Đề tài người lính và chiến tranh luôn là nguồn cảm hứng của rất nhiều nhà thơ, nhà văn. Và Lê Minh Khuê cũng vậy, bà đã khắc hoạ thành công hình ảnh về những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn với những vẻ đẹp kì diệu của tâm hồn, lòng dũng cảm và tình đồng đội đầy thân thương qua truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi. Tiêu biểu là Phương Định- một biểu tưởng cho thế hệ trẻ Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.

Lê Minh Khuê là cây bút nữ chuyên viết truyện ngắn quê gốc Thanh Hoá. Những ngôi sao xa xôi là tác phẩm đầu tay của bà và được sáng tác vào những năm 1971 trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ trên tuyến đường Trường Sơn. Tác phẩm kể về ba nữ thanh niên xung phong có nhiệm vụ phá bom. Mặc dù công việc rất khó khăn và nguy hiểm nhưng họ vẫn luôn lạc quan, yêu dơid và có tinh thần trách nhiệm cao.

Phương Định là nhân vật chính của câu chuyện. Cô có hoàn cảnh sống và chiến đấu vô cùng khó khăn, gian khổ. Cô ở trong một cái hang dưới chân cao điểm, trọng điểm của tuyến đường Trường Sơn, giữa mênh mông khói bụi và bom đạn tiêu diệt của kẻ thù. Đường bị đánh lở loét, màu đất đỏ, trắng lẫn lộn. Hai bên đường không có cây xanh. Chỉ có những thân cây bị tước khô cháy. Đó là hiện thực cuộc chiến đầy mùi chiến tranh, không có màu xanh của sự sống, chỉ thấy thần Chết luôn rình rập. Công việc của Phương Định và đồng đội của mình đặc biệt nguy hiểm. Họ phải chạy trên cao điểm giữa ban ngày, phơi mình ra giữa vùng trọng điểm đánh phá của máy bay giặc để đo và ước tính khối lượng đất đá lấp vào hố bom, đếm bom và nếu cần thì phá bom. Nhiệm vụ của họ thật quan trọng nhưng cũng đầy nguy hiểm, hy sinh bà thể hiện phần nào cuộc chiến đầy khắc nghiệt. Và từ đó, ta thấy tinh thần sáng ngời tinh thân yêu nước, đầy quả cảm của các cô thanh niên xung phong.

Ấn tượng đầu tiên về Phương Định là một cô gái đánh yêu, trẻ trung, xinh xắn và đầy sức sống. Cũng như bao cô gái mới lớn, Phương Định rất nhạy cảm và quan tâm đến hình thức của mình. Cô tự đánh giá về mình: Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn tôi là một cô gái khá. Phương Định đẹp với hai bím tóc dày tương đối mềm, cái cổ kiêu hãnh như loài hoa loa kèn và đôi mắt nâu dài dài nheo lại như bị chói nắng, hay có cái hình xa xăm. Biết mình đẹp, cô thích ngắm mình trong gương, có chút kiêu hãnh khi biết mình được các anh pháo thủ và lái xe thăm hỏi. Cô vui và tự hào về điều đó nhưng không hay bộc lộ tình cảm của mình mà kín đáo giữa đám đông. Trong khi các cô gái khác vây quanh các anh bộ đội, còn cô đứng ra xa, khoanh tay trước ngực và nhìn đi nơi khác, môi mím chặt. Lê Minh Khuê rất tinh tế khi phát hiện nét tâm lý này ở Phương Định. Đó là một cô gái có ý thức sâu sắc về vẻ đẹp cuộc sống. Chính nét tâm lý rất đời thường, rất con gái ấy giúp cô trở nên chân thực, gần gũi và đáng yêu hơn.

Cuộc sống gian khổ, công việc đầy nguy hiểm và luôn đối mặt với cái chế, nhưng PĐ vẫn giữ cho mình được sự hồn nhiên, trong sáng, nhiều mơ mộng và giàu tình cảm. PĐ mê hát và thích nhiều bài hát: những bài hành quân bộ đội trên những ngả đường mặt trận, thích dân ca quan họ mềm mại dịu dành, thích Ca- chiu- sa của Hồng quân Liên Xô, thích ngồi bó gối mơ màng trước những lời bài hát của dân ca Ý trữ tình Và thậm chí, PĐ còn bịa ra lời mà hát, ngồi kề vào thành đá và khe khẽ hát. Phải chăng trong lời bài hát có ý thức về tư tưởng, có khao khát về quê hương, có khát vọng trở lại cuộc sống thanh bình không chỉ của riêng PĐ mà còn là biết bao thế hệ thanh niên lúc bấy giờ. Và vẻ đẹp tâm hồn của PĐ còn được thể hiện rõ khi cơn mưa đá bất ngờ ập đến. Chỉ là cơn mưa đá nhưng biết bao ngột ngạt, căng thẳng, hiểm nguy của chiến trường đều tan biến nhường chỗ cho niềm vui con trẻ oà nở, cuống cuồng: Mưa đá! Cha mẹ ơi! Mưa đá!. Mưa đá cũng đánh thức trong cô rất nhiều kỉ niệm và nỗi nhớ về thành phố, quê hương, về gia đình, về tuổi thơ thanh bình của mình. Nhớ rất nhiều: người mẹ, cái cửa sổ trong nhà, những ngôi sao to trên bầu trời thành phố, bà bán kem và những đứa trẻ vây quanh Tất cả vừa rõ ràng, vừa mờ ảo, vừa gần gũi, vừa xa xôi. Những kỉ niệm ấy như làm hành trang cho cô thanh niên, giúp cô thêm sức mạnh, tiếp thêm niềm tin và toả sáng của người chiến sĩ Trường Sơn.