Nguyễn Du sinh ra và lớn lên trong một gia đình đại quý tộc, có nhiều đời làm quan to, có truyền thống hiếu học. Cha là Nguyễn Nghiệm, từng đậu tiến sĩ, từng làm đến chức tể tướng trong triều Lê. Anh trai cùng cha khác mẹ là Nguyễn Khản, cũng từng đỗ đạt và làm quan to trong triều Lê-Trịnh. Đặc biệt, mẹ của Nguyễn Du là bà Trần Thị Tần, sinh ra và lớn lên ở miền quê Bắc Ninh, là cái nôi của các làn điệu dân ca quan họ. 

Gia đình có truyền thống làm quan nhiều năm=>> điều kiện học tập của Nguyễn Du rất tốt, trâu dồi được một vốn sống vốn hiểu biết phòng phú

Nguyễn Du còn thừa hưởng nét nghệ sĩ từ chính người mẹ ruột của mình.Đặc biệt ông cảm thấy đồng cảm với những người cả kĩ thời đó