Huy Cận là một trong những nhà thơ tiêu biểu của phong trào Thơ Mới trước CM/8 mang đậm triết lí suy tư với nỗi buồn nhân thế. Sau CM/8 thơ Huy Cận dào dạt niềm vui hướng về nhân dân , đất nước trong cuộc sống mới.  Năm 1958, nhân chuyến đi thực tế ở Quãng Ninh, bài thơ được HC sáng tác rất nhanh trong những buổi chiều trên vùng biển Hạ Long.Bài thơ ca ngợi vẻ đẹp khỏe khoắn của con người lao động mới hăng say đánh bắt cá trên biển và vẻ đẹp tráng lệ của thiên nhiên kì vĩ.

Bài thơ ca ngợi cuộc sống của những con người lao động mới bằng sự kết hợp giữa bút pháp hiện thực và lãng mạn về thiên nhiên vũ trụ. Bài thơ được bố cục theo hành trình một chuyến ra khơi của đoàn thuyền đánh cá

Cảnh đoàn thuyền ra khơi và tâm trạng náo nức của con người: (Hai khổ đầu)  

Bốn câu đầu: cảnh thiên nhiên trên biển lúc hoàng hôn và đoàn thuyền ra khơi.Khúc hát mở đầu hào hứng, phấn chấn tiển đoàn thuyền ra khơi vào lúc hoàng hôn: tác giả sử dụng phép nhân hóa và hình ảnh so sánh độc đáo “ Mặt trời xuống biển”, mặt trời như hòn lửa đỏ rực đang lặn dần vào lòng đại dương mênh mông. Màn đêm buông xuống kết thúc một ngày, biển đêm như ngôi nhà vũ trụ, sóng như là những cái then cài cửa. " 2 câu đầu ca ngợi cảnh biển tráng lệ lúc hoàng hôn bằng cảm hứng vũ trụ, biện pháp tu từ so sánh , ẩn dụ, nhân hóa tạo những vần thơ đẹp gợi nhiều ấn tượng cho người đọc. Con người phấn chấn bắt tay vào công việc của mình, họ không đi lẻ tẻ mà cả đoàn trong nhịp điệu lao động đã ổn định qua cụm từ khẳng định “ lại ra khơi”.       

“ Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi”   Câu hát căng buồm cùng gió khơi”  Tâm trạng náo nức của con người lao động:Tiếng hát thể hiện niềm vui của người lao động hòa cùng gió thổi căng buồm của người lao động đưa đoàn thuyền ra khơi. Tiếng hát cầu mong đi biển gặp nhiều may mắn.Tiếng hát ca ngợi tài nguyên thiên nhiên của biển: cá bạc, cá thu biển Đông như đoàn thoi dệt biển muôn luồng sáng. Đoạn thơ có những hình ảnh ẩn dụ và so sánh sáng tạo đem đến cho người đọc liên tưởng thú vị về thiên nhiên và cảnh lao động của con người trên biển.

Khúc hát ca ngợi về biển và đoàn thuyền đánh cá trong đêm trăng trên biển Hạ Long : Đoàn thuyền có gió làm lái, có trăng làm buồm lướt  nhanh trên mặt biển. Ca ngợi những con người làm chủ cuộc sống đang lao động say sưa. Cuộc đánh bắt cá  như vào trận đánh, mỗi ngư dân là chiến sĩ: “ Dàn đan thế trận lưới vây giăng”. Người lao động với những đôi tay cuồn cuộn kéo lên những mẻ lưới trĩu nặng

 “ Ta kéo xoăn tay chùm cá nặngVẫy bạc đuôi vàng lóe rạng đông”

Ca ngợi biển giàu  có và vẻ đẹp lung linh diệu kì của nó trong đêm . Nhà thơ liên tưởng so sánh cá thu “như đoàn thoi đêm ngày dệt biển”

Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng  

 Sự phong phú về tài nguyên thiên nhiên:

“ Cá nhụ cá chim cùng cá đé,

Cá song lấp lánh đuốc đen hồng    Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe     Đêm thở sao lùa nước Hạ Long.” Nghệ thuật nhân hoá biển đêm phập phòng hơi thở như sự sống của con người. 

+ Tác giả so sánh biển với lòng mẹ, từ đó nói lên lòng tự hào của người dân chài  với biển quê hương:

“ Biển cho ta cá như lòng mẹ”.   

Tác giả còn sử dụng nghệ thuật liệt kê các loài cá, sự liên tưởng so sánh, nhân hóa độc đáo về biển trong cái nhìn lãng mạn tạo bức tranh đẹp về biển đêm.    

 Khúc hát ca ngợi những thành quả lao động khi đoàn thuyền trở về: Tiếng hát vang lên niềm vui thắng lợi “ câu hát căng buồm cùng gió khơi” . Hình ảnh nhân hóa và thậm xưng thật đẹp trong tư thế cn người thách thức thiên nhiên. Đoàn thuyền đánh cá phóng như bay về bến đua với thời gian:  “ Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt…” Và “ Mặt trời đội biển” thể hiện một sức sống mới thật mãnh liệt bật vươn lên trong cuộc sống mới.  Nghệ thuật hoán dụ tả “ Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi” vẻ lên cảnh mùa cá bội thu và cuộc sống ấm no của nhân dân vùng biển.

NGHỆ THUẬT:Bài thơ có bố cục theo trình tự ra khơi của đoàn thuyền đánh cá, có nhiều từ hát, cả bài là một khúc tráng ca về cuộc sống lao động của ngư dân trên biển với giọng điệu khỏe khoắn, sôi nổi bay bổng trong cảm hứng lãng mạn.  Những hình ảnh thơ có sự liên tưởng, tưởng tượng độc đáo bằng các biện pháp tu từ so sánh, ẩn dụ, nhân hóa, thậm xưng.Nghệ thuật gieo vần biến hóa, linh hoạt tạo sự vang xa bay bổng,… 

Ý nghĩa: Bằng cảm hứng lãng mạn về thiên nhiên vũ trụ và nghệ thuật điêu luyện , bài thơ miêu tả bức tranh thiên nhiên tráng lệ và khung cảnh lao động phấn chấn của con người đang làm chủ cuộc đời.  Bài thơ được xem là thành công lớn của tác giả trong cảm hứng viết về con người mới, cuộc sống mới.

$@#Nganle$

$@#Hoidap247$