Câu 1

a)

-từ ghép: chuồn nước, tung cánh, vọt lêm, cái bóng, nhỏ xíu, lướt nhanh, mặt hồ, mặt hồ, trải rộng, lặng sóng.

-Từ láy : mênh mông

b)

-DT: chú chuồnchuồn nước, cái bóng, mặt hồ.
-ĐT: tung cánh bay, lướt nhanh, trải rộng.
-TT: nhỏ xíu, mênh mông, lặng sóng.

Câu 2

a. Tay

-Nghĩa gốc: Tay của mẹ tôi chai sạm vì phải làm việc vất vả ngày đêm để nuôi tôi khôn lớn.

-Nghĩa chuyển: Tay kia hôm nay vắng học.

b.Xuân

-Nghĩa gốc: Xuân đến, mang đến sự ấm áp xóa tan cái lạnh giá của màu đông.

-Nghĩa chuyển: Mỗi công dân cần có trách nhiện xây dựng đất nước càng ngày càng xuân.

Câu 3

a) Chủ ngữ: những mầm măng

    Vị ngữ : tua tua

    Trạng ngữ: dưới gốc tre

—> câu đơn

b)Trạng ngữ: dọc theo bờ Vịnh Hạ Long...cảng Mới

    Chủ ngữ: những đoàn thuyền đánh cá, những cánh buồm

    Vị ngữ: rẽ màn sương...cập bến; ướt át...trong mưa

Câu 4

a. - Khổ thơ miêu tả sự trỗi dậy, vươn lên của mầm non. Quá trình sống đầu tiên...

b. - Biện pháp nghệ thuật là nhân hóa.

- Tác dụng:

+ Dùng những động từ, cụm động từ như nghe, bật, đứng dậy, khoác áo là những hành động của người để tả, kể về mầm non

+ Thể hiện sự trỗi dậy, vươn lên, bừng nở của chồi non.

+ Mầm non cũng có tâm hồn như con người, mọc lên, vươn ra một cách hào hứng, phấn khởi và đầy hãnh diện để chào đón cuộc đời mới.

c. - Từ “mầm non” trong dòng thơ đầu tiên được dùng với nghĩa gốc.

- Đặt câu với nghĩa chuyển:

VD: + Thiếu niên, nhi đồng là mầm non của đất nước.

+ Em Lan đang học ở trường mầm non.