lào, thanh niên trai tráng của Bản Vặt Mường Sang hăng hái sang nước láng giềng giúp vua Lào diệt giặc, có rất nhiều đôi trai gái phải tạm chia tay nhau, tại bản Vặt lúc đó đang có một đôi nam nữ - trai tài, gái sắc nhưng đều mồ côi cha mẹ đem lòng yêu nhau tha thiết cũng đành phải chia tay nhau.

Ngày chia tay, cô gái tiễn người yêu tới Pu Hạng Méo (chỗ biểm bé như đuôi con mèo trên đoạn đường QL43), tới đây cô gái dặn người yêu: “Anh đi đánh giặc xong về với em, em sẽ chờ và đón anh ở đỉnh của dòng Thác này. Nếu anh không về em sẽ biến thành con Ếch ở ruộng Na Sai nhìn về phía anh ra đi” (Hiện nay ở khu ruộng Na Sai - Khu vườn Lan có một hòn đá to hình con Ếch ngồi nhìn về phía đường QL 43) . Chàng trai dặn người yêu rằng: “Anh đi đuổi giặc xong anh sẽ về cưới em, em ở nhà gắng đợi anh, thắng giặc mình sẽ vui mừng gặp nhau ở Pu Khao – Pu hạo. Họ chia tay nhau có dòng Thác chứng kiến, chàng trai đi chống giặc xâm lăng, cô gái trở về bản Vặt, sớm hôm tần tảo ruộng vườn.

Thế rồi quân giặc xâm lăng bị đánh tơi bời, thanh niên trai tráng trong bản, trong mường đi đánh giặc đã về cả, chỉ còn chàng trai người yêu của cô gái là vẫn chưa thấy về, không ai cho cô gái biết tin tức gì về chàng trai người yêu của cô. Thời gian trôi đi, hết năm này qua năm khác, chiều nào cũng vậy khi xong việc, hoàng hôn buông xuống cô gái lại ra thác tắm và chờ người yêu với niềm hy vọng mãnh liệt. Người dân trong bản rất thương và lo cho sức khỏe của cô, nhiều trai bản, trai mường đem lòng yêu thương, tìm đến với cô và ngỏ ý đón cô về làm vợ, mọi người khuyên cô không nên chờ chàng trai nữa vì có thể chàng trai đã chết khi chống giặc, nhưng cô gái vẫn một mực không nghe, kiên quyết chờ đợi người yêu, quyết không sai lời hẹn ước.
Chiều lại chiều khi ánh hoàng hôn buông xuống, mọi người lại thấy bóng dáng của cô gái sau khi tắm lại ngồi trên đỉnh thác chờ người yêu trong sự vô vọng.

Một chiều kia dân bản bỗng không thấy cô gái ngồi trên đỉnh thác như mọi lần liền báo cho nhau và chia nhau đi tìm cô gái, tìm khắp nơi mà vẫn không thấy, Mọi người cho rằng do kiệt sức vì mòn mỏi chờ người yêu, không còn sức lực, thác thì trơn trượt, trong khi tắm cô gái đã sảy chân rơi theo dòng thác.

Xúc động trước tình yêu của cô gái và chàng trai, nhất là khi đứng từ Pu Hạng Méo (nơi cô gái và chàng trai chia tay) nhìn về dòng thác sẽ thấy dòng thác như một dải lụa hết tháng này qua năm khác đang kể về câu chuyện tình yêu, vì vậy dòng thác còn được mọi người gọi là  Thác Tình Yêu.

Thác Dải Yếm – Thác Ta Lét là điểm du lịch bổ ích, đường nhựa quốc tế Việt Lào theo ven suối Sập qua bản Bó Sập tới cửa khẩu nườm nượp xe máy, ô tô qua lại đông vui. Du khách dừng chân thưởng ngoạn, hóng mát nơi đây, giảm bớt mệt nhọc, mát mẻ sảng khoái tiếp tục cuộc hành trình mới. Những đôi bạn trẻ đang yêu nhau thì đến đây tìm kiếm giây phút lãng mạn, đứng tựa vào nhau cầu mong được Cô gái và Chàng trai phù hộ cho tình yêu của họ được đơn hoa kết trái, đi bên nhau trọn cuộc đời.