Bài thơ “Bếp lửa” của Bằng Việt được sáng tác vào năm 1963 khi tác giả đang đi tu nghiệp tại Nga giữa trời đông buốt giá, trong tâm trạng nhớ quê hương, tác giả Bằng Việt đã viết ra bài thơ với những rung động từ tận đáy lòng.

                              “Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói

                               Năm ấy là năm đói mòn đói mỏi

                              Bố đi đánh xe, khô rạc ngựa gầy

                             Chỉ nhớ khói hun nhèm mắt cháu

                             Nghĩ lại đến giờ sống mũi còn cay”

    Trong những câu thơ trên tác giả đã vẽ rõ nét hơn bức tranh về quê hương về vùng quê nơi có những người thân yêu của mình. Trong đó tác giả nhắc tới mùi khói cái mùi thơm thơm ngai ngái mà bất kỳ ai đã từng đun cơm bằng bếp lửa cháy bằng rơm rạ ở những vùng quê sau mùa gặt đều nhớ mãi.

                           “Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm lửa

                            Tu hú kêu trên những cánh đồng xa

                            Khi tu hú kêu bà còn nhớ không bà

                           Bà hay kể chuyện những ngày ở Huế

                          Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế”

Những lời thơ như thấm đẫm những dòng nước mắt chứa đựng biết bao tâm sự của người cháu muốn nói với bà về quá khứ bi ai nhưng cũng nhiều kỷ niệm, khắc cốt ghi tâm.Tiếng tu hú hiện lên trong những vần thơ làm cho lời thơ bỗng nhiên vang vọng giống như tiếng réo gọi từ quá khứ gọi về. Tiếng tu hú xuất hiện làm nhịp thơ trở nên nhanh hơn bồi hồi xúc động hơn nó như nhịp tim của tác giả đang loạn nhịp khi nhớ về một miền quê ký ức.

                           “Mẹ cùng cha công tác bận không về

                           Cháu ở cùng bà, bà bảo cháu nghe

                           Bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học

                          Nhóm bếp lửa nghĩ thương bà khó nhọc

                          Tu hú ơi, chẳng đến ở cùng bà

                         Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa!”

Ở những câu thơ này hình ảnh người bà và cháu ở bên nhau như những kỷ niệm êm đềm, nhưng cũng đầy hiu quạnh. Trong cuộc kháng chiến đầy cam go khốc liệt những người có sức khỏe thường đi xa để làm ăn hoặc đi kháng chiến, ở lại làng quê chỉ còn lại người già và trẻ nhỏ những thành phần yếu ớt, tự nương tựa vào nhau để sống.