"Chiếc thuyền ngoài xa" là một tryện ngắn mang đầy tính triết lí của Nguyễn Minh Châu. Từ câu chuyện về một bức ảnh nghệ thuật và sự thật đằng sau bức ảnh, truyện ngắn đã đưa ra cách nhìn nhận cuộc sống và con người: một cách nhìn đa diện, nhiều chiều chứ không thể đánh giá con người, sự vật qua vẻ bề ngoài của nó. Đồng thời, có một vấn đề về nghệ thuật được đặt ra cho người nghệ sĩ. Họ phải rút ngắn khoảng cách giữa cuộc sống và nghệ thuật, lăn xả vào hiện thực chứ không chỉ đứng "ngoài xa". Tác phẩm có nghệ thuật xây dựng tình huống truyện độc đáo. Tác giả đã dựng nên tình huống nghịch lí giữa hình ảnh của con thuyền khi ở ngoài xa với con thuyền lúc đến gần để tạo ra tình huống nhận thức cho nhân vật và độc giả. Giọng điệu chiêm nghiệm, suy tư, trăn trở phù hợp với tình huống nhận thức. Truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa tiêu biểu cho phong cách sáng tác chiêm nghiệm, triết lí sâu xa, suy tư vì nghệ thuật của Nguyễn Minh Châu