nghĩa tường minh và hàm ý:

khái niệm: + nghĩa tường minh: là phần thông báo, đc diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu( nói dễ hiểu thì nó là nghĩa đen): ví dụ: Ô! Cô còn quên chiếc mùi soa đây này

=> ở đây là ATN nghĩ rằng cô kĩ sư thật sự bỏ quên chếc mùi soa và muốn thông báo cho cô biết việc cô đã vô tình quên chiếc khăn mùi soa

hàm ý:  là phần thông báo, từ những từ ngữ trong câu mà ta có thể suy ra theo một nghĩa khác ( nói dễ hiểu thì nó là nghĩa bóng): ví dụ: + trời ơi, chỉ còn có năm phút

=> ở đây, ATN muốn thông báo còn năm phút nữa là hết thời gian nghỉ ngơi, nhưng hàm ý trong câu này chính là ATN đang thể hiện sự tiếc nuối của mình vì thời gian còn quá ít ỏi.

+ Cơm chín rồi

=> ở đây, bé Thu muốn thông báo cho ông Sáu biết việc cơm đã chín, hàm ý ở trong câu này là bé Thu muốn gọi ông Sáu vào ăn cơm

Các biện pháp tu từ:

ẩn dụ: là gọi tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng

=> tác dụng chung: khiến cho sự vật, hiện tượng được nói đến trở nên gợi hình gợi cảm

ví dụ: dầm mưa dãi nắng

=> ẩn dụ về cuộc đời khó khăn, vất vả, gian truân.

nhân hóa: gọi hoặc tả con vật, cây cối, đồ vật... bằng những từ ngữ đc dùng để gọi, tả con người

=> tác dụng chung: khiến cho con vật, đồ vật,.. trở nên sinh động, gần gũi vs con người

ví dụ: sóng cài then, đêm sập cửa

=> nhân hóa sóng và đêm, màn đêm giống như một cánh cửa khổng lồ còn sóng giống như một cái then chốt, chốt cửa lại.

nói quá: là phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật

=> tác dụng chung: nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm

ví dụ: đất cày lên sỏi đá

=> cho thấy được vùng đất khô cằn, khó làm ăn, canh tác

nói giảm nói tránh: dùng cách diễn đạt tế nhị

=> tác dụng chung: tránh gây cảm giác nặng nề, quá đau buồn, thô tục, thiếu lịch sự

ví dụ: Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác

=> dùng từ thăm thay cho từ viếng để tránh gây cảm giác quá đau buồn khi Bác đã mất

liệt kê: sắp xếp nối tiếp, hàng loạt các từ hoặc cụm từ cùng loại

=> tác dụng chung: diễn tả đầy đủ, sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau

ví dụ: bà bảo cháu nghe, bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học

=> diễn tả đầy đủ sự cưu mang, chăm sóc, chi chút của bà dành cho cháu

điệp ngữ: lặp lại từ ngữ hoặc cả câu

=> tác dụng chung: tạo nhịp điệu cho câu thơ, nhấn mạnh, làm nổi bật ý

ví dụ: một ngọn lửa lòng bà luôn ủ sẵn

một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng

=> điệp ngữ: một ngọn lửa