Bài ca dao "Nước non lận đận một mình/Thân cò lên thác xuống ghềnh bấy nay/Ai làm cho bể kia đầy /cho ao kia cạn cho gầy cò con" thuộc thể loại ca dao than thân nói lên số phận của người nông dân. Hình ảnh "thân cò" là hình ảnh ẩn dụ cho những người nông dân lam lũ tảo tần. "Nước non lận đận" là tượng trưng cho những khó khăn, gian truân trong đời sống nhà nông đầy lam lũ, vất vả. "một mình" càng làm tăng tính biểu đạt cho số phận lam lũ của người nông dân. "Ai làm cho bể kia đầy/ Cho ao kia cạn cho gầy cò con?" tượng trưng cho những lần lên thác xuống ghềnh, ba chìm bảy nổi của những người nông dân. Tóm lại, bài ca dao là lời than về số phận gian truân, lên thác xuống ghềnh vì công việc của nhà nông.

Một tiếng than thân đầy lệ và nhiều ai oán. Thân cò và cò con là ẩn dụ nói về thân phận người phụ nữ nông dân và con cái họ. Hai thế hệ, hai kiếp người đau khổ. Người đàn bà nhà quê sống lẻ loi cô đơn “một mình", làm ăn ịận đận” vất vả giữa cuộc đời..Chữ “cho” được điệp lại ba lần: “ai làm cho…, cho ao kia, cạn, cho gầy cò con” như tiếng nấc, như lời nguyền đay nghiên lên án tội ác bọn vua quan thống trị. Các tính từ: “đầy”, “cạn”, “gầy” bổ sung ý nghĩa, nội dung cho nhau, làm cho giọng điệu tiếng hát thân thân càng trở nên não nùng, ám ảnh.

Chúc bạn học tốt!