- Trong bài thơ, tiếng chim tu hú được xuất hiện tất cả 3 lần.

+  Lần 1 Là tiếng chim tu hú kêu thật ngoài đời "khi con tu hú gọi bầy"

--> gợi mở ra cho tâm trí của tác giả về một mùa hè sôi động: "lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần", tiếng ve ngân, bắp vàng hạt, nắng đào, trời xanh cao rộng, diều sáo lộn nhào từng không ... Tâm trạng tác giả hào hứng, sôi nổi và thêm một chút vui
+ Lần 2 : Là tiếng chim tu hú kêu được tác giả cảm nhận bằng tâm tưởng, vì tu hú là loài chim xuất hiện và kêu ran mỗi độ hè về kéo theo hàng loạt những biểu hiện đầy sức sống trong những ngày hè.

+ Lần 3: Là tiếng chim tu hú kêu thật ngoài đời " Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu"

--> Sau khi nghe tiếng chim tu hú lần 1, người chiến sĩ theo một phản xạ tự nhiên hình dung về một mùa hè tươi đẹp khi mình đang tự do. Nhưng sau khi ý thức được hoàn cảnh của mình, tác giả lại cảm thấy bực bội, đau khổ vì bị mất tự do và phải sống ở trong một phòng giam chật chội suốt mùa hè.

. nhân vật trữ tình ở đây bị cách biệt với thế giới bên ngoài về mọi mặt, trừ âm thanh. Cuộc sống như dồn vào phạm vi âm thanh.Có thể nói âm thanh là mối dây liên hệ duy nhất đối với cuộc đời, và mỗi âm thanh là một tín hiệu gợi phác về cuộc sống bao la và thân phận tù tội. Khi con tu hú là bài thơ thể hiện niềm yêu đời, khát vọng tự do, muốn tung phá, giải phóng của nhà thơ