- Bài học đường đời đầu tiên : Tính kiêu căng , ngạo mạn không bao giờ mang lại kết quả tốt đẹp cho mỗi người . Vì vậy , đừn bao giờ để cái xốc nổi , tự phụ làm hại đến chúng ta cũng như làm hại những người xung quanh ta .

- Sông nước Cà Mau : cảnh vật của mũi Cà Mau dưới ngòi bút tinh tế của Đoàn Giỏi đã hiện lên một cách nên thơ trữ tình , sinh động với nhiều màu sắc , cách nhìn độc đáo , đồng thời thể hiện sự gắn bó của tác giả cũng như của tất cả mọi người dân nơi đây đối với nơi cực Nam của tổ quốc .

- Bức tranh của em gái tôi : Ghen ghét , đố kị chưa bao giờ là tốt . Sự bao dung , nhân hậu sẽ cảm hóa được sự nhỏ nhen , ích kỉ trong mỗi người .

- Lượm : Sự hi sinh cao đẹp của một chú bé tuổi đời còn trẻ nhưng đã cống hiến hết mình vì tổ quốc , vì dân tộc . Đông thời , thể hiện thái độ kính trọng , nể phục , thương tiếc của tác giả Tố Hữu cũng như toàn thể đồng bào trước một vị anh hùng nhỏ tuổi .

-Bài học đường đời đầu tiên:

+Dế mèn có vẻ đẹp cường tráng nhưng tính nết thì kiêu căng, tự phụ

+Sau khi sự việc xảy nghịch ranh gây ra cái chết oan cho người bạn hàng xóm, Dến Mèn tự rút ra bài học cho bản thân.

-Vượt thác:Bài văn miêu tả cảnh vượt thác của con thuyền trên sông Thu Bồn, làm nổi bật vẻ đẹp hùng dũng và sức mạnh của con người lao động trên nền cảnh thiên nhiên hùng vĩ, rộng lớn.

-Sông nước Cà Mau:

+Thiên nhiên phong phú, hoang sơ mà tươi đẹp, sinh hoạt đọc đáo mà hấp dẫn

+Tình yêu đất nước sâu sắc và vốn hiểu biết phong phú đã giúp tác giả miêu tả, giớ thiệu sông nước Cà Mau trường tận, hấp dẫn.

-Bức tranh của em gái tôi

+Tình cảm trong sáng hồn nhiên và lòng nhân hậu của người em gái đã giúp cho người anh nhận ra phần hạn chế ở chính mình. 

-Đêm nay Bác không ngủ

+Thể hiện tình yêu thương sâu rộng của Bác và tấm lòng cảm phục của anh đội viên với Bác.

-Lượm

+Bài thơ khắc họa hình ảnh chú bé liên lạc hồn nhiên, vui tươi, hăng hái tham gia chiến đấu và rất dũng cảm.Em đã hi sinh anh dũng khi đang làm nhiệm vụ

+Bài thơ thể hiện tình cảm tiếc thương, trân trọng của nhà thơ với Lượm nói riêng và thế hệ trẻ nói chung.