“Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” là một trong những tác phẩm tiêu biểu và đặc sắc trong tác phẩm "Truyền kì mạn lục" của nhà văn Nguyễn Dữ. Truyện kể về nhân vật Ngô Tử Văn – một anh chàng áo vải, rất dũng cảm và cứng cỏi dám chống lại cái ác, tính cách này được thể hiện qua hành động đốt cháy đền tà, chống cãi yêu quỷ, rửa mối hận cho thần Thổ địa và nhân dân.

Qua vài nét giới thiệu ngay từ phần đầu trong tác phẩm của tác giả, người đọc đã hiểu được phần nào về lai lịch và tính cách của Ngô Tử Văn: “Ngô Tử Văn tên là Soạn, người huyện Yên Dũng đất Lạng Giang. Chàng vốn khẳng khái, nóng nẩy, thấy sự gian tà thì không thể chịu được, vùng bắc người ta vẫn khen là một người cương phương”. Tính cách này càng được khẳng định thông qua câu chuyện đốt đền của nhân vật này. Trong làng có một ngôi đền rất linh ứng, nhưng vì trong chiến tranh có tên Bách họ Thôi tử trận ở gần đền từ đấy làm yêu quái trong dân gian, luôn luôn quấy nhiễu đời sống của dân làng, có người dốc hết của cải, gia sản cũng không đủ để cầu cúng. Tỏ thái độ bất bình trước việc này, Ngô Tử Văn tắm gội chay sạch, khấn trời rồi châm lửa đốt đèn. Trong khi mọi người “lắc đầu lè lưỡi” vì lo sợ cho Tử Văn thì anh “vung tay không cần gì cả”, hành động này của Ngô Tử Văn thể hiện đúng bản chất “nóng nẩy, khẳng khái, thấy sự gian tà thì không thể chịu được” của chàng, mọi người dân trong làng không ai dám làm vậy vì sợ mang vạ vào thân, nhưng chàng thì không, dám thẳng tay trừ hại cho làng mà không sợ gì cả.

Mặc dù sau khi đốt đền, thấy “trong mình khó chịu, đầu chao đảo và bụng run run, rồi nổi lên một cơn sốt nóng sốt rét”, nhưng điều này không làm Ngô Tử Văn lo sợ, trong cơn mơ nói chuyện với hồn ma tên tướng giặc đã bị chàng đốt đền, mặc dù đang bị sốt nhưng không bị thế mà sự cứng cỏi, dũng cảm mất đi. Trước lời bịa đặt chàng đốt đền “khiến cho hương lửa không có chỗ tựa nương, oai linh không có nơi hiển hiện” nhưng thực chất là giở trò tác oai, tác quái với dân làng, không những thế hắn còn đe dọa “sẽ khó lòng tránh khỏi tai vạ” nhưng Ngô Tử Văn đã thể hiện sự rắn rỏi của mình qua hành động “mặc kệ” và “ngồi ngất ngưởng tự nhiên”. Khi được nghe câu chuyện của Thổ địa bị hồn ma tên tướng giặc cướp đền, gây tai vạ cho dân và chàng nhận được sự hướng dẫn của thần Thổ địa.

Bệnh càng nặng, đến đêm thì chàng bị hai tên quỷ sứ bắt đi. Khi bị hai quỷ dùng gông dài thừng lớn gông trói, Ngô Tử Văn kêu to để thể hiện sự oan uổng của mình: “Ngô Soạn này là một kẻ sĩ ngay thẳng ở trần gian, có tội lỗi gì xin bảo rõ cho, không nên bắt phải chết một cách oan uổng”. Tính cách ngay thẳng cương trực được thể hiện qua màn đối đáp của Ngô Tử Văn với Diêm Vương và hồn ma tên tướng giặc. Chàng kể rõ tận tình những lời của thần Thổ địa nhưng đã bị hồn ma tên tướng giặc vu oan cho: “Ấy là trước vương phủ mà hắn còn quật cường như thế, mồm năm miệng mười, đơm đặt bịa tạc.

Huống hồ ở một nơi đền miếu quạnh hiu, sợ gì mà hắn không dám làm cho một mớ lửa”, trước những lời đơm đặt của “người đội mũ trụ”, Ngô Tử Văn xin Diêm Vương cho người đến đền Tản Viên để xác minh, điều này đã làm hồn ma tên tướng giặc lo sợ và thay đổi thái độ: “xin đại vương khoan tha cho hắn để tỏ cái đức rộng rãi”. Và cuối cùng khi sự thật được phơi bày, thì hồn ma tên tướng giặc bị “lồng sắt chụp vào đầu, khẩu gỗ nhét vào miệng” còn Tử Văn với sự dũng cảm của mình được Diêm Vương sai lính đưa về và truyền cho thần Thổ địa chia một nửa phần xôi lợn của người dân cúng tế cho Ngô Tử Văn. Và chàng được thần Thổ địa báo đáp bằng cách tiến cử chàng chức Phán sự ở đền Tản Viên. Tiêu đề “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” cũng từ đây mà ra. Cuối cùng, chàng trai Ngô Tử Văn với tính cách cứng cỏi, dũng cảm của mình đã chiến thắng hồn ma tên tướng giặc, đây cũng là sự chiến thắng của chính nghĩa với sự hiểm ác, gian tà, thể hiện được giá trị nhân văn sâu sắc của tác phẩm

Thông qua nhân vật Ngô Tử Văn, tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” đã đề cao tinh thần khẳng khái, cương trực, dám đấu tranh chống lại cái ác, đồng thời thể hiện niềm tin công lí, chính nghĩa nhất định sẽ thắng gian tà. Với các yếu tố kì ảo xen lẫn hiện thực, có ý nghĩa xã hội sâu sắc.

CHÚC BẠN HỌC TỐT!

"Chuyện chức phán sự đền Tản Viên" - tác phẩm tiêu biểu trong "Truyền kì mạn lục" thể hiện tiêu biểu cho quan điểm, vấn đề nhân sinh quan của nhà văn Nguyễn Dữ. Chuyện kể về Ngô Tử Văn, một con người có tính tình cương trực, dám đứng lên chống lại những điều xấu xa, mong muốn mang lại sự công bằng trong xã hội.

Ngô Tử Văn tên thật là Soạn, người ở huyện Yên Dũng, đất Lạng Giang. Ngô Tử Văn vốn nổi tiếng là người có tính khảng khái, cương trực, không bao giờ chịu cúi đầu trước cái ác, sự xấu xa. "Chàng vốn kháng khái, nóng nảy, thấy gian tà thì không thể chịu được".

Nguyễn Dữ đã xây dựng nhân vật Ngô Tử Văn với hình ảnh vô cùng táo bạo qua hành động "không giống ai" và còn được xem là xúc phạm đến thần linh chính là đốt đền. Ngôi đền được mang tiếng là linh thiêng, là nơi ngày ngày người dân đến hương khói để cầu mong sự bình an, hạnh phúc nhưng lại có tên tướng họ Thôi đến tác quái. "Bộ tướng của Mộc Thạnh có viên Bách họ Thôi, tử trận gần đền, từ đấy làm yêu làm quái trong dân gian, có người dốc hết của cải, gia sản khánh kiệt cũng không đủ để cầu cúng".

Ngô Tử Văn vốn tính nóng nảy, trước sự việc không thể chấp nhận được này đã quyết định làm một việc khiến không ít người lo sợ chính là đốt đền, huỷ bỏ đi nơi trú ngụ của tướng giặc họ Thôi.

Chỉ mới nghe tên đốt đền thôi cũng đủ làm nhiều người hoảng sợ. Tuy nhiên, điều này lại không mang tính xúc phạm thần linh do hành động đốt đền của Ngô Tử Văn xuất phát từ tinh thần chính nghĩa, dám đứng lên chống lại cái ác, phá bỏ đi nguy hại cho chính người dân. Trước khi châm lửa đốt, người đọc thấy rõ hành động tắm rửa sạch sẽ, khấn vái trời đất rồi mới đốt. Chính từ hành động này cũng cho thấy Ngô Tử Văn không hề khinh rẻ, phỉ báng thần thánh mà còn một phần nào đó mong trời đất, thần linh chứng giám cho hành động của mình, trừ gian diệt ác.

"Mọi người đều lắc đầu lè lưỡi, họ lo sợ thay cho Tử Văn, nhưng Tử Văn vung tay, không cần gì cả" Xuất phát là kẻ sĩ nhưng hành động của Tử Văn rất giống với những bậc anh hùng ngày xưa. Dù là một con người nhỏ bé, nhưng vẫn dám đứng lên, hành động mà không lo sợ bất cứ điều gì. Ngô Tử Văn nóng nảy đấy nhưng đó không phải là hành động ngông cuồng, khởi phát mà nó bắt nguồn từ tinh thần nhân nghĩa, hành động để mang đến cuộc sống bình yên hơn cho người dân.

Tinh thần dám đứng lên tiêu diệt cái ác, cái xấu không chỉ được thể hiện qua hành động đốt đền mà còn được Nguyễn Dữ khắc hoạ thông qua cuộc nói chuyện với tướng giặc họ Thôi, đối mặt với Diêm Vương trước những lời vu khống của giặc.

Khi đốt đền về đến nhà, Ngô Tử Văn cảm thấy trong người không khoẻ "chàng thấy trong mình khó chịu, đầu lảo đảo và bụng run run". Trong chính lúc này chàng gặp được tướng giặc, giả dạng dưới lớp cư sĩ. Dưới những lời đe doạ, chỉ trích hành động của mình, đòi xây lại đền, "Tử Văn mặc kệ, vẫn cứ ngồi ngất ngưởng tự nhiên". Sự hững hờ của Ngô Tử Văn trước những lời nói của tướng giặc càng khẳng định thêm ý chí đấu tranh chống lại cái ác đến cùng. Sự nguy hiểm của tính mạng, sự uy quyền của kẻ thù không làm chàng sợ hãi, tin vào hành động mà mình đã làm. Qua đó, nhà văn Nguyễn Dữ cũng thể hiện niềm tin của mình về sự chính nghĩa, bản lĩnh của con người trong những tình huống khó khăn, không hề nao núng trước bất kì sự cám dỗ nào.

Hành động nơi địa phủ của Ngô Tử Văn càng làm rõ hơn tính tình cương trực, ngay thẳng của chàng. Đứng trước Diêm Vương - người có quyền sinh sát trên đời nhưng không hề run sợ: "Ngô Soạn này là một kẻ sĩ ngay thẳng ở trần gian, có tội lỗi gì xin bảo rõ chỗ, không nên bắt chết một cách oan uổng". Đối mặt với những lời vu khống từ tướng giặc họ Thôi, Ngô Tử Văn cũng luôn bình tĩnh, khảng khái, đấu tranh đến cùng. Chàng vẫn luôn tin tưởng vào quyết định của mình, dù đã bị bắt đi xuống âm ti địa phủ nhưng chẳng hề sợ hãi.

Ngô Tử Văn không chỉ giúp mình mà còn giúp người. Bị tướng giặc vu oan nhưng luôn tin vào sự thật, tin vào chính nghĩa. "Xin đem giấy đến đền Tản Viên để hỏi hư thực, không có sự thực như thế, tôi lại chịu thêm cái tội nói càn". Ngô Tử Văn chống lại sự phi nghĩa đến cùng, đòi lại sự công bằng.

Chức phán sự ở đền Tản Viên chính là phần thưởng xứng đáng với những công lao của chàng. Hình ảnh chàng Ngô Tử Văn khảng khái, luôn luôn bênh vực cho kẻ yếu cũng là hình ảnh tiêu biểu mà nhà văn Nguyễn Dữ muốn hướng tới. Cái xấu, cái ác luôn thất bại trước hành động tốt đẹp. Đó cũng là bài học về nhân quả, người tốt sẽ gặp lành, kẻ xấu sẽ bị trừng trị.

Bằng những chi tiết kì ảo, hoang đường, tác phẩm được tô thêm phần huyền bí. Nhân vật được xây dựng thành công qua sự xung đột, hành động, lời nói. Nhân vật Ngô Tử Văn đã được xây dựng với bao phẩm chất đáng quý, thể hiện rõ cho khát vọng của tác giả, mong ước về một xã hội tốt đẹp, chính sẽ luôn thắng tà.

https://thuthuat.taimienphi.vn/thuyet-minh-ve-nhan-vat-ngo-tu-van-57107n.aspx
Ngô Tử Văn trong Chuyện chức phán sự đền Tản Viên không chỉ đơn thuần là kết tinh tài năng và tấm lòng của nhà văn Nguyễn Dữ mà còn đại diện cho chính nghĩa, khát khao về công lí của nhà văn cũng là của nhân dân Việt Nam trong xã hội phong kiến đương thời. Bên cạnh bài Thuyết minh về nhân vật Ngô Tử Văn, các em có thể khám phá những cái hay, nét đặc sắc của tác phẩm qua bài: Phân tích Chuyện chức phán sự đền Tản Viên, Cảm nhận về nhân vật Ngô Tử Văn trong Chuyện chức phán sự đền Tản Viên, Thuyết minh Chuyện chức phán sự đền Tản Viên của Nguyễn Dữ, Phân tích ý nghĩa của đoạn kết trong Chuyện chức phán sự đền Tản Viên và lời bình cuối truyện.